عبدالکریم بن ابراهیم خوئینی زنجانی
عبدالکریم بن ابراهیم خوئینی زنجانی، (حدود ۱۲۹۱-۱۳۷۱ق) فقیه امامی قرن چهاردهم هجری قمری است. او از شاگردانِ فاضلِ آخوند خراسانی و شریعت اصفهانی بود و از ایشان اجازه اجتهاد دریافت کرد. بعدها با حضور در قم، از اساتید مشهور حوزۀ علمیۀ قم شد.
تولد و نسب
عبدالکریم خوئینی در حدود سال ۱۲۹۱ق در خوئین (از توابع زنجان) در خانواده‌ای روحانی به دنیا آمد. پدرش، ابراهیم بن اسحاق (متوفی پس از ۱۳۰۰)، از شاگردان شیخ انصاری و از عالمان با نفوذ خوئین و مادرش زنی فاضل و آگاه از دانش فقه بود.
تحصیلات
خوئینی پس از آموختن دروس مقدماتی و میانی در خوئین و قزوین، در هجده سالگی برای تکمیل تحصیلات به نجف رفت. او در نجف در درس‌های خارج فقه و اصولِ فقیهان مشهوری چون آخوند ملا محمد کاظم خراسانی، سید محمد کاظم طباطبایی یزدی و ملا فتح الله شریعت اصفهانی شرکت کرد. و از شاگردان فاضل و شناخته شدۀ درس آخوند خراسانی شد.
کسب اجازۀ اجتهاد
خوئینی در حالی که اجازاتی از آخوند خراسانی، میرزا محمد تقی شیرازی و شریعت اصفهانی دریافت کرده بود، در حدود ۱۳۲۶ به زنجان بازگشت. او در آنجا به تدریس فقه و اصول، تربیت طلاب و دیگر فعالیت‌های دینی پرداخت و مرجع امور دینی مردم گردید.
تدریس
شاگردی خوئینی نزد آخوند خراسانی و تسلط او بر کتاب کفایة الاصول که خبر تألیف آن به حوزه‌های دیگر رسیده بود و اشتیاق آشنایی با سبک و روش آن در این حوزه‌ها، موجب شد که خوئینی ضمن تألیف شرح گونه‌ای فارسی بر این کتاب (با عنوان خودآموز کفایة الاصول) درس کفایه را نیز آغاز کند. میرزا باقر زنجانی و سید احمد زنجانی از شرکت کنندگان در این درس بودند.
هجرت به قم
خوئینی در سال ۱۳۶۰ق به خوئین و پس از پنج سال به قم رفت و تا هنگام وفات در همانجا ماند. او در قم به تدریس خارج فقه و اصول پرداخت و از مدرسان مشهور حوزۀ علمیۀ قم شد.
تألیفات
آثار خوئینی عبارت‌اند از:
- شرحی فارسی بر کفایة الاصول آخوند خراسانی، به نام خودآموز کفایه که آن را در سال‌های اقامت در نجف نوشته است. این اثر بارها به چاپ رسیده است.
- حاشیه‌ای ناتمام بر العروة الوثقی
- رسالة عملیه و الفوائد که شامل برخی آرای اصولی خوئینی بوده و از بین رفته است.
درگذشت
خوئینی در سال ۱۳۷۱ق در قم درگذشت و همان شهر به خاک سپرده شد.
پانویس
- ↑ رکـ: آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعه، قسم۱، ص۳.
- ↑ رکـ: احمدی ابهری، تاریخ زنجان، ص۳۵۸؛ احمدی زنجانی، علماء نامدار زنجان در قرن جهاردهم، صص۴۵- ۴۶.
- ↑ احمدی ابهری، تاریخ زنجان، ص۳۶۰.
- ↑ آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعه، قسم۱، ص۳؛ احمدی ابهری، تاریخ زنجان، ص۳۶۱؛ امینی، معجم رجال الفکر و الادب فی النجف خلال الف عام، ج۲، ص۵۵۵.
- ↑ احمدی ابهری، تاریخ زنجان، ص۳۶۱؛ احمدی زنجانی، علماء نامدار زنجان در قرن جهاردهم، ص۴۶.
- ↑ رکـ: احمدی ابهری، تاریخ زنجان، ص۳۶۶؛ احمدی زنجانی، علماء نامدار زنجان در قرن جهاردهم، ص۴۶.
- ↑ قس احمدی ابهری، تاریخ زنجان، صص۳۶۱، ۳۶۶، که بازگشت خوئینی از نجف را پس از درگذشت آخوند خراسانی در سال ۱۳۲۹، دانسته است.
- ↑ آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعه، قسم۱، ص۳؛ احمدی ابهری، تاریخ زنجان، صص۳۵۸، ۳۶۱، ۳۶۶.
- ↑ احمدی ابهری، تاریخ زنجان، ص۳۶۱؛ برای تنی چند از دیگر شاگردان او رکـ: موسوعة طبقات الفقهاء، ج۱۴، قسم۱، ص۳۵۸.
- ↑ رکـ: آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعه، قسم۳، صص۱۱۵۵-۱۱۵۶؛ احمدی ابهری، تاریخ زنجان، ص۳۶۲؛ مشار، فهرست کتاب‌های چاپی فارسی، ج۲، ستون ۱۹۴۴؛ نیز رکـ: رکـ: آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی التصانیف الشیعة، ج۱۴، ص۳۵.
- ↑ رکـ: آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعه، قسم۱، ص۳؛ احمدی ابهری، تاریخ زنجان، ص۳۶۶؛ امینی، معجم رجال الفکر و الادب فی النجف خلال الف عام، ج۲، ص۵۵۵؛ قس احمدی زنجانی، علماء نامدار زنجان در قرن جهاردهم، ص۴۶؛ کحّاله، معجم المؤلفین، ج۵، ص۳۱۳، که سال درگذشت او را به ترتیب، ۱۳۶۹ و ۱۳۷۲ دانسته‌اند.
منابع
- آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی التصانیف الشیعة، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت: ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
- همو، طبقات اعلام الشیعه: نقباء البشر فی القرن الرابع عشر، مشهد، قسم۱-۴، ۱۴۰۴ق.
- احمدی ابهری، ابراهیم، تاریخ زنجان: علماء و دانشمندان، تهران: ۱۳۵۲ش.
- احمدی زنجانی، زین العابدین، علماء نامدار زنجان در قرن چهاردهم، قم: ۱۳۷۴ش.
- امینی، محمد هادی، معجم رجال الفکر و الادب فی النجف خلال الف عام، نجف: ۱۴۱۳/۱۹۹۲.
- کحّاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، دمشق: ۱۹۵۷-۱۹۶۱، چاپ افست بیروت، بی‌تا.
- مشار خانبابا، فهرست کتاب‌های چاپی فارسی، تهران: ۱۳۵۰-۱۳۵۵ش.
- موسوعة طبقات الفقهاء، اشراف جعفر سبحانی، قم: مؤسسة الامام صادق، ۱۴۱۸-۱۴۲۴ق.
پیوند به بیرون
- منبع مقاله: