سید هاشم رسولی محلاتی
|
| |
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| تاریخ تولد | ۲۸ اسفند ۱۳۰۸ش (۲۸ رمضان ۱۳۴۸ق) |
| محل زندگی | تهران |
| تاریخ وفات | ۱۹ دی ۱۳۹۸ش |
| محل دفن | قم -حرم حضرت معصومه |
| شهر وفات | تهران |
| اطلاعات علمی | |
| استادان | آیت‌الله بروجردی • امام خمینی • آیت‌الله گلپایگانی • آیت‌الله منتظری |
| محل تحصیل | قم |
| اجازه روایت از | آقابزرگ تهرانی |
| تألیفات | تاریخ انبیاء • تاریخ تحلیلی اسلام و... |
| سایر | تدریس در حوزه و دانشگاه • تصحیح و ترجمه کتب |
| فعالیت‌های اجتماعی-سیاسی | |
| سیاسی | رئیس شورای سیاستگذاری ائمه جمعه • نماینده دومین دوره مجلس خبرگان رهبری |
| اجتماعی | مسئول وجوهات دفتر امام خمینی و آیت‌الله خامنه‌ای |
سید هاشم رسولی محلاتی (۱۳۰۸-۱۳۹۸ش) روحانی شیعه، مدرس دانشگاه، نویسنده، مترجم و مُصَحِّح در زمینه تاریخ اسلام، تفسیر قرآن، شرح زندگانی معصومان و دیگر آثار مذهبی بود. از مسئولیت‌های وی نمایندگی مردم تهران در دومین دوره مجلس خبرگان رهبری، ریاست شورای سیاستگذاری ائمه جمعه و مسئول وجوهات و مسائل شرعی دفتر امام خمینی و آیت‌الله خامنه‌ای بوده است.
وی به دلیل نگارش آثار قرآنی و نیز تصحیح کتابهای تفسیری، در سال ۱۳۷۴ش از جمله خادمان قرآن معرفی شد و لوح تقدیر دریافت کرد. تصحیح مجمع البیان و تفسیر عیاشی، ترجمه مفاتیح الجنان و الارشاد و نگارش تاریخ انبیاء و تاریخ تحلیلی اسلام از جمله آثار رسولی محلاتی است.
زندگی‌نامه
سید هاشم رسولی محلاتی در ۲۸ رمضان ۱۳۴۸ق برابر ۹ اسفند ۱۳۰۸ش در محلات به دنیا آمد. او تا ۱۲ سالگی در محلات ماند، سپس به همراه پدرش به قم رفت و در آنجا مشغول به تحصیل شد. محلاتی از سال ۱۳۴۴ش در تهران ساکن شد. آقا بزرگ تهرانی (درگذشته ۱۳۸۹ق) در بخش نُقَباءُ البَشَر کتاب طبقات اَعلام الشیعه شرح‌حال مختصری از وی آورده و به اقامتش در امامزاده قاسم شمیران اشاره کرده است. این بخش از این کتاب به ذکر شرح حال عالمانِ هم‌عصر آقابزرگ (عالمان قرن ۱۴ق) اختصاص دارد.
درگذشت
رسولی محلاتی در ۱۹ دی ۱۳۹۸ش در تهران درگذشت و پس از تشییع در تهران و قم، در حرم حضرت معصومه(س) به‌خاک سپرده شد.
تحصیلات
سید هاشم رسولی محلاتی چنان‌که خودش گفته، دروس حوزه را نزد پدرش (سیدحسین)، رحمان محلاتی، اسدالله اصفهانی، آیت‌الله گلپایگانی، محمد صدوقی، محمد مجاهدی تبریزی و سید محمدباقر سلطانی طباطبایی فرا گرفت. همچنین در درس خارج آیت‌الله بروجردی، امام خمینی و سید احمد خوانساری شرکت کرده است. به گفته شریف‌رازی در کتاب گنجینه دانشمندان او از درس حسینعلی منتظری در قم، سید محسن حکیم، سید ابوالقاسم خویی و آیت‌الله شاهرودی در نجف نیز بهره برده است.
اجازه‌ها
سید هاشم رسولی محلاتی از امام خمینی (در سال ۱۳۸۰ق/۱۳۴۰ش)، آیت‌الله سیدمحسن حکیم، آیت‌الله گلپایگانی، آیت‌الله سیدمحمود شاهرودی، آیت‌الله خویی و آیت‌الله خامنه‌ای اجازه تصدی در امور حسبه را داشت. او در سال ۱۳۸۷ق از آقابزرگ تهرانی نیز اجازه روایت دریافت کرد.
فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی
رسولی محلاتی پس از تبعید امام خمینی به ترکیه، در سال ۱۳۴۴ش به تهران مهاجرت کرد و در مسجد امام صادق محله درخونگاه تهران به اقامه نماز جماعت و فعالیت تبلیغی مشغول شد. پس از سه الی چهار ماه اقامتِ وی در تهران، پدرش درگذشت و محلاتی به جای او در امامزاده قاسم شمیران به امامت جماعت مشغول شد. وی همچنین در مدرسه چیذر شمیران، لمعه تدریس می‌کرد. به گفته خود رسولی محلاتی برخی از جلسات جامعه روحانیت مبارز تهران در منزل او هنگامی که در امامزاده قاسم شمیران اقامت داشت، برگزار می‌شد. او تا سال ۱۳۶۵ش در آنجا زندگی می‌کرد.
پس از انقلاب اسلامی، رسولی محلاتی از اعضای دفتر امام خمینی و از معدود افرادی بود که در دفتر او مجاز به پاسخگویی مسائل شرعی بودند. او مسئولیت نگارش نامه‌ها، پیام‌ها و نیز جواب نامه‌های امام خمینی را بر عهده داشت. امام خمینی در سال ۱۳۶۲ش مأموریت هماهنگی بین ائمه جمعه سراسر کشور را به او سپرد. همچنین در دانشگاه‌های امام صادق(ع) و دانشکده الهیات دانشگاه تهران تاریخ اسلام تدریس می‌کرد.
مسئولیت‌ها
مسئولیت‌های سید هاشم رسولی محلاتی به این شرح است:
- نمایندگی مردم تهران در دومین دوره مجلس خبرگان رهبری
- نماینده امام خمینی و آیت‌الله خامنه‌ای در بنیاد مسکن انقلاب اسلامی
- نخستین رئیس شورای سیاستگذاری ائمه جمعه از سال ۱۳۷۱ تا ۱۳۸۲ش.
- مسئول وجوهات و مسائل شرعی دفتر آیت‌الله خامنه‌ای
آثار
سید هاشم رسولی محلاتی آثار متعددی تألیف، تصحیح و ترجمه کرده است.
تألیف
از جمله تألیفات رسولی محلاتی کتابهای تاریخ انبیاء، کیفر گناه، آداب معاشرت در اسلام، راه مبارزه با گناه، زندگانی رسول خدا(ص)، زندگانی امیرالمومنین(ع)، زندگانی حضرت زهرا(س)، زندگانی امام حسن(ع) ، زندگانی امام حسین(ع) ، زینب عقیله بنی هاشم و تاریخ تحلیلی اسلام است. همچنین مقالاتی از وی از دهه ۶۰ شمسی در مجلات ایران به‌ویژه مجله پاسدار اسلام در موضوعات تاریخ اسلام منتشر شده است.
ترجمه
سیدهاشم رسولی محلاتی مفاتیح الجنان، الارشاد شیخ مفید، السیرة النبویه ابن‌هشام، الانصاف بحرانی، صحیفه علویه و بخشی از الکافی را به زبان فارسی ترجمه کرده است.
تحقیق و تصحیح
کتابهای تفسیر عیاشی، اثباة الهداة، مناقب ابن شهرآشوب، مجمع البیان، نورالثقلین، کشف الغمه، دار السلام و مرآة العقول از جمله آثاری است که سید هاشم رسولی محلاتی تصحیح کرده است. تحقیق و بررسی مؤلفات شیخ طوسی و شروح و تعلیقات آنها از دیگر آثار رسولی محلاتی است.
کتاب خاطرات آیت‌الله سیدهاشم رسولی محلاتی اثر احمد رشیدی در سه بخش خاطراتی از دوران مختلف زندگی او را دربردارد. مرکز اسناد انقلاب اسلامی این کتاب را در سال ۱۳۸۳ش چاپ کرده است.
بزرگداشت
رسولی محلاتی در سال ۱۳۷۴ش به دلیل نگارش آثار قرآنی و نیز تصحیح کتب تفسیری در شمار خادمان قرآن کریم معرفی شد و لوح تقدیر دریافت کرد. همچنین در ۲۶ بهمن ۱۳۹۰ش مراسم بزرگداشتی برای او در اراک برگزار شد.
پانویس
- ↑ شریف‌رازی، گنجینه دانشمندان، ۱۳۵۲ش، ج۴، ص۶۵۶، تاریخ شمسی بر اساس محاسبه با مبدل تاریخ.
- ↑ خبرگان ملت/دفتر دوم ۱۳۸۰ق، ص۳۷۱.
- ↑ ، سامانه جامع قرآنی کشور.
- ↑ آقابزرگ تهرانی، طبقات اعلام الشیعه، ۱۳۸۸ش، ج۵، ص۵۶۳.
- ↑ حق‌شناس، «الذریعه و طبقات دایرة المعارف‌های بزرگ شیعه»، ص۲۵.
- ↑ ، خبرگزاری ایرنا.
- ↑ ، خبرگزاری مهر.
- ↑ ، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.
- ↑ ، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.
- ↑ شریف‌رازی، گنجینه دانشمندان، ۱۳۵۲ش، ج۴، ص۶۵۶.
- ↑ امام خمینی، صحیفه امام، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ج۱، ص۴۸.
- ↑ ، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.
- ↑ ، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.
- ↑
- ↑ ، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.
- ↑ ، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.
- ↑ ، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.
- ↑ ، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.
- ↑ ، مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران.
- ↑ امام خمینی، صحیفه امام، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ج۱۷، ص۵۰۴.
- ↑
- ↑ امام خمینی، صحیفه امام، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ج۱۸، ص۱۰.
- ↑ ، خبرگزاری مهر.
- ↑ خبرگان ملت/دفتر دوم، ۱۳۸۰ق، ص۳۶۹.
- ↑ امام خمینی، صحیفه امام، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ج۱۵، ص۱۳۳.
- ↑ ، پایگاه اطلاع‌رسانی آیت‌الله خامنه‌ای.
- ↑ ، پایگاه اطلاع‌رسانی آیت‌الله خامنه‌ای.
- ↑ ، خبرگزاری مهر.
- ↑ ، خبرگزاری مهر.
- ↑ شریف‌رازی، گنجینه دانشمندان، ۱۳۵۲ش، ج۴، ص۶۵۷.
- ↑ ، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.
- ↑ برای نمونه نگاه کنید به: مجله پاسدار اسلام، شماره‌های ۳۷، ۴۱، ۴۳، ۴۵، ۴۹، ۵۰، ۵۱ و...
- ↑ شریف‌رازی، گنجینه دانشمندان، ۱۳۵۲ش، ج۴، ص۶۵۷.
- ↑ آقابزرگ تهرانی، طبقات اعلام الشیعه، ۱۳۸۸ش، ج۵، ص۵۶۳.
- ↑ ، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.
- ↑ شریف‌رازی، گنجینه دانشمندان، ۱۳۵۲ش، ج۴، ص۶۵۷.
- ↑ ، سایت پاتوق کتاب فردا.
- ↑ ، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.
- ↑ ، خبرگزاری مهر.
- ↑ درباره علت مهاجرت وی به تهران گفته شده که در ماجرای مبارزه با کاپیتولاسیون، نیروهای حکومت پهلوی در قم به دنبال بازداشت وی بودند و اشتباهاً روحانی دیگری به نام رسولی را بازداشت کردند؛ از این رو رسولی محلاتی به تهران رفت ()
منابع
- ، پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنه‌ای، انتشار ۱۵ مرداد ۱۳۶۸ش، مشاهده ۲۹ دی ۱۳۹۸ش.
- آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعة و هو نقباء البشر فی القرن الرابع العشر، تصحیح عبدالعزیز طباطبایی و محمد طباطبایی، تهران، مجلس شورای اسلامی، ۱۳۸۸ش.
- امام خمینی، سید روح‌الله، صحیفه امام، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، بی‌تا.
- ، انتشار ۲۲ اسفند ۱۳۷۱ش، مشاهده ۲۹ دی ۱۳۹۸ش.
- ، خبرگزاری جمهوری اسلامی، انتشار ۲۰ دی ۱۳۹۸ش، مشاهده ۲۹ دی ۱۳۹۸ش.
- ، خبرگزاری مهر، انتشار ۲۰ دی ۱۳۹۸ش، مشاهده ۲۹ دی ۱۳۹۸ش.
- ، مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران، مشاهده ۲۹ دی ۱۳۹۸ش.
- ، خبرگزاری مهر، انتشار ۲۵ بهمن ۱۳۹۵ش، مشاهده ۲۹ دی ۱۳۹۸ش.
- ، خبرگزاری مهر، انتشار ۲۲ دی ۱۳۹۸ش، مشاهده ۲۹ دی ۱۳۹۸ش.
- حق‌شناس، محمدعلی، ، مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات، شماره ۳۵و ۳۶، پاييز و زمستان ۱۳۷۷ش.
- ، سایت پاتوق کتاب فردا، تاریخ بازدید: ۱۷ آذر ۱۴۰۰ش.
- خبرگان ملت/دفتر دوم: شرح حال نمایندگان مجلس خبرگان رهبری، قم، دبیرخانهٔ مجلس خبرگان رهبری، ۱۳۸۰ش.
- ، سامانه جامع قرآنی کشور، مشاهده ۲۹ دی ۱۳۹۸ش.
- ، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، انتشار ۲۶ شهریور ۱۳۹۶ش، مشاهده ۲۹ دی ۱۳۹۸ش.
- شریف‌رازی، محمد، گنجینه دانشمندان، تهران، کتابفروشی اسلامیه، ۱۳۵۲ش.
- ، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، انتشار ۲۳ دی ۱۳۹۸ش، مشاهده ۲۹ دی ۱۳۹۸ش.
- ، مجله حوزه، شماره ۳۷ و ۳۸، ۱۳۶۹ش، مشاهده ۲۲ دی ۱۳۹۸ش.
پیوند به بیرون
- نمایندگان مجلس خبرگان رهبری در ایران
- نویسندگان شیعه قرن ۱۴ (شمسی)
- مترجمان شیعه قرن ۱۴ (شمسی)
- شاگردان آیت‌الله بروجردی
- مدفونان در حرم حضرت معصومه
- شاگردان امام خمینی
- کارگزاران جمهوری اسلامی ایران
- روحانیان فعال در انقلاب اسلامی ایران
- مترجمان مفاتیح الجنان
- شاگردان سید محمدرضا گلپایگانی
- دانشآموختگان حوزه علمیه قم (پس از سال ۱۳۰۰ شمسی)
- نویسندگان شیعه قرن ۱۵ (قمری)
- نمایندگان امام خمینی در نهادهای جمهوری اسلامی ایران