بنی‌قینقاع
| بنی‌قینقاع | |
|---|---|
| اطلاعات کلی | |
| نژاد | یهودی |
| عصر | صدر اسلام |
| مذهب | یهودیت |
| مکان استقرار | مدینه |
| حوادث | پیمان دستور المدینه • غزوه بنی‌قینقاع |
بنی قَینُقاع، قبیله‌ای یهودی که در صدر اسلام در مدینه سکونت داشتند. میان بنی قَینُقاع و پیامبر اکرم(ص) پس از هجرت، پیمانی منعقد شد؛ ولی آنان پیمان خود را شکستند و به دنبال غزوه‌ای به نام غزوه بنی قینقاع، محاصره، تسلیم و تبعید شدند.
نسب این قبیله
برخی در یهودی تبار بودن اعضای این قبیله تردید کرده و آنان را از نسل عیسو (ادوم)، برادر یعقوب (ع) دانسته‌اند با وجود همانندی نام‌ها و بسیاری از سنت‌های بنی قینقاع با نام‌ها و سنت‌های عرب، برای تردید در ریشه یهودی آنان دلیل معتبری در دست نیست.
بنی قینقاع پیش از اسلام
محل سکونت اصلی این قبیله قبل از مهاجرت به مدینه و نیز زمان مهاجرت آنان به مدینه روشن نیست. مدتی پس از تسلّط قبایل یهود بر مدینه، قدرت آنان به عرب‌های بنوقیله انتقال یافت و یهودیان ناگزیر با دیگر قبایل عرب هم پیمان شدند و بنی قینقاع برخلافِ دو قبیله دیگر (بنی قریظه و بنی نضیر) که به اَوْس پیوستند، با خَزْرَج پیمان بست، البته جوادعلی آنان را نیز هم پیمان اوس می‌داند. بنابر نقل‌های تاریخی، میان بنی قینقاع و دیگر قبایل یهودِ مدینه یعنی بنی قریظه و بنی نضیر رقابت‌هایی وجود داشته و حتی بارها با هم جنگیده بودند.
بنی قینقاع در جنوب غربی مدینه می‌زیستند و قلعه و بازاری معروف داشتند.
آنان برخلاف دیگر یهودیان در مدینه زمین کشاورزی و نخلستان نداشتند و زرگری، آهنگری و کفشگری از شغل‌های مهم آنان بود.
بنی قینقاع پس از اسلام
پیامبر اسلام (ص) پس از هجرت به مدینه با یهودیان پیمانی بست و به آنان اجازه داد در مدینه بمانند به شرط آنکه کسی را بر ضد پیامبر(ص) یاری نکنند. بنی قینقاع نخستین قبیله‌ای بود که این پیمان را شکست. به دنبال این اقدامِ بنی قینقاع، غزوه‌ای بین مسلمانان و این قبیله در گرفت که یهودیان به محاصره مسلمانان درآمدند و پس از ۱۵ روز تبعید شدند. پیامبر ابتدا حکم کرد که مردان را گردن زنند و زنان و فرزندانشان را به بردگی درآورند، اما از این کار چشم پوشید و آنان را به اِذْرَعات در حدود شام تبعید کرد.
جستارهای وابسته
- غزوه بنی قینقاع
- غزوه بنی قریظه
- غزوه بنی نضیر
- غزوه خیبر
پانویس
- ↑ دایرة المعارف جودائیکا، ذیل «Qaynuqa».
- ↑ وات، ص۱۹۲ـ۱۹۳.
- ↑ طبری، تاریخ الرسل و الملوک، ج۳، ص۱۳۶۱.
- ↑ جواد علی، المفصل فی التاریخ العرب قبل الاسلام، ج۴، ص۳۹.
- ↑ حسن خالد، مجتمع المدینه قبل الهجرة و بعدها، ص۳۹.
- ↑ بلعمی، تاریخنامه طبری، ج۱، ص۱۵۱.
- ↑ بلعمی، تاریخنامه طبری، ج۱، ص۱۵۱.
- ↑ ابن اسحاق، سیرت رسول الله، ج۲، ص۵۶۱.
منابع
- ابن اسحاق، سیرت رسول الله، ترجمه رفیع الدین اسحاق محمدبن همدانی، چاپ اصغر مهدوی، تهران، ۱۳۶۱ش.
- محمدبن محمد بلعمی، تاریخنامه طبری، چاپ محمد روشن، تهران، ۱۳۶۶ش.
- حسن خالد، مجتمع المدینه قبل الهجرة و بعدها، بیروت، بی‌تا.
- محمدبن جریر طبری، تاریخ الرسل و الملوک، چاپ دخویه، بی‌جا. ۱۹۸۲-۱۹۸۵.
- جواد علی، المفصل فی التاریخ العرب قبل الاسلام، بغداد، بی‌تا.
- Encyclopaedia Judaica, Jerusalem, 1978-1982.
- W. M. Watt, Muhammad at Medina, Oxford, 1968.
پیوند به بیرون