آژانس بین‌المللی انرژی اتمی
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA) یک سازمان بین‌المللی است که در سال ۱۹۵۷ برای ترویج استفاده صلح‌آمیز، و جلوگیری از استفاده نظامی، از انرژی هسته‌ای تأسیس شد. این آژانس به عنوان یک نهاد مستقل و خودمختار تأسیس شده و جزئی از سازمان ملل یا سازمان دیگری نیست با این حال در اساسنامه خود اعلام کرده که گزارش‌های خود را به مجمع عمومی و شورای امنیت ملل متحد به طور مرتب ارائه می‌دهد. مقر این سازمان در شهر وین اتریش است و تاکنون ۱۷۵ کشور به عضویت این سازمان درآمده‌اند.
| کوته‌نوشت | IAEA |
|---|---|
| تأسیس | ۲۹ ژوئیه ۱۹۵۷ |
| نوع رکن | سازمان بین‌المللی |
| مقر اصلی | وین، اتریش |
مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی | رافائل گروسی |
تعداد اعضا | ۱۷۲ کشور |
کارمندان | ۲۵۶۰ |
| وبگاه | |
در هفتم اکتبر ۲۰۰۵ آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و مدیر اجرایی آن محمد البرادعی، مشترکاً جایزه صلح نوبل را به دست آوردند. در اول دسامبر ۲۰۰۹ یوکیا آمانو جایگزین البرادعی شد وی تا ۲۲ ژوئیه ۲۰۱۹ که خبر درگذشت او اعلام شد مدیر اجرایی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بود
پیشنهاد تأسیس این سازمان را دوایت آیزنهاور رئیس‌جمهور آمریکا در سخنرانی خود در مجمع عمومی سازمان ملل متحد (که به سخنرانی اتم برای صلح معروف شد) در سال ۱۹۵۳ مطرح کرد.
شورای حکام
شورای حکام از ۳۵ کشور عضو تشکیل شده‌است. مطابق ماده ۶ اساسنامه آژانس، ۱۰ عضو شورا باید حتماً از بین کشورهای پیشرفته و صاحب تکنولوژی‌های هسته‌ای و ۷ عضو دیگر از بین کشورهای اروپایی انتخاب شوند. برای خاورمیانه و آسیای جنوبی ۲ نماینده در نظر گرفته شده‌است؛ که امکان افزایش این تعداد وجود دارد.
مدیران کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از آغاز تاکنون
| نام مدیر کل | ملیت | دوره تصدی |
|---|---|---|
| دبلیو استرلینگ کول | آمریکا | ۱ دسامبر ۱۹۵۷ – ۳۰ نوامبر ۱۹۶۷ |
| امیر اصلان افشار | ایران | ۳۰ نوامبر ۱۹۶۷_ ۱ دسامبر ۱۹۶۹ |
| سیگوارد اکلوند | سوئد | ۱ دسامبر ۱۹۶۹ – ۳۰ نوامبر ۱۹۸۱ |
| هانس بلیکس | سوئد | ۱ دسامبر ۱۹۸۱ – ۳۰ نوامبر ۱۹۹۷ |
| محمد البرادعی | مصر | ۱ دسامبر ۱۹۹۷ – ۳۰ نوامبر ۲۰۰۹ |
| یوکیا آمانو | ژاپن | ۱ دسامبر ۲۰۰۹ – ۲۲ ژوئیه ۲۰۱۹ |
| مری آلیس هیوارد (سرپرست) | آمریکا | ۲۳ ژوئیه ۲۰۱۹ - ۲۵ ژوئیه ۲۰۱۹ |
| کورنل فروتسا (ریاست موقت) | رومانی | ۲۵ ژوئیه ۲۰۱۹ - ۳۰ اکتبر ۲۰۱۹ |
| رافائل گروسی | آرژانتین | ۳۰ اکتبر ۲۰۱۹ - تاکنون |
جستارهای وابسته
- فهرست نمایندگان دائم ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی
- تلاش آمریکا برای خروج از برجام
منابع
- ↑ "Member states of the International Atomic Energy Agency". Wikipedia (به انگلیسی). 2022-05-31.
- ↑ «آشنایی با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA)». همشهری آنلاین.
- ↑ «آژانس بین‌المللی انرژی اتمی». ایران و فناوری هسته‌ای. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ نوامبر ۲۰۱۰. دریافت‌شده در ۱۶ نوامبر ۲۰۱۱.