CFTR

CFTR
ساختارهای موجود
PDB	جستجوی هم‌ساخت‌شناسی: PDBe RCSB
فهرست شناسه‌های PDB
	1XMI, 1XMJ, 2BBO, 2BBS, 2BBT, 2LOB, 2PZE, 2PZF, 2PZG, 3GD7, 3ISW, 4WZ6, 5D2D, 5D3E, 5D3F
معین‌کننده‌ها
نام‌های دیگر	CFTR, ABC35, ABCC7, CF, CFTR/MRP, MRP7, TNR-dJ760C5.1, cystic fibrosis transmembrane conductance regulator, CF transmembrane conductance regulator
شناسه‌های بیرونی	OMIM: 602421 MGI: 88388 HomoloGene: 55465 GeneCards: CFTR
عدد EC	5.6.1.6
موقعیت ژن (موش)
کروموزوم	کروموزوم ۶ (موش)
پایان	18,322,767 bp
هستی‌شناسی ژن
عملکرد ملکولی	• nucleotide binding; • PDZ domain binding; • chloride transmembrane transporter activity; • GO:0001948، GO:0016582 پیوند پروتئینی; • chloride channel inhibitor activity; • enzyme binding; • hydrolase activity; • ATP binding; • chloride channel activity; • ATPase-coupled inorganic anion transmembrane transporter activity; • chloride channel regulator activity; • ATPase-coupled transmembrane transporter activity; • intracellularly ATP-gated chloride channel activity; • ATPase activity; • bicarbonate transmembrane transporter activity; • chaperone binding; • Sec61 translocon complex binding; • isomerase activity;
ترکیبات سلولی	• سیتوپلاسم; • recycling endosome; • اندوزوم; • early endosome membrane; • membrane; • پوسته یاخته; • chloride channel complex; • cell surface; • lysosomal membrane; • early endosome; • Golgi-associated vesicle membrane; • endoplasmic reticulum Sec complex; • extracellular exosome; • سیتوزول; • endosome membrane; • clathrin-coated vesicle membrane; • integral component of membrane; • apical plasma membrane; • شبکه آندوپلاسمی; • endoplasmic reticulum membrane; • recycling endosome membrane; • integral component of plasma membrane; • هسته یاخته; • GO:0009327 protein-containing complex;
فرایند زیستی	• positive regulation of cyclic nucleotide-gated ion channel activity; • intracellular pH elevation; • membrane hyperpolarization; • positive regulation of voltage-gated chloride channel activity; • cholesterol transport; • ion transport; • vesicle docking involved in exocytosis; • transmembrane transport; • sperm capacitation; • positive regulation of insulin secretion involved in cellular response to glucose stimulus; • cholesterol biosynthetic process; • positive regulation of exocytosis; • chloride transport; • cellular response to cAMP; • protein deubiquitination; • membrane organization; • chloride transmembrane transport; • transepithelial water transport; • multicellular organismal water homeostasis; • cellular response to forskolin; • bicarbonate transport; • GO:0015915 transport; • response to endoplasmic reticulum stress;
	منابع: آمیگو / کوئیک‌گو
هم‌ساخت‌شناسی
	1080
	12638
	ENSG00000001626
	ENSMUSG00000041301
	P13569
	P26361
	NM_000492
	NM_021050
	NP_000483
	NP_066388
	مشاهده/ویرایش موش

CFTR با عنوانِ کاملِ «تنظیم‌کنندهٔ هدایت تراغشایی فیبروز سیستیک» (انگلیسی: Cystic fibrosis transmembrane conductance regulator) یک پروتئین تراپوسته‌ای و همچنین مجرای کلریدی در مهره‌داران است که که توسط ژن «CFTR» کُد می‌شود.

پروتئین CFTR نوعی مجرای پروتئینی است که جریان آب (H₂O) و یون کلر (Cl) را در ریه‌ها کنترل می‌کند. زمانی که پروتئین CFTR به‌درستی کار می‌کند (تصویر شمارهٔ ۱) یون‌ها براحتی از خلال این مجرا وارد یا خارج می‌شوند؛ اما زمانی که عملکردِ این مجرا دچار نقص می‌شود (تصویر شمارهٔ ۲)، یون‌ها دیگر نمی‌توانند به‌دلیل انسداد مجرا، از سلول خارج شوند و به بیرون بروند و بروز این موضوع در ریه‌ها، موجب بیماری فیبروز سیستیک می‌شود و ترشحات غلیظ در ریه‌ها جمع می‌شوند.

مکان ژن CFTR بر روی کروموزوم شماره ۷ انسان

این ژن، نوعی مجرای یونیِ پروتئینی متعلق به ردهٔ «حامل‌های ABC» را کد می‌کند که کارش هدایت کلرید و تیوسیانات از خلالِ غشاءِ سلول‌های بافت پوششی است.

جهش در این ژن سبب می‌شود که مجرای یونیِ کلریدی دچار ناکارآمدی شده و جریان مایع در سلول‌های بافت پوششی ریه، لوزالمعده و سایر ارگان‌ها مختل شود و بیماری فیبروز سیستیک بروز می‌کند که در آن، بلغم و ترشحات غلیط در ریه‌ها وجود دارد و عفونت‌های مکرر ریوی رخ می‌دهد و همچنین نارسایی لوزالمعده و بدنبال آن دیابت و سوءتغذیه ایجاد می‌شود.

ژن «CFTR» بر روی بازوی بلند کروموزوم ۷ و در جایگاه «q31.2» واقع شده و جفت‌بازهای ۱۱۶٬۹۰۷٬۲۵۳ تا ۱۱۷٬۰۹۵٬۹۵۵ را در بر می‌گیرد.

نزدیک به ۳۰۰ نوع جهش ژنیِ منجر به فیبروز سیستیک کشف شده‌است که شایع‌ترین نوع آنها، جهش «ΔF508» است که باعث حذف سه نوکلئوتید شده و در نتیجه اسید آمینهٔ فنیل‌آلانین در جایگاه ۵۰۸ پروتئین حذف می‌شود.

در میان نژاد قفقازی شایع‌ترین انواع جهش ژنی در «CFTR» عبارتند از:

ΔF508
G542X
G551D
N1303K
W1282X

طول این ژن، kb ۱۸۹ است و از ۲۷ اگزون و ۲۶ اینترون تشکیل شده‌است و محصول نهایی آن یک گلیکوپروتئین با ۱۴۸۰ اسید آمینه است. این پروتئین ۲ دامین تراغشایی دارد که هر یک، ۶ مارپیچ آلفا دارند و به «دامین متصل‌شونده به هسته» (NBD) در سیتوپلاسم سلولی وصل می‌شوند.

یک نکتهٔ جالب توجه آن است که جهش ژنی CFTR سبب می‌شود که جاندار در برابر حملهٔ باکتری سالمونلا و عفونت حصبه مصون شود. همچنین موش‌هایی که یکی از دو نسخهٔ این ژن‌شان، جهش یافته بود در برابر اسهال ناشی از وبا مقاوم شده بودند.

جستارهای وابسته

DIABLO

منابع

↑ GRCm38: Ensembl release 89: ENSMUSG00000041301 - Ensembl, May 2017
↑ "Human PubMed Reference:". National Center for Biotechnology Information, U.S. National Library of Medicine.
↑ "Mouse PubMed Reference:". National Center for Biotechnology Information, U.S. National Library of Medicine.
↑ Gadsby DC, Vergani P, Csanády L (2006). "The ABC protein turned chloride channel whose failure causes cystic fibrosis". Nature. 440 (7083): 477–83. Bibcode:2006Natur.440..477G. doi:10.1038/nature04712. PMC 2720541. PMID 16554808.
↑ Rommens JM, Iannuzzi MC, Kerem B, Drumm ML, Melmer G, Dean M, Rozmahel R, Cole JL, Kennedy D, Hidaka N (September 1989). "Identification of the cystic fibrosis gene: chromosome walking and jumping". Science. 245 (4922): 1059–65. Bibcode:1989Sci...245.1059R. doi:10.1126/science.2772657. PMID 2772657.
↑ Riordan JR, Rommens JM, Kerem B, Alon N, Rozmahel R, Grzelczak Z, Zielenski J, Lok S, Plavsic N, Chou JL (1989). "Identification of the cystic fibrosis gene: cloning and characterization of complementary DNA". Science. 245 (4922): 1066–73. Bibcode:1989Sci...245.1066R. doi:10.1126/science.2475911. PMID 2475911.
↑ Childers M, Eckel G, Himmel A, Caldwell J (2007). "A new model of cystic fibrosis pathology: lack of transport of glutathione and its thiocyanate conjugates". Med. Hypotheses. 68 (1): 101–12. doi:10.1016/j.mehy.2006.06.020. PMID 16934416.
↑ "The Clinical and Functional TRanslation of CFTR (CFTR2): CFTR2 Variant List History". US CF Foundation, Johns Hopkins University, Cystic Fibrosis Centre at the Hospital for Sick Children in Toronto. Retrieved 2 August 2017.
↑ Araújo FG, Novaes FC, Santos NP, Martins VC, Souza SM, Santos SE, Ribeiro-dos-Santos AK (January 2005). "Prevalence of deltaF508, G551D, G542X, and R553X mutations among cystic fibrosis patients in the North of Brazil". Braz. J. Med. Biol. Res. 38 (1): 11–5. doi:10.1590/S0100-879X2005000100003. PMID 15665983.
↑ Cystic Fibrosis Mutation Database. "Genomic DNA sequence". Archived from the original on 22 August 2016. Retrieved 8 October 2017.
↑ Kavic SM, Frehm EJ, Segal AS (1999). "Case studies in cholera: lessons in medical history and science". Yale J Biol Med. 72 (6): 393–408. PMC 2579035. PMID 11138935.

[refGRCm38Ensembl-1] GRCm38: Ensembl release 89: ENSMUSG00000041301 - Ensembl, May 2017

[2] "Human PubMed Reference:". National Center for Biotechnology Information, U.S. National Library of Medicine.

[3] "Mouse PubMed Reference:". National Center for Biotechnology Information, U.S. National Library of Medicine.

[The_ABC_protein_turned_chloride_channel_whose_failure_causes_cystic_fibrosis-4] Gadsby DC, Vergani P, Csanády L (2006). "The ABC protein turned chloride channel whose failure causes cystic fibrosis". Nature. 440 (7083): 477–83. Bibcode:2006Natur.440..477G. doi:10.1038/nature04712. PMC 2720541. PMID 16554808.

[pmid_2772657-5] Rommens JM, Iannuzzi MC, Kerem B, Drumm ML, Melmer G, Dean M, Rozmahel R, Cole JL, Kennedy D, Hidaka N (September 1989). "Identification of the cystic fibrosis gene: chromosome walking and jumping". Science. 245 (4922): 1059–65. Bibcode:1989Sci...245.1059R. doi:10.1126/science.2772657. PMID 2772657.

[pmid_2475911-6] Riordan JR, Rommens JM, Kerem B, Alon N, Rozmahel R, Grzelczak Z, Zielenski J, Lok S, Plavsic N, Chou JL (1989). "Identification of the cystic fibrosis gene: cloning and characterization of complementary DNA". Science. 245 (4922): 1066–73. Bibcode:1989Sci...245.1066R. doi:10.1126/science.2475911. PMID 2475911.

[pmid_16934416-7] Childers M, Eckel G, Himmel A, Caldwell J (2007). "A new model of cystic fibrosis pathology: lack of transport of glutathione and its thiocyanate conjugates". Med. Hypotheses. 68 (1): 101–12. doi:10.1016/j.mehy.2006.06.020. PMID 16934416.

[url_genet.sickkids.on.ca-8] "The Clinical and Functional TRanslation of CFTR (CFTR2): CFTR2 Variant List History". US CF Foundation, Johns Hopkins University, Cystic Fibrosis Centre at the Hospital for Sick Children in Toronto. Retrieved 2 August 2017.

[mutations-9] Araújo FG, Novaes FC, Santos NP, Martins VC, Souza SM, Santos SE, Ribeiro-dos-Santos AK (January 2005). "Prevalence of deltaF508, G551D, G542X, and R553X mutations among cystic fibrosis patients in the North of Brazil". Braz. J. Med. Biol. Res. 38 (1): 11–5. doi:10.1590/S0100-879X2005000100003. PMID 15665983.

[CFMD-10] Cystic Fibrosis Mutation Database. "Genomic DNA sequence". Archived from the original on 22 August 2016. Retrieved 8 October 2017.

[11] Kavic SM, Frehm EJ, Segal AS (1999). "Case studies in cholera: lessons in medical history and science". Yale J Biol Med. 72 (6): 393–408. PMC 2579035. PMID 11138935.