یونولیت
یونولیت (به انگلیسی: Styrofoam) در ایران بنام پلاستوفوم، یونولیت و آکاسیف و در مشهد از سال 1370 به نام آکاستیو شناخته میشود که نام اصلی آن پلیاستیرن انبساطی (Expanded Polystyrene) یا EPS است. در بسیاری از کشورهای آمریکا شمالی این محصول با نام استایروفوم (Styrofoam) شناخته میشود. یونولیت مادهای سبک و متخلخل و معمولاً سفید که در بستهبندی و عایق کاری کاربرد دارد در بعضی مواقع به آن فیبر سفید نیز میگویند. اما در حقیقت یونولیت نوعی پلیمر سفید رنگ و عایق رطوبت و صدا و دما است که از فرایندهای پتروشیمی تهیه میشود. پلی استیرن در سال ۱۸۳۹ توسط ادوارد سیمون کشف گردید؛ و در سال ۱۹۵۹ به وسیلهٔ کمپانی کوپر پلی استایرن انبساطی تولید گردید از این ماده برای عایقسازی، ساخت وسایل نیازمند عایق حرارتی و بستهبندی ابزار حساس الکتریکی، الکترونیکی و مکانیکی، ساخت یخدان جهت حمل دارو_ فراوردههای خونی، حمل محصولات دریایی (ماهی و میگو) استفاده میشود.
انواع یونولیت در بازار ایران
یونولیت در بازار ایران دارای انواع مختلفی می باشد که هر کدام کاربرد خاص خود را دارند. در اینجا 4نوع یونولیت که به طور عمده در صنعت ساختمان کاربرد دارند معرفی میکنیم:
یونولیت فشرده
اولین موردی که میخواهیم بررسی کنیم یونولیت فشردهاست که به دلیل فشرده شدن مواد سازنده آن و قرار گرفتن در قالبی که سبب تشکیل شکل نهایی آن میشود ، دارای وزن بالایی است و یا به نوعی میتوان گفت که این محصول چگالی بسیار بالایی دارد، از این نمونه پرکاربرد در ساختمانسازی ، صنایعی همچون صنایع غذایی، خودرو و عایقکاری و نیز انواع دیگری از زمینههای مختلف استفاده میشود.
یونولیت سقفی
نمونه دوم که بهاحتمال زیاد با آن آشنایی خواهید داشت نمونه سقفی است که بهعنوان پنل هایی در پوشاندن فضاهای خالی سقف و نیز نگهداشتن بتن استفاده میشود، چگالی این محصول متناسب با نوع کاربرد آن است و ابعاد آن نیم متر در ۲ متر در ۲۵ سانتیمتر میباشد ، منابع قیمت یونولیت سقفی دارای اهمیت زیادی هستند ، اعتبار یکی از مهمترین عوامل خرید از فروشندگان است ، برای اطلاع از قیمت یونولیت سقفی می توانید به این صفحه مراجعه کنید.
یونولیت دیواری
از این نوع یونولیت در پوشاندن دیوارها و نیز برای اجرای طرحهای داخلی استفاده میگردد، برای مثال گچکار هنگام پوشاندن دیوارهای داخلی برای نماسازی و نیز زیبا کردن دیوارها از این نمونه استفاده میکنند.
یونولیت تیرچه کرومیت
این نمونه در بسیاری از زمینهها مورد استفاده قرار میگیرد یکی از این موارد همانطور که از نام آن پیداست در اجرای طرحهای تیرچه کرومیت میباشد که از آن در پوشاندن فضاهای بین تیرچه ها استفاده میشود و ساختار را آماده برای بتنریزی میگریزد.
کاربردها
از یونولیت در سردخانهها، شرکتهای شیلات (با عنوان یخدان) برای حمل فراوردههای شیلاتی مانند ماهی و میگو استودیوهای صدا برداری و ایزولاسیون صدا در فضاهای دارای آلودگیهای بالای صوتی و همچنین ساخت ماکت، تابلوهای تبلیغاتی موقت و دکوراسیونها استفاده میشود از استایروفوم در صنعت ساختمان در اندازههای مختلف و استاندار به عنوان بلوکهای سقفی استفاده میشود.
علی رغم استفاده گسترده از یونولیت در ساختمان سازی انتقادات متعددی به کاربرد آن در ساختمان سازی وجود دارد.
فرآیند تولید
این ماده با شروع از ترکیبات پلی استایرن به شکل "مروارید" که حاوی یک عامل منبسط کننده (معمولا پنتان ) است، تولید می شود. پس از انبساط، پرلیت ها در سیلوهای استراحت نگهداری می شوند و بعداً به دستگاه های قالب گیری منتقل می شوند. در داخل دستگاههای مذکور گرما اعمال میشود تا عامل انبساطکننده موجود در پرلیتها گرم شود و همزمان با پلاستیک شدن پلیمر ، حجم آنها افزایش یابد. در طی این فرآیند، مواد با شکل قالب ها سازگار می شود.
در ساختمان سازی معمولاً آن را در صفحاتی با ضخامت ها و تراکم های مختلف به بازار عرضه می کنند. استفاده از طاق های پلی استایرن منبسط شده نیز برای ساخت کف هایی با درجه عایق حرارتی بالا رایج است. ترکیب پلی استایرن چه اکسترود شده و چه منبسط شده یکسان است. اکسترود یک ساختار بسته است که در صورت خیس شدن خواص حرارتی خود را از دست نمی دهد، اما در پلی استایرن منبسط شده که با داشتن ساختاری شکننده در صورت خیس شدن خواص حرارتی خود را از دست می دهد.
اثرات زیست محیطی
برای از بین رفتن یونولیت حدود 500 سال (یا بیشتر) طول می کشد، تأثیر زیست محیطی زیادی دارد. باعث آلودگی اقیانوس ها می شود و توسط حیوانات جانوران دریایی بلعیده می شود و باعث مرگ آن ها می شود. پلی استایرن منبسط شده حاوی نوعی دیوکسین است که سمی است و می تواند باعث مشکلات تولید مثل و رشد، سیستم ایمنی بدن، تداخل با هورمون ها و ایجاد سرطان در انسان شود.
تولید
از منابع طبیعی تجدید ناپذیر برای تولید پلی استایرن استفاده می شود، زیرا پلی استایرن یک پلاستیک مشتق شده از نفت است. وقتی صحبت از فرآیند تولید و ردپای اکولوژیکی آن میشود، یکی از نگرانیهای اصلی انتشار کلروفلوئوروکربنها (CFCs) در فضا و جو است.
اهمیت عایق حرارتی در کاهش انتشار گازهای گلخانه ای
پلی استایرن به عنوان یکی از بهترین عایق های حرارتی به طور گسترده در ساخت ساختمان ها استفاده می شود. یک ساختمان با عایق بندی مناسب با یونولیت می تواند انرژی مصرفی برای خنک کردن آن را تا 40 درصد کاهش دهد. به این ترتیب انتشار گازهای گلخانه ای کاهش می یابد.
ماده اولیه
ماده اولیه یونولیت استایرن است و در پتروشیمی بدست میآید. پلیاستایرن یا حرف اختصاری PS ماده اولیه است.
عایق بودن
یونولیت عایق خوبی برای صدا و گرما و سرما است:
- یونولیت معمولی به ضخامت ۱۰ سانتیمتر در برابر صدا ۴۲ دسیبل عایق است.
- یونولیت معمولی به ضخامت ۱۰ سانتیمتر در برابر انتقال گرما حدود ۳۵٪ عایق حرارتی است.
بازیافت یونولیت
تاکنون عملاً امکان بازیافت یونولیت وجود نداشتهاست. چون پلی استایرن بازیافت شده به صورت بالقوه آلودهاست. اما Ashton Cofer، یک مخترع جوان، موفق به تبدیل یونولیت به محصولی مفید شدهاست. او توانست یونولیت را به کربن فعال تبدیل کند که در بسیاری از فیلترهای آب امروزی استفاده میشود.
منابع
- مجله راه و ساختمان اردیبهشت ۱۳۸۳
- ↑ ویکی انگلیسی
- ↑ https://www.vajehyab.com/moein/یونولیت
- ↑ habitat.aq.upm.es, Biblioteca CF+S:. "Noticias -- Ecologistas en Acción exige que la nueva Ley de Envases priorice la prevención y la reutilización". Boletín CF+S (به اسپانیایی) (34). ISSN 1578-097X.
- ↑ «Creacycle - The Process». www.creacycle.de. دریافتشده در ۲۰۲۲-۰۸-۲۸.
- ↑ {عنوان= یونولیت سقفی |نشانی=https://fouladtofighi.com/%D9%82%DB%8C%D9%85%D8%AA-%DB%8C%D9%88%D9%86%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%AA/ |وبگاه= فولاد توفیقی }
- ↑ «استفاده از یونولیت در خانه سازی ممنوع است». www.asriran.com. دریافتشده در ۲۰۱۹-۰۸-۰۶.
- ↑ Estados Unidos de América. "Polystyrene" (PDF) (به انگلیسی).
- ↑ «EPS Molders». web.archive.org. ۲۰۱۲-۰۱-۱۵. بایگانیشده از اصلی در ۱۵ ژانویه ۲۰۱۲. دریافتشده در ۲۰۲۲-۰۸-۲۸.
- ↑ «ساندویچ پانل پلی استایرن | یونولیت». مرکز ساندویچ پانل. ۲۰۲۲-۰۱-۰۳. دریافتشده در ۲۰۲۲-۰۸-۲۸.
- ↑ «سخنرانی TED: برنامهریزی مخترع جوان برای بازیافت یونولیت». مجله فناوریهای توانافزا و پوشیدنی. ۲۷ اردیبهشت ۱۳۹۶.
- ↑ "Sustituyen el poliestireno expandido por palomitas de maíz". news.soliclima.com (به اسپانیایی). Retrieved 2022-08-28.