یه حبه قند

سکوت خانه باغ قدیمی با ورود چهار خواهر و خانواده‌هایشان می‌شکند. آنها برای ازدواج خواهر کوچکشان پسندیده، با پسر یکی از خان‌های آنجا که در آمریکاست، به خانهٔ کودکیشان که در واقع خانهٔ داییشان است برگشته اند. ظاهراً همه از وصلتی که قرار است صورت بگیرد راضی هستند به جز دایی. صبح روز عقد، دایی در حال خوردن صبحانه با یک حبه قند خفه می‌شود و می‌میرد. عروسی تبدیل به عزا می‌شود و همه چیز به هم می‌ریزد. عصر آن روز با آمدن قاسم (که به نوعی فرزند خواندهٔ دایی است) همه چیز دوباره در هم می‌پیچد. ظاهراً پسند و قاسم عاشق یکدیگر هستند. در نهایت قاسم با دیدن وسایل عقد بدون خداحافظی می‌رود و پسند هم بعد از آن با پوشیدن لباس مشکی، به همه می‌فهماند که نمی‌خواهد با نامزدش ازدواج کند.

رانی اسکیب از مجله ورایتی در نقدش یه حبه قند را «یک تابلوی متحرک نقاشی شده از آبرنگ. آبرنگ به این معنا که خاطرات، شیرینی‌های لحظه، لبخندها، صداقت‌ها، شفافیت‌ها، مهربانی‌ها، و آوازهای درونی و پنهان عاطفه سرشار خانواده را یادآور می‌شود» را توصیف و آن را با «آثار امپرسیونیستهای فرانسوی» مقایسه کرد. مسعود فراستی این فیلم را ضدملی و فریبندهٔ تماشاگر توصیف کرد و گفت فیلم «هیچ ربطی به ایرانی بودن ندارد … و سنت ما در آن به تمسخر گرفته شده‌است.»

در طی جلسه کمیته انتخاب نماینده سینمای ایران که در اول مهر ۱۳۹۱ به ریاست امیر اسفندیاری برگزار شد، این فیلم به عنوان نماینده سینمای ایران در اسکار معرفی شد. این فیلم در جریان این انتخاب رقیبانی از جمله ملکه، بغض، آینه‌های روبرو را مغلوب کرد. هیئت انتخاب نماینده سینمای ایران در اسکار ۲۰۱۳، فیلم «یه حبه قند» را به عنوان نماینده سینمای ایران برای شرکت در هشتاد و پنجمین مراسم اسکار معرفی کرد. اما یک روز پس از معرفی نماینده رسمی ایران در این مراسم، جواد شمقدری، رئیس سازمان سینمایی با انتشار نامه‌ای ضمن تبریک به اعضای هیئت انتخاب نماینده سینمای ایران در اسکار ۲۰۱۳ و دست‌اندرکاران فیلم «یه حبه قند»، خواستار تحریم اسکار شد و سر انجام محمد حسینی وزیر ارشاد با این موضع یعنی تحریم اسکار و عدم ارائه یک حب قند جهت شرکت در مراسم اسکار موافقت نمود.

بنابر گفته رضا میرکریمی، نام این فیلم بنابر شعری منتسب به سهراب سپهری انتخاب شده‌است:

«برای نخستین بار دخترم این نام را پیشنهاد داد ولی پس از مدتی یکی از دوستانم با ارسال پیامکی از شعرهای چاپ نشده سهراب سپهری با این متن «زندگی جیره مختصری‌ست /مثل یک فنجان چای/ و کنارش عشق است/ مثل یک حبه قند / نوش جان باید کرد» تصمیم مرا در انتخاب این نام قطعی کرد.»

شعر مذکور در تبلیغات و آنونس‌های فیلم آورده و استفاده شده‌است. آنونس فیلم، که ساخته رخشان بنی اعتماد است، با چند خط شعر شروع می‌شود. روی تصویرِ شاخ و برگ درخت‌های سیب، نوری که از لابه‌لای شاخه‌ها به سمت ما می‌آید و دستی که به سمت سیب می‌رود، شعر خط به خط نقش می‌بندد. همزمان، شعر با صدای خودِ بنی‌اعتماد شنیده می‌شود. پس از این نام سهراب سپهری به عنوان سراینده شعر پای آن قطعه آورده می‌شود.

این همه در حالی است که شعر منتسب به سهراب مشخصه‌ها و خصوصیات اشعار سهراب را دارا نیست. علاوه بر این، شعر یادشده در هیچ‌کدام از منابع و مجموعه آثار اشعار سهراب آورده نشده‌است؛ ضمن این که کارگردان نیز منبع این شعر را «پیامکی از شعرهای چاپ نشده سهراب سپهری» ذکر کرده و منبع موثقی برای شعر نیاورده. از این رو انتساب این شعر به سهراب سپهری مشکوک است و احتمالاً متعلق به او نیست.

• برنده دیپلم افتخار بهترین پوستر جشن خانه سینما ۱۳۹۰
• برنده تندیس شایستگی بهترین عکاسی جشن خانه سینما ۱۳۹۰
• برنده تندیس شایستگی بهترین چهره پردازی جشن خانه سینما ۱۳۹۰
• نامزد تندیس زرین بهترین کارگردانی و فیلم جشن خانه سینما ۱۳۹۰
• برنده جایزه بهترین فیلمبرداری جشنواره بین‌المللی سینما مسلمانان کازان ۲۰۱۳
• برنده جایزه بهترین بازیگر زن بین‌المللی سینما مسلمانان کازان ۲۰۱۳
• برنده جایزه بهترین فیلم جشنواره بین‌المللی سینما مسلمانان کازان ۲۰۱۳
• برنده جایزه بهترین فیلم جشنواره بین‌المللی فیلم ابن عربی ۲۰۱۳
• برنده جایزه ذکر ویژه و دیپلم افتخار جشنواره فیلم گرانادا ۲۰۱۳
• نامزد سیمرغ بلورین بهترین چهره‌پردازی بیست و نهمین دوره جشنواره فیلم فجر ۱۳۸۹
• نامزد سیمرغ بلورین طراحی صحنه و لباس بیست و نهمین دوره جشنواره فیلم فجر ۱۳۸۹
• نامزد سیمرغ بلورین بهترین صدابرداری بیست و نهمین دوره جشنواره فیلم فجر ۱۳۸۹
• نامزد سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل زن بیست و نهمین دوره جشنواره فیلم فجر ۱۳۸۹

• وبگاه رسمی
• یه حبه قند در بانک اطلاعات اینترنتی فیلم‌ها (IMDb)
• یه حبه قند در بانک جامع اطلاعات سينماى ايران