یعقوب دانشدوست
یعقوب دانشدوست (۱۳۱۷ – ۷ بهمن ۱۴۰۰) معمار، مرمتگر بناها و محوطههای تاریخی، پژوهشگر، نویسنده، و کارشناس باغ ایرانی بود.
یعقوب دانشدوست | |
---|---|
زادهٔ | ۱۳۱۷ تبریز، ایران |
درگذشت | ۷ بهمن ۱۴۰۰ (۸۳ سال) |
ملیت | ایرانی |
پیشه | معمار، و پژوهشگر |
جایزه(ها) | لوح تقدیر از ریاست جمهوری نشان فردوسی کتاب برگزیده معماری ۱۳۷۹ |
سالهای آغازین
یعقوب دانشدوست در سال ۱۳۱۷ در شهر تبریز زاده شد و از سه سالگی با خانوادهاش در شهر مشهد ساکن شد. او تحصیلات دانشگاهی را در دانشگاه تهران با کارشناسی ارشد معماری و دکترای شهرسازی به پایان رساند. یعقوب دانشدوست با معماری سنتی ایران و باغهای ایرانی آشنا بود و تلاش میکرد با استفاده از آن ارزشها یک سبک معماری مدرن ایرانی پدید آورد.
مرمت بناها و سایتهای تاریخی
در آغاز کار، دانشدوست بخشهای مهمی از مجموعه گنجعلی خان در کرمان و سپس تَرَکهای گنبد طلای حرم امام رضا را مرمت نمود. سپس نظارت بر مرمت بناهای تاریخی استان خراسان را بر عهده گرفت؛ از آن جمله مدرسه خرگرد، رباط شرف، مسجد گوهرشاد، مسجد شاه مشهد، مدرسه دو در، مدرسه پریزاد، مدرسه میرزا جعفر، مصلی پایین خیابان مشهد، گنبد سبز مشهد، کاخ خورشید کلات، مسجد کبود گنبد کلات، مزار شیخ احمد جام، مزار مولانا زینالدین ابوبکر تایبادی، میل اخنجان، مسجد ملک زوزن، مسجد جامع فردوس، مرمت آرامگاه عطار واحیای باغ آن، مسجد جامع نیشابور، قدمگاه، امامزاده محروق نیشابور، هارونیه، مقبره و منار ایاز، مزار خواجه ربیع، مقبره بابا لقمان سرخس، مسجد جامع گناباد، میل رادکان، منار خسروگرد سبزوار، مسجد جامع قاین هستند.
وی تا سال چهارم انقلاب اسلامی به عنوان رئیس دفتر فنی سازمان ملی حفاظت آثار باستانی دراستان خراسان مشغول کار بود و پس از آن همکاری با سازمان میراث فرهنگی و نظارت عالیه بر بناها را ادامه داد.
دانشدوست سالها عضو ایکوموس بود و در کنگرههای متعدد معماری و باغ سازی در ایران و خارج از کشور حضور فعال داشت.
آثار معماری
یعقوب دانشدوست همراه با مرمت بناهای تاریخی، بناهای مدرن بیشماری را سازگار با معماری مدرن ایرانی، طراحی و اجرا نموده است که مهمترین آنها بیمارستان آریا، بنای یادمان میدان آزادی (به سوی نور)، بنای یادمان میدان راهآهن (همیشه به سوی او)، بنای یادمان همای رحمت، بنای یادمان والفجر، تهیه نقشههای معماری و اجرایی خانه علم و کیهان نمای شهر مشهد هستند. وی همچنین بناهای مسکونی بسیاری در مشهد طراحی واجرا نموده است. طراحی و اجرای باغ آرامگاه فردوسی با طرح باغ ایرانی و آرامگاه کلنل محمدتقی پسیان در مجموعه آرامگاه نادر از دیگر کارهای اوست.
نوشتهها
دانشدوست به کار پژوهش و نوشتن کتاب نیز مشغول بود که حاصل آن سه کتاب با نام کلی طبس شهری که بود با زیر عنوانهای: باغهای طبس، بناهای تاریخی طبس (برگزیده بهترین کتاب معماری سال ۱۳۷۹) و شهرسازی و معماری طبس بودند. کتابهای ارزشهای فرهنگی طوس و آرامگاه فردوسی و پیدایش باغ آسمانی ایران در سال ۱۳۹۴ (به فارسی و انگلیسی) و نوشتار فیلمی در مورد هنر کاشیکاری ایرانی (با سرمایه اداره اوقاف خراسان) از جمله کارهای دیگر او هستند. یعقوب دانشدوست مقالات بسیاری درباره معماری نوشته که از آن میان میتوان به مجموعه مقالات «معماری ایرانی در سخن چهار نسل از معماران صاحب نظر» در مجله آبادی اشاره کرد.
جوایز و تقدیرات
یعقوب دانشدوست در سال ۱۳۹۲ لوح و تندیس تقدیر از رئیسجمهور دریافت نمود.
او در ۲۵ اردیبهشت ۱۳۹۴ به خاطر کوششهای فرهنگی بسیار، مفتخر به دریافت لوح و نشان فردوسی از وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی شد.
در سال ۱۳۹۷ نیزبه عنوان یکی از چهرههای ماندگار ایران، کاشی ماندگار دریافت کرد.
منابع
- ↑ «لوح تقدیر رییس جمهور به یکی از پیشکسوتان حوزه میراث فرهنگی خراسان رضوی اهدا شد». خبرگزاری جمهوری اسلامی. ۱۶ تیر ۱۳۹۲. دریافتشده در ۶ اسفند ۱۳۹۵.
- ↑ «"دانشدوست" یادگار نیم قرن تاریخ شفاهی مرمت و معماری خراسان». باشگاه خبرنگاران جوان. ۱۴ دی ۱۳۹۵. دریافتشده در ۶ اسفند ۱۳۹۵.
- ↑ «اعضای پیوسته- بین المللی موسسه فرهنگی ایکوموس ایران». ایکوموس ایران. بایگانیشده از اصلی در ۲۲ اكتبر ۲۰۲۰. دریافتشده در ۱۱ آذر ۱۳۹۹.
- ↑ «بیانیه ایکوموس ایران در نکوداشت دکتر یعقوب دانش دوست». اداره کل میراث فرهنگی ، گردشگری و صنایع دستی استان خراسان. ۵ خرداد ۱۳۹۷. دریافتشده در ۱۳ آذر ۱۳۹۹.
- ↑ «گفتگو با دکتر یعقوب دانشدوست معمار و طراح المانهای ماندگار مشهد؛ خاطراتمان را ساده خراب می کنیم» (PDF). روزنامه شهرآرا. ۲۴ خرداد ۱۳۹۳. دریافتشده در ۱۴ تیر ۱۴۰۰.
- ↑ «بنای یادمان «کنل محمد تقی خان پسیان» درمشهد پرده برداری شد»». روزنامه خراسان. ۱۱ مهر ۱۳۷۹.
- ↑ «نماد میدان راه آهن از یادمانهای با پیشینه شهر مشهد است؛ ۴۴ سال «به سوی او»». شهرآرا محله. ۲۰ تیر ۱۳۹۵. ص. ۴و۵. دریافتشده در ۱۴ تیر ۱۴۰۰.
- ↑ «یعقوب دانشدوست». دانشنامه گلشن طبس. ۱ اردیبهشت ۱۳۹۲. دریافتشده در ۴ اسفند ۱۳۹۵.
- ↑ «معرفی کتاب: پیدایش باغ آسمانی ایران». همشهری آنلاین. ۱۸ مهر ۱۳۹۴. دریافتشده در ۶ اسفند ۱۳۹۵.
- ↑ «معماری ایرانی در سخن چهار نسل از معماران صاحب نظر». مجله آبادی. انتشارات مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری ایران (شماره نوزدهم). زمستان ۱۳۷۴.
- ↑ «نشان فردوسی به چهار فردوسی پژوه در مشهد اهداء شد». وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. ۲۵ اردیبهشت ۱۳۹۴. دریافتشده در ۴ اسفند ۱۳۹۵.
- ↑ «توسط اداره کل میراث فرهنگی خراسان رضوی : سومین کاشی ماندگار برسردر منزل دکتر یعقوب دانشدوست نصب شد». پورتال اداره کل میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری استان خراسان رضوی. ۵ خرداد ۱۳۹۷. دریافتشده در ۹ اسفند ۱۳۹۹.
- ↑ «نکوداشت یعقوب دانشدوست». ایسنا. ۲۶ اردیبهشت ۱۳۹۷. دریافتشده در ۹ اسفند ۱۳۹۹.