حساب کاربری
​
زمان تقریبی مطالعه: 3 دقیقه
لینک کوتاه

گویش رودباری

گویش رودباری در شهرستان رودبار استان گیلان تکلم می شود. گویش‌ رودباری در دسته‌بندی جدیدی با عنوان تاتی مانندها «tatoid» قرار گرفته ادست که گویشی از زبان تاتی می‌باشد. گویش‌های تاتی گونه در اصل زبان تاتی بودند که به دلیل تأثیرات شدید زبان‌های کاسپین و زبان فارسی تمام ویژگی‌های زبان تاتی را از دست داده‌اند. اتنولوگ گویش رودباری را گویشی از زبان تاتی بیان می‌کند اما در مدخل زبان گیلکی چند لهجه یا زیرگویش برای گیلکی تعیین می‌کند که رودباری یکی از آن‌ها است. به اعتقاد دونالد استیلو گویش رودباری زیرمجموعه زبان تاتی باشد. در گلاتولوگ گویش رودباری زیر مجموعه زبان‌های گیلکی-رودباری در نظر گرفته شده است. گیلکی با گویش رودباری در جنوب گیلان، در رستم‌آباد، رودبار، منجیل و لوشان و ... رایج است. دکتر ایوب رسایی، رودباری را همراه با رشتی و فومنی به عنوان زیر مجموعه‌های گویش غربی زبان گیلکی دسته‌بندی می‌کند. به اعتقاد دونالد استیلو گویش رودباری ممکن است زیرمجموعه زبان تاتی باشد که تحت تاثیر شدید زبان گیلکی قرار گرفته است. احسان یار شاطر گویش رودباری را گویشی از زبان تاتی می داند و از شاخه تاتی جنوبی و دستهٔ ششم (رودبار، الموت و کوپایه) می داند. لوکوک گویش آذری را که تاتی نامیده می شود به پنج دسته تقسیم نموده است که دسته پنجم را گویش جنوب شرقی نامیده است که دو گویش رودباری و الموتی را جز آن قرار داده است. مرتضی نصفت گویش رودباری را در دسته الموتی و زیر مجموعه گویش های کاسپین آورده است. طبق نظر دونالد استیلو گویش‌های رودباری و طالقانی دسته بندی جدیدی را با عنوان تاتی مانندها «tatoid» تشکیل میدهند. گویش‌های تاتی مانند در اصل زبان تاتی بودند که به دلیل تاثیرات شدید زبان‌های کاسپین و زبان فارسی تمام ویژگی های زبان تاتی را از دست داده‌اند.

رودباری
زبان بومی درایران
استان گیلان
تبار
هندواروپایی
  • هندوایرانی
    • ایرانی
      • ایرانی غربی
        • ایرانی شمال غربی
          • زبان‌های کاسپین
            • زبان تاتی
              • گویش‌های تاتی گونه
                • رودباری
سامانه نوشتاری
الفبای فارسی
کدهای زبان
ایزو ۳–۶۳۹–

فهرست

  • ۱ محدوده جغرافیایی
  • ۲ دستور زبان
    • ۲.۱ ضمایر
    • ۲.۲ شناسه
    • ۲.۳ صرف فعل
  • ۳ جستارهای وابسته
  • ۴ منابع
  • ۵ پیوند به بیرون

محدوده جغرافیایی

گویش رودباری در شهرستان رودبار استان گیلان گویش می شود.

دستور زبان

ضمایر

در گویش رودباری ضمیر سه حالت دارد: فاعلی، مفعولی و ملکی.

ضمیر۱ مفرد۲ مفرد۳ مفرد۱ جمع۲ جمع۳ جمع
فاعلی، رودباری (انبوه)mantouamâšemâošân/išân
مفعولی، رودباری (انبوه)mantioniamâšemâošon
ملکی، رودباری (انبوه)mi/minitioniamešemeošâni

شناسه

در زبان فارسی دو دسته شناسه داریم: گذشته و حال. در گویش رودباری نیز دو دسته شناسه داریم: گذشته و حال. (نمونه زیر بر اساس گویش رودباری روستا انبوه تنظیم شده‌است)

شناسه۱ مفرد۲ مفرد۳ مفرد۱ جمع۲ جمع۳ جمع
شناسه ماضی (با ستاک مختوم به صامت)omiâ/∅iminend
شناسه ماضی (با ستاک مختوم به مصوت)âma∅amanand
شناسه مضارع (با ستاک مختوم به صامت)omia/e/uiminend
شناسه مضارع (با ستاک مختوم به مصوت)âmaa/â/uiminand

صرف فعل

در جدول زیر فعل گرفتن (gitan) بر اساس گویش رودباری در زمان‌های مختلف صرف می‌شود.(نمونه زیر براساس گویش رودباری روستا انبوه می باشد)

زمان/شخص۱ مفرد۲ مفرد۳ مفرد۱ جمع۲ جمع۳ جمع
گذشته سادهbagitombagitibagitbagitimbagitinbagitand
گذشته کاملbagita biâmbagita biabagita bebagita biambagita binbagita bian
گذشته التزامیgitâ bomgitâ bigitâ bogitâ bimgitâ bingitâ bond
گذشته نقلیgitâmgitagitiagitamgitingitand
گذشته استمراریgitomgitigitgitimgitingitand
گذشته در حال انجامdakâre gitomdakâre gitidakâre gitdakâre gitimdakâre gitindakâre gitand
حال ساده/آیندهgiromgirigiragirimgiringirand
حال در حال انجامdakâre giromdakâre giridakâre giradakâre girimdakâre girindakâre girand
حال التزامیbagirombagiribagirabagirimbagirinbagirand
آیندهxâhâm bagiromxâhi bagirixâhâ bagiraxâhim bagirimxâhin bagirinxâhand bagirand

جستارهای وابسته

  • تات‌های ایران
  • زبان تاتی ایران
  • مردم گیلک
  • زبان گیلکی
  • گویش الموتی
  • رودبار
  • شهرستان رودبار
  • استان گیلان

منابع

  1. ↑ https://www.ethnologue.com/language/rdb
  2. ↑ سبزعلی‌پور، جهاندوست (۱۳۸۹). زبان تاتی: توصیف گویش تاتی رودبار. فرهنگ ایلیا. ص. ۱۹.
  3. ↑ sabzalipour, jahandoost (2009). "Tāti Dialect of Roodbar". academia.edu (به انگلیسی): 90–109.
  4. ↑ یوسفی، سعیدرضا (۱۴۰۰). «نقد و بررسی فصل پنجم از کتاب جامع زبان‌ها و زبان‌شناسی آسیای غربی: رویکردی منطقه‌ای با عنوان «منطقهٔ کاسپین و جنوب آذربایجان: کاسپین و تاتی»» (PDF). پژوهشنامه انتقادی متون و برنامه‌های علوم انسانی. ۲۱ (۱): ۳۹۴.
  5. ↑ https://www.ethnologue.com/language/rdb
  6. ↑ https://www.ethnologue.com/language/glk
  7. ↑ https://glottolog.org/resource/languoid/id/rudb1238
  8. ↑ فرهنگ نگاری گویشی، جهاندوست سبزعلیپور، سیده فاطمه نیک گهر
  9. ↑ گویش گیلکی فومنات، دکتر ایوب رسایی
  10. ↑ https://iranicaonline.org/articles/gilan-x
  11. ↑ Donald Stilo (2001). Gilan Languages (به انگلیسی). Iranica. p. 661.
  12. ↑ رسایی، ایوب (۱۳۸۵). «گیلکی در ایرانیکا». زبان و زبان شناسی. ۲ (۴): ۱۳۹.
  13. ↑ Yarshater (1969). A Grammar of Southern Tati Dialects (به انگلیسی). The Hauge, Paris: Mouton. p. 17.
  14. ↑ sabzalipour, jahandoost (2009). "Tāti Dialect of Roodbar". academia.edu (به انگلیسی): 92.
  15. ↑ Lecoq. Les dialect caspiens et les dialects du nord-ouest de l'iran (به انگلیسی). in CLI. p. 296.
  16. ↑ نصفت، مرتضی (۱۳۴۸). «فراوانی زبان ها و لهجه های مردم ایران». دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران. ۱۷ (۱): ۱۱۶.
  17. ↑ یوسفی، سعیدرضا (۱۴۰۰). «نقد و بررسی فصل پنجم از کتاب جامع زبان‌ها و زبان‌شناسی آسیای غربی: رویکردی منطقه‌ای با عنوان «منطقۀ کاسپین و جنوب آذربایجان: کاسپین و تاتی»» (PDF). پژوهشنامه انتقادي متون و برنامه هاي علوم انساني. ۲۱ (۱): ۳۹۴.
  18. ↑ سبزعلی‌پور، جهاندوست (۱۳۸۹). زبان تاتی: توصیف گویش تاتی رودبار. فرهنگ ایلیا. ص. ۱۹.
  19. ↑ sabzalipour, jahandoost (2009). "Tāti Dialect of Roodbar". academia.edu (به انگلیسی): 96.
  20. ↑ sabzalipour, jahandoost (2009). "Tāti Dialect of Roodbar". academia.edu (به انگلیسی): 100.
  21. ↑ sabzalipour, jahandoost (2009). "Tāti Dialect of Roodbar". academia.edu (به انگلیسی): 101–109.

پیوند به بیرون

آخرین نظرات
  • استان گیلان
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.