گلایول
گلایُل (به فرانسوی: glaïeul) (نام علمی: Gladiolus) نام یک سرده از گیاهان گلدار است. دارای غده مستور از پوشینه‌های توری یا الیافی و با برگ‌های پهن که خطی یا شمشیری هستند (gladius در لاتین به معنای «شمشیر» و gladiolus به معنای «شمشیرک» یا «شمشیر کوچک» است).
| گلایول | |
|---|---|
| Gladiolus | |
| رده‌بندی علمی | |
| فرمانرو: | گیاهان |
| (طبقه‌بندی‌نشده): | گیاهان گلدار |
| (طبقه‌بندی‌نشده): | تک‌لپه‌ای‌ها |
| راسته: | مارچوبه‌سانان |
| تیره: | تیره زنبق |
| زیرخانواده: | زنبقیان کروکویدئا |
| تبار: | زنبقیان کروکویدئا |
| سرده: | Gladiolus کارل لینه |
| گونه نماد | |
| Gladiolus communis L.
| |
| Species | |
|
حدود ۲۶۰ گونه | |
گل‌ها در یک سنبله قرار گرفته‌اند. بدین معنی که بدون دمگل گل بوده و به صورت کم و بیش متراکم در طول یک محور اصلی قرار دارند. این گل‌ها معمولاً به یک سمت سنبله بوده ولی در بعضی از گونه‌های ایرانی سنبله دوسویه یا دوطرفه نیز دیده می‌شود. در گونه‌های ایرانی رنگ گل‌ها از ارغوانی مایل به صورتی تا بنفش ارغوانی تیره تغییر می‌کند. قطعات گلپوش کم و بیش نامساوی بوده و سه قطعه پائینی اغلب در سمت قاعدهٔ خود خیلی باریک شده و در قاعده به صورت لوله‌ای کم و بیش منحنی به یکدیگر متصل می‌شوند. میوهٔ این گیاه کپسول با تعداد زیادی دانه است که در بعضی مواقع بالدار هستند.
این جنس در حدود ۳۰۰ گونه دارد که اکثراً در قسمت گرمسیری و جنوب آفریقا و همچنین در نواحی مدیترانه‌ای پراکنده هستند و در ایران ۵ گونه از آنها یافت می‌شود که از این میان می‌توان به گونه گلایل شمشیری خودرو در دشت‌های بهبهان اشاره کرد.
روش کاشت
گلایل را می‌توان از اوایل بهار کشت داد. عمق کشت به درشتی پیاز بستگی دارد، ولی به طور کلی عمق ۱۰ سانتیمتری مناسب است. استفاده از قیم میتواند به داشتن گلهایی صاف و بدون موج کمک کند. فاصله بین پیاز هم به درشتی آنها و پارامترهای دیگری همچون طول روز بستگی دارد.
برای جلوگیری از انتشار بیماری ها، سعی کنید از زمین کشت شده زیر گلایل در سال بعد استفاده نکنید. بلکه به صورت دوره ای از آن زمین استفاده کنید، هر چند برخی از مراکز کشت گلایل این امر را رعایت نمی‌کنند، و مشکلی هم مشاهده نکرده‌اند.
برای کشت گلایل در گلدان میتوانید آنها را در عمق حدود ۵ تا ۱۰ سانتیمتر و فاصله حدود ۱۲ تا ۱۵ سانتیمتر بکارید.
پانویس
- ↑ پروندلبو، لاله‌ها و زنبق‌های ایران و گونه‌های مجاور، ۸۲.
- ↑ «چگونه گل گلایل بکاریم؟». ویکی چجور. ۲۰۱۶-۱۱-۱۲. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۱۲-۰۸.
منابع
- پروندلبو؛ رونه‌مارک، هانس (۱۳۵۵)، لاله‌ها و زنبق‌های ایران و گونه‌های مجاور، تهران: موسسه گیاه‌شناسی ایران