گزاوند

روستای گزاوند مناظر طبیعی و گردشگری فراوانی دارد.آبشار شُرشُر یکی از جاذبه‌های طبیعی گزاوند است. این آبشار در سمت شرقی و در فاصله یک کیلومتری از روستا قرار دارد. در ورودیِ روستا نیز یک آبگیرِ طبیعی وجود دارد که در بینِ اهالی به " سدّ " موسوم است، بیشترین عمقِ این سدّ یک و نیم متر می باشد و آبزیانی مانند ماهی قرمز، لاک پشت و قورباغه در آن زیست دارند. در اطرافِ این روستا چندین آبگیر کوچک و بزرگ وجود دارد که برای سیراب نمودن دام ها استفاده می شود. در سمت جنوبِ شرقی این روستا و مابینِ گزاوند و روستای احمدآباد، غار امجک قرار دارد. در داخلِ این غار حوضچه ای هست که آبِ آن از چشمه ی کوهِ سلطان امجک تامین می شود. دوری از دسترس مسافران و ناشناختگیِ مسیرِ این غار باعث شده که این اثر طبیعی، بِکر و دست نخورده باقی بماند.

باغستانِ گزاوند که اهالی آن را "دشت" می خوانند در جوارِ روستا قرار گرفته است و درختانِ انگور، گردو، بادام، سیب، زردآلو و ... در آن پرورش داده می شود. در اطرافِ باغات هم سبزیجات، پیاز، سیب زمینی، نخود، لوبیا و ... می کارند؛ اما در زمین های دور از روستا، معمولاً گندم و جو کشت می کنند.

کشاورزی و دامداری، شغل اصلی اهالی گزاوند است. بیشتر زنان روستا در کنار رسیدگی به امور خانه، قالی هم می بافند. پرورش طیور هم درسال های اخیر رو به افزایش بوده است. در این روستا موقعیت برای آبزی پروری هم فراهم است.

تعدادِ دانش آموزانِ این روستا نسبت به روستاهای اطرافش بیشتر است. در هر سالِ تحصیلی دو معلم در مدرسه ی ولیعصر گزاوند به دانش آموزانِ پیش دبستانی و پایه های اول تا ششم درس می دهند. انتظار می رود با افزایشِ تعدادِ دانش آموزان در سالهای پیشِ رو، مقطعِ متوسطه نیز در آنجا دایر شود.

زمین ها و کوهپایه های اطرافِ این روستا، محلِ رشدِ گیاهانِ خوراکی و دارویی از قبیلِ آویشن، بالامبو، ریواس، پاغازه(غازیاغی)، شنگ (یِملیک)، کَلمَکَشیر، کنگر و ... است. با توجه به جمعیتِ کم و وسعتِ مراتع اطراف روستا، زمینه خوبی برای دامپروری وجود دارد. دامداران معمولاً در سردترین روزهای زمستان هم گوسفندان را به چراگاه می برند. آبگیرهای طبیعی و درّه ها و کوه های دارای پوشش گیاهیِ مناسب در اطراف روستا وجود دارد. از میانِ برخی از کوه ها چشمه های کوچکی می جوشد که برای سیراب کردن دام ها کافی است.

این روستا در دهستان رودبار قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۲۰۵ نفر (۵۱خانوار) بوده‌است.

• «نتایج سرشماری ایران در سال ۱۳۸۵». درگاه ملی آمار. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۱ آبان ۱۳۹۲.