گاهشمار فیلسوفان غربی
این فهرستی است بر پایه سده، از فیلسوفان مربوط به سنت غربی از فلسفه.
فیلسوفان غربی
فیلسوفان یونان باستان
۶۰۰ – ۵۰۰ پیش از میلاد
- تالس ملطی (ح. ۶۲۴ – ۵۴۶ پیش از میلاد). از مکتب ملطی. معتقد بود که همهچیز از آب ساخته شدهاست.
- فرسید سیروسی (ح. ۶۲۰ - ح. ۵۵۰ پیش از میلاد). کیهانشناس.
- آناکسیماندروس ملطی (ح. ۶۱۰ – ۵۴۶ پیش از میلاد). از مکتب ملطی. مشهور برای مفهوم آپایرون، یا «بیکران».
- آناکسیمنس ملطی (ح. ۵۷۵ – ۵۲۵ پیش از میلاد). از مکتب ملطی. معتقد بود که همهچیز از هوا ساخته شدهاست.
- فیثاغورس ساموسی (ح. ۵۸۰ – ح. ۵۰۰ پیش از میلاد). از مکتب ایونی. معتقد بود که عمیقترین واقعیت (reality) متشکل است از اعداد، و جانهایی که نامیرا هستند.
- زنوفانس کولوفونی (ح. ۵۷۰ – ۴۸۰ پیش از میلاد). گاهی اوقات با مکتب الئایی پیوند داده میشود.
- اپیخارموس کُسی (ح. ۵۳۰ – ۴۵۰ پیش از میلاد). اخلاقگرای و نمایشنامهنویس فکاهی.
۵۰۰ – ۴۰۰ پیش از میلاد
- هراکلیتوس اِفِسوسی (ح. ۵۳۵ – ح. ۴۷۵ پیش از میلاد). از ایونیها. بر دگرسانشوندگی جهان تأکید کرد.
- پارمنیدس اهل الئا (ح. ۵۱۵ – ۴۵۰ پیش از میلاد). از مکتب العاتیک. بر مفهوم وجود (being) تعمق کرد.
- آناکساگوراس اهل کلازومن (ح. ۵۰۰ – ۴۲۸ پیش از میلاد). از ایونیون. تکثرگرا.
- امپدوکلس (۴۹۲ – ۴۳۲ پیش از میلاد). کازماگنیست التقاطی. تکثرگرا.
- زنون الئایی (ح. ۴۹۰ – ۴۳۰ پیش از میلاد). از التقاطیها. شناختهشده برای پارادوکسهایش.
- پروتاگوراس اهل آبدرا (ح. ۴۸۱ – ۴۲۰ پیش از میلاد). سوفسطایی. هوادار پیشینی نسبیگرایی.
- آنتیفون (۴۸۰ – ۴۱۱ پیش از میلاد). سوفسطایی.
- هیپیاس (میانه قرن ۵ پیش از میلاد). سوفسطایی.
- گرگیاس (ح. ۴۸۳ – ۳۷۵ پیش از میلاد). سوفسطایی. هوادار پیشینی خودتنهاانگاری.
- سقراط اهل آتن باستان (ح. ۴۷۰ – ۳۹۹ پیش از میلاد). بر «اخلاقیات فضیلت» تأکید کرد. در معرفتشناسی، دیالکتیک را به عنوان آنچه که مرکزیت دارد نسبت به جستجوی حقیقت (truth) میفهمید.
- کریتیاس اهل آتن (ح. ۴۶۰ – ۴۱۳ پیش از میلاد). سیاستمدار و نویسنده خداناباور.
- پرودیکوس اهل کئوس (ح. ۴۶۵ – ح. ۴۱۳ پیش از میلاد). سوفسطایی.
- لئوکیپوس اهل ملط (نیمه اول قرن ۵ پیش از میلاد). سوفسطایی.
- تراسیماخوس اهل آبدرا (ح. ۴۵۰–۳۷۰ پیش از میلاد). اتمگرای بنیانگذار.
- دیاگوراس ملوسی (ح. ۴۵۰ – ۴۱۵ پیش از میلاد). خداناباور.
- آرخلوس. شاگردی از آناکساگوراس.
- ملیسوس ساموسی. از مکتب العاتیک.
- کراتولوس. پیروی هراکلیتوس.
- Echecrates. فیثاغوری.
- طیماوس اهل لوکری. فیثاغورس.
۴۰۰ – ۳۰۰ پیش از میلاد
- آنتیستنس (ح. ۴۴۴–۳۶۵ پیش از میلاد). بنیانگذار مکتب کلبیون. شاگرد سقراط.
- آریستیپوس اهل شحات (ح. ۴۴۰–۳۶۶ پیش از میلاد). یک پیروی مکتب کورنایی. هواخواه هدونیسم در فلسفه اخلاق.
- Alcidamas (ح. ۴۳۵ - ح. ۳۵۰ پیش از میلاد). سوفسطایی.
- Lycophron (سوفسطایی) (ح. ۴۳۰ - ح. ۳۵۰ پیش از میلاد). سوفسطایی.
- دیوژن آپولونی (ح. ۴۲۵ - ح. ۳۵۰ پیش از میلاد). کیهانشناس.
- هیپو (ح. ۴۲۵ - ح. ۴۲۵ پیش از میلاد). کیهانشناس خداناباور.
- گزنفون (ح. ۴۲۷–۳۵۵ پیش از میلاد). مورخ.
- افلاطون (ح. ۴۲۷–۳۴۷ پیش از میلاد). بلندآوازه بخاطر دیدگاه مُثُل متعالیه. هواخواه موجودیت سیاسی ای که به حکومت فیلسوفان باشد بود.
- اسپئوسیپوس (ح. ۴۰۸–۳۳۹ پیش از میلاد). خواهرزاده افلاطون.
- اودوکسوس کنیدوسی (ح. ۴۰۸–۳۵۵ پیش از میلاد). شاگرد افلاطون.
- دیوژن کلبی (ح. ۳۹۹–۳۲۳ پیش از میلاد). از مکتب کلبیون.
- گزنوکراتس (ح. ۳۹۶–۳۱۴ پیش از میلاد). مرید افلاطون.
- ارسطو (ح. ۳۸۴–۳۲۲ پیش از میلاد). بحرالعلومی که آثارش در سرتاسر همه فیلدهای فلسفی گستره داشت.
فیلسوفان عصر هلنیستی
- اپیکور
فیلسوفان رومی
۱۰۰ – ۰ پیش از میلاد
۰ – ۱۰۰ میلادی
۱۰۰ – ۲۰۰ میلادی
۲۰۰ – ۴۰۰ میلادی
- سکستوس امپریکوس
- پلوتین
- پورفیری
- یامبلیخوس
- آگوستین (نظریه گناه نخستین)
- پروکلس لیکایوس (فلسفه نوافلاطونی)
فیلسوفان غربی سدههای میانه
فیلسوفان قریب به دوره مدرن
- راجر بیکن
- لئونادو داوینچی
- نیکلاس کپرنیک
فیلسوفان سده ۱۷ میلادی
جستار اصلی: ۱۶۰۰-۱۷۰۰
- فرانسیس بیکن
- هوگو گروتیوس
- نیکولو ماکیاوللی
- گالیلئو گالیله
- رنه دکارت
- توماس هابز
- بلز پاسکال
- هنری مور
- باروخ اسپینوزا
- جان لاک
- آیزاک نیوتن
فیلسوفان سده ۱۸ میلادی
جستار اصلی: ۱۷۰۰-۱۸۰۰
- ساموئل کلارک
- لرد سوم شافتسبری
- گوتفرید لایبنیتس
- جیامباتیستا ویکو
- فرانسیس هاچسون
- دیوید هیوم
- ولتر
- دنی دیدرو
- ژان ژاک روسو
- بارون هولباخ
- آدام اسمیت
- توماس راید
- لسینگ
- ادموند برک
- ایمانوئل کانت
- فریدریش شیلر
- یوهان گوتلیب فیخته
- جرمی بنتام
فیلسوفان مدرن
فیلسوفان سده ۱۹ میلادی
جستار اصلی: ۱۸۰۰-۱۹۰۰
- جرمی بنتام
- فریدریش ویلهلم یوزف شلینگ
- فریدریش شلایر ماخر
- گئورگ ویلهلم فریدریش هگل
- ژان-باپتیس لامارک
- آرتور شوپنهاور
- اگوست کنت
- جیمز میل
- لودویگ فورباخ
- سورن کییرکگور
- کارل مارکس
- فریدریش انگلس
- هربرت اسپنسر
- میخائیل باختین
- ارنست مارخ
- فریدریش نیچه
- امیل دورکیم
- زیگموند فروید
- ماکس وبر
- پیر دوهم
- ادموند هوسرل
- فردینان دو سوسور
فیلسوفان سده بیستم
جستار اصلی: ۲۰۰۰-۱۹۰۰
- برتراند راسل
- گئورگ لوکاچ
- مارتین هایدگر
- ارنست کاسیرر
- رودلف کارناپ
- ژان پل سارتر
- آلبر کامو
- لودویگ ویتگنشتاین
- تئودور آدورنو
- هربرت مارکوزه
- سیمون دو بووار
- گوتلوب فرگه
- لوئیس کارول
- امیل دورکیم
- ویلیام جیمز
- کارل پوپر
- فریدریش آوگوست فون هایک
- نوآم چامسکی
- پل ریکور
- هانس-گئورگ گادامر
- میشل فوکو
- ژیل دلوز
- زیگموند فروید
- ژاک لاکان
- ژاک دریدا
- فردریک کاپلستون
- ادموند هوسرل
- هانا آرنت
- پیر بوردیو
- فلیکس گاتاری
- یورگن هابرماس
- آلن بدیو
- چارلز تیلور
جستارهای وابسته
- فلسفه معاصر
- رده:فیلسوفان سده ۲۱ میلادی
منابع
- دینانی، «مکتبهای فسلفی».
- فردریک کاپلستون، «تاریخ فلسفه».
- ویل دورانت، تاریخ فلسفه