کوهمره جروق
کوهمره جروق یکی از کوهمرههای سهگانه در محدودهٔ شهرستانهای شیراز و کازرون است. موقعیت این کوهمره از شمال کتل پیرزن و ارتفاعات کوهمره سرخی، از شرق ارتفاعات اخیر، از غرب دریاچه پریشان و دهستان فامور و از جنوب دهستان جره میباشد. این دهستان در جنوب شرقی بخش واقع شده و موقع آن کوهستانی و هوای آن در قسمتهای جنوبی گرم و در نقاط شمالی معتدل است و در تابستان قسمتی از اهالی به نقاط شمالی (که در آنجا باغهای آلو، گردو، انگور و انجیر دارند) تغییر محل میدهند. شغل سنتی ساکنان، زراعت و باغبانی و در گذشته صنعت دستی قالی و گلیم بافی بوده است.
در تقسیمات جدید، بعضی از مناطق این کوهمره به دهستان فامور پیوسته است.
این دهستان شامل ۹ طایفه است با نامهای:
غفاری(خواجهها)، نوروزی، مهبودی، سرطاوی، گشمردی، بککی، جوکار، سادات و هاشمی(میرچکک) میباشد
تاریخچه
تاریخ کوهمره به دوران ساسانیان و پیشتر از آن بازمیگردد.
ریشهی تاریخی طایفهی خواجهگان به دبیران دربار در پادشاهی هخامنشی پیوند مییابد که بسیاری از خویشاوندان آنها در سراسر استان فارس، خصوصا کازرون و شهرها و شهرستانهای دیگری چون شیراز، بیضاء، کوار، سپیدان، فیروزآباد و.. پراکنده است.
طایفهی نوروزی نیز از جنوب ایران، خاصه از استان بوشهر و به دلیل مبارزه با حاکمان ظالم وقت آن منطقه به کوهمره مهاجرت کردهاند
طایفهی جوکار و سرطاوی گروهی از مزدکیان بودهاند که در زمان ساسانیان برای فرار از کشتار، به کوهمره پناه میآورند.
در زمان آغا محمد خان قاجار چند خانواده به اذربایجان تبعید شدن و در ورودی اذربایجان بعد از زنجان در قصبه ای به نام میانج سکان شدن و همینک هم در انجا هستن
فرهنگ و گویش
بررسی آواشناختی ساختی، ساخت واژه و ساخت فعل، به ویژه ارگتیو و واژههای گویش کوهمره، نشان میدهد که به شاخهٔ زبانهای ایرانی جنوب غربی تعلق دارد.گویش کوهمره جروق شباهت بسیاری به گویش زردشتیان یزد دارد
کتابشناسی
- ابوالحسن گلستانه. مجملالتواریخ گلستانه.
- فارسنامه ابن بلخی
- فرهنگ جغرافیایی ایران جلد ۷. انتشارات ارتش شاهنشاهی. ۱۳۳۲.
- شهبازی، عبدالله (۱۳۶۶). ایل ناشناخته – پژوهشی در کوه نشینان سرخی فارس. نشر نی. شابک ۹۶۴-۸۱۷۰-۱۵-۰.
- جوکار، خداخواست (۱۳۸۸). کمربند سبز فارس: گامی در معرفی کوهمره، جروق و نودان. انتشارات نوید شیراز.
- نوروزی، علیمدد (۱۳۸۳). طلوع سبز: تاریخ و فرهنگ مردم کوهمره جروق. نشر بکاء. شابک ۹۶۴-۹۵۴۹۴-۰-۴.
پانویس
- ↑ فرهنگ جغرافیایی ایران جلد ۷. انتشارات ارتش شاهنشاهی. ۱۳۳۲.
- ↑ شهبازی، عبدالله (۱۳۶۶). ایل ناشناخته – پژوهشی در کوه نشینان سرخی فارس. نشر نی. شابک ۹۶۴-۸۱۷۰-۱۵-۰.
- ↑ مجله زبانها و گویشهای ایرانی، اسفند ۱۳۹۲، شماره ۲ (عنوان مقاله: واژهها و اصطلاحات ویژه دامداری در گویش کوهمره نودان، جروق و سرخی فارس). فرهنگستان زبان و ادب فارسی. ۱۳۹۲.