کنگره جهانی اسپرانتو

کنگره جهانی اسپرانتو یا همایش جهانی اسپرانتو (به اسپرانتو: Universala Kongreso de Esperanto) سال‌دارترین همایش بین‌المللی در میان کنگره‌های زیادی است که هرساله به زبان بین‌المللی اسپرانتو برگزار می‌شوند. این همایش بین‌المللی به استثنای دوران جنگ جهانی اول و جنگ جهانی دوم، بدون انقطاع برای بیش از یک قرن از سال ۱۹۰۵ تا به اکنون برگزار شده‌است. اولین همایش جهانی اسپرانتو در سال ۱۹۰۵ در شهر بولونی-سور-مر فرانسه و با حضور ۶۸۸ شرکت‌کنندهٔ اسپرانتیست برگزار شد. برگزاری این کنگره از سال ۱۹۲۰ بر عهدهٔ انجمن جهانی اسپرانتو بوده‌است. به‌طور متوسط در هر کنگره بیش از ۲۰۰۰ نفر از بیش از ۶۰ کشور جهان شرکت می‌کنند.

هرساله صدها نشست و همایش گوناگون در سراسر جهان به زبان اسپرانتو در سطوحِ ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی برگزار می‌شود. در بین آن‌ها، «همایش جهانی اسپرانتو» Universala Kongreso de Esparanto، که هرساله توسط «سازمان جهانی اسپرانتو» Universala Esperanto-Asocio (دارای روابط رسمی با سازمان ملل متحد و یونسکو) در کشورهای گوناگون جهان برگزار می‌شود، بزرگ‌ترین گردهم‌آییِ اسپرانتو در دنیا محسوب می‌شود. این همایشِ بین‌المللیِ بی‌نظیر، که در آن هیچ مترجمی وجود ندارد، به‌عنوان نمونه در سال ۲۰۰۳ در شهر گوتِنبورگِ سوئد با حضور ۱۸۰۰ شرکت‌کننده از ۶۲ کشور، در سال ۲۰۰۴ در شهر پکن چین با ۲۰۳۱ نفر از ۵۱ کشور و در سال ۲۰۰۵ در شهر ویلنیوس لیتوانی با شرکت ۲۳۴۴ اسپرانتودان و در سال ۲۰۰۶ در شهر فلورانس ایتالیا با شرکت ۲۲۰۹ اسپرانتیست بر پا شد. در صدمین سال ابداع زبان اسپرانتو، یعنی سال ۱۹۸۷همایش ۷۲ام جهانی اسپرانتو در زادگاه مؤلف آن، دکتر زامِنهوف، در کشور لهستان برگزار شد و تعداد بی‌نظیر ۵۹۴۶ اسپرانتودان از سراسر دنیا در آن شرکت کردند. تعداد شرکت‌کنندگان یک‌صدمین همایش جهانی اسپرانتو، که در سال ۲۰۱۵ در شهر لیل (Lille) فرانسه برگزار گردید، ۲۶۹۸ نفر بود (نخستین همایش جهانی اسپرانتو نیز در سال ۱۹۰۵ در شهر بولون-سور-مر همین کشور برگزار شده بود).

نخستین همایش بین‌المللی اسپرانتوی ایران با همکاری انجمن اسپرانتوی ایران در فروردین ۱۳۹۳ و دومین آن در شهریور سال ۱۳۹۴ در تهران برگزار گردید.