کشند سرخ

کشند سرخ یا آب‌سرخه یک پدیده دریایی است که بر اثر ازدیاد جمعیتی انفجارگونهٔ گروهی از جلبک‌ها اتفاق می‌افتد. مقدار معمول آن حدود ۲۰۰۰ عدد در لیتر است و به علت تغییر رنگ آب دریا به رنگ سرخ یا مایل به سرخ آن را کشند سرخ (موج سرخ) می‌گویند. بیشترین سهم شکل‌گیری کشند سرخ، حاصل موارد آلودگی آب همچون رواناب کشاورزی به اتفاق فاضلاب است.

پدیده کشند سرخ به تغییر رنگ آب دریا اطلاق می شود که طی آن جلبک هایی خاص شکوفا شده و موجب تغییر در رنگ آب دریا می شوند .وقوع این پدیده درخلیج فارس امری طبیعی است .آنچه این پدیده ر ا در حال حاضر غیرطبیعی جلوه می دهد، ماندگاری بیش ازحد این پدیده درآب های جنوب کشوراست .علل بروز این پدیده به طو رکامل شناخته شده نیست اما به نظر میرسد ورود پساب های صنعتی و خانگی، وقوع زلزله های زیردریایی، حرکت خاص آب دریاها، چسبیدن جلبکها و سایر عوامل ایجاد این پدیده به کشتی ها و ورود آنها به آب های دیگر، دستکاری های انسان، وقوع طوفان گونو و غیره ازعلل بروز و تشدید این پدیده باشند .راه های مقابله با این پدیده در دست بررسی است .درحال حاضر متداول ترین روش برای مقابله با این پدیده، استفاده ازخاک رس است .به نظر می رسد، پاشیدن خاک رس روی جلبک ها، موجب کاهش چشمگیر جمعیت آنها می شود .استفاده از روش های شیمیایی درآب دریا تو صیه نمی شود .روش های بیولوژیکی نیز درحال حاضر دردست بررسی اند .به نظر میرسد، درحال حاضر بشر درمقابل این پدیده، بی دفاع و حیرت زده است.

دو عامل اصلی در ازدیاد این جلبک‌ها - که به فیتوپلانکتون‌ها معروف هستند - دما و مواد مغذی به‌خصوص مواد فسفردار و نیترات است. تخلیهٔ پساب‌های صنعتی و خانگی و کودهای شیمیایی که مملو از موادی چون نیترات‌ها و فسفات‌ها هستند در دریا موجب فراهم شدن غذای زیاد برای فیتوپلانکتون‌ها و ازدیاد آنی جمعیت آن‌ها می‌شود. تناوب تابش ابر-آفتاب و بارندگی کمک به سزایی در رشد این موجودات می‌کند و وزش طوفان و گردوغبار از طرف بیابان‌ها نیز باعث فراهم شدن ذرات آهن‌دار می‌شود.

بعضی از این فیتوپلانکتون‌ها از خود سم ترشح می‌کنند یا باعث فزونی اکسیژن با تک اتم می‌شود که باعث تخریب آبشش ماهی‌ها می‌شود یا با مرگ این فیتوپلانکتون‌ها، باکتری‌های تجزیه کننده بقایای مرده این فیتوپلانکتون‌ها اکسیژن محلول آب را مصرف می‌کنند و در نتیجه ماهی‌ها و دیگر آبزیان منطقه دچار حالت خفگی و کمبود شدید اکسیژن شده و در نهایت منجر به مرگ آنها می‌شود. یکی از گونه‌های مذکور، یک داینوفلاژله بنام آمفیدینیوم است که در سواحل ایرانی دریای عمان نیز گزارش شده‌است. پدیده کشند سرخ در دریای خزر، خلیج فارس و دریای عمان خسارات زیادی به ماهیگیران زده‌است.