کردهای ترکمنستان

در سده نخست هجری سال ۵۷ هنگامی که کاروان عرب از سمرقند به نجد می رفت در نزدیک مرو شاعر معروف عرب مالک بن ریب بیمار و بستری شد او قصیده معروفی دارد که در ان قصیده ذکر می کند که اطراف او را خانه های کردان فرا گرفته در سده های پس از ان نیز بارها در کتابهای دیگر به اسکان کردان در خراسان و بویژه در اطراف مرو اشاره شده است.

أقول وقد حالت قرى الكرد بيننا

جزى الله عمرا خير ما كان جازيا

میگویم در حالی که روستاهای کرد بسیاری حول ما را گرفته است که خدا عمرو را که -سبب اورارگیم بود- جزا دهد

پیشینهٔ کردهای ترکمنستان به قرن ۱۷ میلادی بازمی‌گردد. با ظهور حکومت صفوی و تغییر مذهب رسمی ایران به تشیع، اختلافات مذهبی در خاورمیانه ایجاد شد که یکی از دلایل تاخت و تاز ازبک‌ها در خراسان و به دنبال آن، غارت مشهد بوده است. بدستور شاه عباس اول، گروهی از کردها که بیشتر از قبایل کرمانج زیرکانی و جلالی بودند، در خراسان اسکان یافتند تا امنیت به کوهستان‌ها بازگردد. پس از صفویان، نادرشاه افشار نیز که به اهمیت کردها در منطقه پی برده بود، کردهای بیشتری برای جلو بردن اهداف حکومت در منطقه سرازیر نمود. پس از انعقاد عهدنامه آخال در سال ۱۸۸۱ بین ایران و روسیه تزاری بخشی از کردها در آن سوی مرز در قلمرو روسیه ماندند. در سال ۱۹۳۷ با انحلال جمهوری کردستان شوروی در قفقاز شمار زیادی از کردها به ترکمنستان تبعید و شمار دیگر نیز، در سال ۱۹۴۴، به دستور استالین تبعید شدند.

از سال ۱۹۸۸ کردهای ترکمنستان توانستند وارد ادارات و مراکز دولتی جمهوری سوسیالیستی ترکمنستان شده و سمت‌ها مهمی را تا به امروز عهده‌دار می‌باشند. کردهای ترکمنستان در دوران اتحادیه جماهیر شوروی دارای روزنامه و مدارس مستقل کرد زبان بوده اما پس از استقلال ترکمنستان تمامی مدارس غیر زبان ترکمنی تعطیل شد. اکثر کردهای ترکمنستان مسلمان سنی مذهب و اقلیت‌های کوچکی نیز شیعه، ایزدی و مسیحی می‌توانند آزادانه اعمال دینی خود را بجا آورند.

• زبان فارسی در ترکمنستان
• بلوچ‌های ترکمنستان