کارمزدی
قرارداد کارمُزدی یا حق‌الزحمه‌ای یا فری‌لنس، گونه‌ای قرارداد کاداری است که بر پایهٔ آن فرد یا شرکتی قول انجام کاری را برای یک کارفرما در ازای دست‌مزدی مشخص را می‌دهد. کارمزد یا فریلنسر کسی است که سرویس‌ها یا خدمات خود را به کارفرما ارائه کرده و لزوما پایبند به تعهد بلندمدت نیست. آنها معمولاً ساعتی، روزانه یا پروژه‌ای دستمزد می‌گیرند و اساساً یک کسب و کار یک‌نفره است.
زمینه‌هایی که در آن فریلنسینگ رایج است عبارتند از: موسیقی، چاپ، نویسندگی، برنامه‌نویسی، بازرسی فنی، بازرسی کالا، عکاسی، روزنامه‌نگاری، آرایشگری، ویرایش، طراحی گرافیک، طراحی سایت، مشاوره، راهنمای تور، برخی فعالیت‌های مهندسی معماری.
عملکرد فریلنسرها با هم بسیار متفاوت است. بعضی از آنها از مشتری می‌خواهند تا قرارداد امضا کند درحالی که بعضی دیگر کار را با یک موافقتنامه‌های شفاهی شروع می‌کنند. بعضی از فریلنسرها ممکن است هزینه کل پروژه را تخمین زده و بیعانه درخواست کنند. پرداخت به فریلنسرها نیز بسیار متفاوت است، فریلنسر ممکن است روزانه، ساعتی یا پروژه‌ای دستمزد بگیرد. یا به جای دریافت یک مبلغ مشخص بعضی از فریلنسرها از روش ارزش و قیمت‌گذاری مبتنی بر نتیجه کار برای مشتری استفاده می‌کنند. دریافت درصدی به صورت بیعانه. برای بعضی از پروژه‌های پیچیده به صورت فازبندی و در هنگام تحویل هر بخش از کار مبلغ آن قسمت را دریافت کنند.
تاریخچه واژه
اصطلاح فریلنسر اولین بار در قرن هجدهم توسط «سر والتر اسکات» در رمان مشهور ایوانهو به کار برده شد و اشاره به سربازهایی داشت که در جنگ‌های قرون وسطایی به صورت مزدور و البته بدون التزام و تعهد به اربابی خاص، می‌جنگیدند یا اصطلاحاً نیزه می‌زدند. بعدها واژه فریلنسر شکل‌های دیگری هم به خود گرفت و کم‌کم تبدیل شد به اصطلاحی رایج. امروز به معنای کسی است که با گرفتن مزد، به صورت پاره وقت یا ساعتی پروژه‌ای را انجام می‌دهد. البته این روزها فریلنسینگ دیگر در راستای نیزه زدن یا جنگیدن نیست! و فریلنسر کسی است که خدمات تخصصی را به مشتریان یا کارفرمایان، بدون داشتن قرارداد بلند مدت ارائه می‌کند. هزینه کمتر بروی پروژه، انتخاب مجری پروژه بر اساس موفقیت در پروژه‌های قبلی، ارتباط نزدیک تر با مجری پروژه از مزایای انتخاب یک فریلنسر است.
اولین نوشته مکتوب از فریلنسری
سر توماس براون مؤلف انگلیسی و سر والتر اسکات در کتاب آیهوانهو از واژهٔ فریلنسری به عنوان اولین بار در تاریخ صحبت کرده‌اند.
این پاراگراف اولین نوشته از واژهٔ فریلنسری در طول تاریخ می‌باشد. گزیده‌ای از این نوشته را می‌خوانید:
I of offed Richard the service of mu freelances , and he refused them ,I will lead them to hull , seize on shipping , and Embark for Flanders , thank to the bustling times , a man of action will always find employment
ترجمه: من به ریچارد خدمات فریلنسری را ارایه دادم، او آنها را رد کرد. من آنها را به بدنه ضدآب هدایت خواهم کرد. حمل و نقل را تصرف کنید. بر فلاندر سوار شوید. به لطف اوقات شلوغ (کشمکش کردن) یک مرد عمل همیشه شغل پیدا می‌کند.
مزایا
خومختاری
به‌طور کلی فریلنسرها از تنوع کاری زیادی نسبت به کارمندان برخوردار هستند. بدون در نظر گرفتن به نیاز به یک درآمد ثابت - معمولاً آزادی عمل بیشتری برای انتخاب زمان و مکان کار خود دارند.
تجربه کارهای متفاوت مشخصه‌های آنها را می‌سازد و در نتیجه شبکه‌ای از مشتریان برای خود تشکیل می‌دهند.
افراد می‌توانند هم‌زمان با شغل پاره وقت یا تمام وقتشان، به عنوان شغل دوم به صورت فریلنسینگ کار کنند.
افراد فریلنسر از لحاظ مکانی محدودیتی ندارند و در هر مکانی قادر به فعالیت هستند.
با التفات به گزارش‌های صنعتِ کارمزدی، زنان و مردان بنا به دلایل گوناگونی کار با شرایط کارمزدی را به الباقی اسلوب‌ها ترجیح می‌دهند؛ پاسخ‌های دریافت شده طیِ نظر سنجی از زنان در باب شیوهٔ مزبور حاکی از آن است که اغلب آنها به دلیل اعمال اختیار بیشتر در برنامه‌ریزی و همچنین انعطاف‌پذیریِ شیوهٔ مذکور ترجیح می‌دهند دونِ اسلوب مزبور کار کنند.
این در حالی است که پاسخ‌های مربوط به نظر سنجیِ مردان، بیشتر نشان دهندهٔ آن است که آنها بنا بر شور و احساسات شخصی چنین شیوه‌ای را نسبت به اسلوب‌های دیگر ترجیح می‌دهند.
البته این مطلب هم باید در انگاره داشت که، اسلوبِ کارمزدی، افراد را قادر می‌سازد تا در سطوح بالاتری در معرض به‌کارگیری درون زمان‌های منزوی قرار گیرند.
معایب
عدم اطمینان در ارتباط با مشتریان و قراردادهای غیررسمی و نحوهٔ پرداخت دستمزد می‌تواند برای یک فریلسنر اذیت‌کننده باشد. در ابتدای کار، فریلنسینگ می‌تواند کاری دشوار باشد زیرا ثابت کردن خود در این شغل نیاز به زمان دارد. در این کار همه‌چیز بستگی به شهرت و مدت زمان فعالیتی که انجام می‌دهید دارد. به همین خاطر ممکن است دستمزد خوبی در سال‌های شروع به کار دریافت نشود.
برقراری ارتباط مؤثر در طول کار فریلنسینگ امری ضروری است. زمان‌هایی وجود دارد که کار بیشتری نسبت به زمان موجود است و فریلنسر باید تعهدات خود را نسبت به قرارداد و مشتری نشان دهد؛ بنابراین مدیریت زمان و مهارت کافی، عوامل مهمی در موفقیت یک فریلنسر می‌باشد.
فریلنسر می‌بایست همه کارها را خودش انجام دهد. حسابداری، بازاریابی، فروش، انجام پروژه، ارتباط با مشتری و ….
امتیازات قانونی نظیر حق بیمه، تسهیلات وجود ندارد.
قرارداد کارمزدی در ایران
کارمزد عبارت است از مزدی که بابت انجام مقدار کاری مشخص که از نظر کمی قابل اندازه‌گیری یا شمارش باشد به ازای هر واحدکار تعیین و پرداخت می‌شود. کارمزد برحسب آنکه حاصل کار موردنظر مربوط به یک نفر یا یک گروه مشخصی از کارگران یا مجموعه کارگران کارگاه باشد به‌ترتیب به‌صورت کارمزد انفرادی، کارمزد گروهی و کارمزد جمعی تعیین می‌شود.
در نظام کارمزد گروهی و جمعی باید علاوه بر شغل هر یک از کارگران، سهم هر یک در میزان فعالیت و کارمزد متعلقه از قبل مشخص شود و موضوع مورد قبول کارگران باشد.
قرارداد کارمزدی برحسب آنکه اولین واحد یا قطعه، ملاک محاسبه کارمزد قرار گیرد ساده و چنانچه برای مازاد بر تعداد مشخص باشد ترکیبی است. درصورت ترکیبی بودن، نرخ کارمزد تعیین شده نباید کمتر از جمع مزد ثابت تقسیم بر تعداد کاری که مزد ثابت بابت آن تعیین شده‌است، باشد.
درصورت توقف کار به واسطه قوه قهریه یا حوادث غیرقابل پیش‌بینی که وقوع آن از اراده طرفین خارج باشد مقررات ماده ۱۵ قانون کار اجرا خواهد شد؛ ولی هر گاه عوامل توقف کار برای کارفرما قابل پیش‌بینی بوده و خارج از اختیار کارگر باشد، کارفرما علاوه بر مزد ثابت (در مورد قرارداد کار ترکیبی) مکلف به پرداخت مزد مدت توقف کار به مآخذ متوسط کارمزد آخرین ماه کارکرد کارگر خواهد بود. در صورت بروز اختلاف، تشخیص موارد فوق با وزارت کار و امور اجتماعی ایران است.
نحوه شروع کار به عنوان یک فریلنسر
- برای اینکه کسی بتواند به عنوان یک فریلنسر کار کند، باید توانمندی‌ها و مهارت‌هایی جهت ارائه به مشتریان احتمالی خود، داشته باشد.
- بعد از اینکه مهارت و شغل خود را انتخاب کرد، باید از طریق یک برنامه مربوط به کسب و کار، سایت‌های اینترنتی یا حتی از طریق صفحات مجازی، کارش را معرفی کند.
- وب‌سایت‌هایی وجود دارند که به افراد این فرصت را می‌دهند تا خود و مهارت‌هایشان را معرفی کنند و نمونه کارهایشان را در آنجا ثبت کنند و برای پروژه‌های شفارش داده شده توسط کارفرمایان پیشنهاد قیمت ارسال کنند یا کارفرمایان بتوانند آنها را بر اساس نیازهای مجموعه خود انتخاب کنند.
- آنها می‌توانند در همه شبکه‌های اجتماعی کارشان را معرفی کنند، اما یک پروفایل لینکداین می‌تواند بسیار مفید باشد چون به عنوان یک رزومه آنلاین برای آنها عمل می‌کند. باید به این نکته توجه داشت که کارفرمایان حرفه‌ای از لینکداین استفاده می‌کنند، چون منبع خوبی برای پیدا کردن کارهای انجام شده توسط یک فریلنسر می‌باشد.
- هر فریلنسر نیازمند یک شماره موبایل یا شماره تلفنی است که مختص به کارش باشد و بتواند در اختیار کارفرمایان قرار دهد.
- یک کارت ویزیت با طراحی مناسب نیز می‌تواند در دریافت پروژه‌های متعدد برای آنها مفید باشد.
- با مطالعه و فراهم کردن موارد گفته شده و کشف مهارت‌های شخصی، هر کسی می‌تواند یک فریلنسر موفق باشد.
جستارهای وابسته
منابع
Denkenberger, D. ; Way, J. ; Pearce, J. M. (2015). "Educational Pathways to Remote Employment in Isolated Communities". Journal Of Human Security. 11 (1): 34–44. doi:10.12924/johs2015.11010034. /
https://www.thebalancecareers.com/advantages-of-freelance-work-2164313