چلیسبان
نام روستا:
براساسا گفته های خود روستاییان چیلسبان یک کلمه ترکی باستانی به معنای شکست ناپذیر وفتح نشدنی است که از موقع عوارض طبیعی و قلعه تاریخی روستا که هم اکنون متعلق به خانواده ی خلج از نوادگان کلبعلی خان خلج که سازنده مسجد چیلسبان می باشد هستند. درضمن چیلسبان روزگاری محل تصمیم گیری و اتفاقات سیاسی بسیاری توسط ایل خلج و هم چنین کمک کردن ایل خلج به کریم خان زند در رسیدن به حکومت است.
| اطلاعات کلی | |
|---|---|
| کشور |  ایران |
| استان | مرکزی |
| شهرستان | زرندیه |
| بخش | خرقان |
| سال بنیاد | سال تأسیس روستا (در صورتی که روستا قدیمی باشد و به تازگی به نام روستا شناخته نشده باشد. |
| ۳۵°۱۹′۰۳″شمالی ۴۹°۵۲′۴۱″شرقی / ۳۵٫۳۱۷۴۵۸۷۹°شمالی ۴۹٫۸۷۸۱۸۱۵۹°شرقی | |
| مردم | |
| جمعیت | 335 نفر (طبق سرشماری سال 95) |
| جغرافیای طبیعی | |
| ارتفاع از سطح دریا | 2110 متر |
| اطلاعات روستایی | |
| کد آماری | 02876 |
| ره‌آورد | محصولات باغی و کشاورزی |
| پیش‌شمارهٔ تلفن | 086 |
چلسبان
چلسبان نام روستایی باستانی و خوش آب و هوا و کوهستانی از توابع [شهرستان زرندیه] استان مرکزی است که در غرب استان تهران و با فاصله ۱۵۰ کیلومتری پایتخت قرار گرفته‌است و از آثار باستانی آن مسجد اعظم و حمام قدیمی روستا می‌باشد.نگهداری اسب و سوارکاری آن در میان اهالی روستا تا دهه‌های قبل بسیار رایج بوده و در مراسم تعزیه خوانی از سوارکاران زبده استفاده می‌شده‌است. اخیرا دیگر نشانی از نگهداری اسب و سوارکاری در روستا دیده نمی‌شود. بافت روستا پلکانی بوده و تمامی خانه‌های روستایی به صورت فشرده و نزدیک به هم بر روی صخره سنگی بزرگی که اطراف آن با جنگل و زمین‌های کشاورزی احاطه گردیده است، احداث گردیده و به همین علت با وجود زلزله شدید سال ۱۳۴۱ در بوئین زهرا هیچ آسیب جدی ندیده است و بافت تاریخی و قدیم خود را بر خلاف تمام روستاهای اطراف همچنان حفظ نموده است به گونه ای که این روستا را از تمامی روستاهای اطراف خود به نحو شگفت انگیزی متمایز نموده است. روستای چلسبان در مجاورت کوه و قله اینجی قارا (واژه ای است ترکی به معنای مروارید=اینجی سیاه=قارا) قراردارد. این کوه به ارتفاع قریب به 3000 متر در میان اهالی روستای چلسبان و نیز روستاهای اطراف از احترام ویژه ای برخوردار است و باعث تأمین آب و نیز هوای خنک روستا گردیده است.
زبان مردم روستا
زبان مردم روستا ترکی وابسته به شاخه جنوبی زبان ترکی آذربایجانی است.
مسجد روستا
در مرکز روستا مسجدی بزرگ و قدیمی بنا نهاده شده‌است که بیانگر قدمت و بزرگی روستای چلسبان می‌باشد. این مسجد محل عبادات و همچنین اجتماعات روستا می‌باشد. بر اساس سبک و سیاق معماری این بنا به احتمال قریب به یقین در دوره صفویه ساخته شده باشد. بنای فوق در میان بافت کوهپایه‌ای روستا و در میان مرکزی این ده بنا شده‌است. مسجد چلسبان بر اساس طرحی ساخته شده که در آن حیاط به عنوان واحد معماری مرکزی بنا بوده که واحدهای معماری تابعه آن در سه طرف شمال، جنوب و غرب این حیاط مرکزی بنا گردیده‌اند. حرم یعنی قسمت اصلی مسجد در طرف غرب حیاط ساخته شده و متشکل از یک ایوان وفضای داخلی مسجد بخش اجتماعات می‌باشد این فضای دارای سه ورودی از جناحین آن است. طرح حرم، بر اساس پلانی مستطیل شکل بنا شده و از داخل دارای صفه‌هایی ساده می‌باشد ویژگی و شاخصه اصلی این بنا طرح و نقشه قسمت اصلی مسجد یعنی حرم آن می‌باشد که مستطیلی شکل بنا شده و در ضلع غربی حیاط ساخته شده‌است. لازم است ذکر شود که مسجد دارای گنبدی نیز بوده که در زلزله سال ۱۳۴۱ قزوین این گنبد نیز ترک برداشت و اهالی جهت اطمینان گنبد را تخریب و به جای آن از تیرآهن و مصالح جدید استفاده کردند
این بنا به عنوان یک اثر قدیمی در سازمان میراث فرهنگی به ثبت رسیده است.
جمعیت روستا
بر اساس آمار سایت جامع اطلاعات روستایی جمعیت روستا ۵۷۷ نفر می‌باشد. البته لازم است ذکر شود که در تابستان به دلیل شرایط خوب آب و هوایی این جمعیت افزایش می‌یابد.[2]
منابع
- ↑ «زبان و گویش مردم استان مرکزی - ویکی اطلس فرهنگی ایران». af.samta.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۷-۱۳.
2- درگاه ملی آمار ایران