چلپاسه (صورت فلکی)
چَلپاسه(به انگلیسی: Lacerta) به معنی سوسمار یا مارمولک یکی از صور فلکی نیم‌کره شمالی آسمان است.
| صورت فلکی | |
| کوته‌نوشت | Lac |
|---|---|
| نام لاتین | Lacerta |
| نام‌های دیگر | سوسمار، مارمولک، بزمجه |
| بُعد | 22.5 |
| میل | +45 |
| چارَک (ربع آسمان) | Lacertae |
| پهنه | 201 مربع درجه (68th) |
| ستارگان اصلی | 5 |
| ستاره‌های دارای سیاره | ۱ |
| ستاره‌های درخشان‌تر از ۳.۰۰ | ۰ |
| ستاره‌های نزدیک‌تر از ۱۰.۰۰ پارسک (۳۲.۶۲ سال نوری) | ۱ |
| درخشان‌ترین ستاره | آلفا چلپاسه (3.8) |
| نزدیک‌ترین ستاره | EV چلپاسه (16.5 ly, pc) |
| اجرام مسیه | ۰ |
| صور فلکی هم‌جوار | زن برزنجیر ذات الکرسی قیفاووس ماکیان برساووش |
| رویت‌پذیر از عرض‌های جغرافیایی +90° و −90°. بهترین مشاهده در ۲۱:۰۰ (۹ شب) در ماه اکتبر. | |
چلپاسه از گروه ستارگان کم‌رنگ و پرپیچ‌وخمی تشکیل شده‌است که پیدا کردن آن دشوار است.
شکل پیکر چلپاسه در سال ۱۶۸۷ توسط ژوهانس هولیوس (به انگلیسی: Johannes Hevelius) پدید آمد. این صورت فلکی هیچ‌گونه جرم مسیه ندارد و کهکشانی روشن‌تر از قدر ظاهری ۱۴.۵ نیز ندارد یک ستاره با نام خاص و خوشه ستاره‌ای کروی نیز ندارد و صور مجاور آن زن برزنجیر، ذات الکرسی،قیفاووس، ماکیان، برساووش هستند.
ویژگی‌های مهم
- آلفا چلپاسه:یک ستاره در رشته اصلی با نوع طیف A1 V و قدر ظاهری 3.77m و یک ستاره دوتایی است.
- روِ ۴۷ :یک گروه از پنج ستاره با قدرهای 5.8, 9.8, 10.1, 9.4, 9.8)
اجرام عمقی آسمان
- NGC 7243: یک خوشه ستاره ای باز با قدر ۶.۴
- BL چلپاسه:یک ستاره متغیر با دوره کم که قدرش از ۱۴ تا ۱۷تغییر می‌کند.
- ADS 16402: یک مجموعهٔ ستاره‌های دوتایی و سیاره که نوع نادری است. و سیاره هم اندازه با مشتری است و نام آن HAT P-1 است.
منابع
- ↑ فراس، نایجل، آسمان شب، ترجمهٔ علی رؤوف، معاونت فرهنگی آستان قدس رضوی، چاپ دوم: بهمن ۱۳۶۹.
- ↑ Puzzling Puffy Planet, Less Dense Than Cork, Is Discovered - New York Times
- Ian Ridpath and Wil Tirion (2007). Stars and Planets Guide, Collins, London. ISBN 978-0007251209. Princeton University Press, Princeton. ISBN 978-0691135564.
پیوند به بیرون
- The Deep Photographic Guide to the Constellations: Lacerta
- Star Tales – Lacerta
- Weasner's Mighty ETX Site, GO TO LACERTA (a constellation guide for amateur astronomers)