حزب کارگران کردستان
حزب کارگران کردستان یا پ.ک.ک (به کردی: Partiya Karkerên Kurdistanê)، یک سازمان سیاسی چپگرا و مسلح در کردستان ترکیه است که در سال ۱۹۷۸ تأسیس شده‌است. این سازمان سیاسی از سال ۱۹۸۴ برای کسب خودمختاری در منطقۀ کردستان ترکیه دست به مبارزۀ مسلحانه علیه حکومت مرکزی ترکیه زده‌است. حزب کارگران کردستان توسط آمریکا، اتحادیه اروپا و چندین کشور دیگر در فهرست گروه‌های تروریستی قرار داده شده‌است.
حزب کارگران کردستان Partîya Karkerên Kurdistanê | |
|---|---|
| نام (انگلیسی) | Kurdistan Workers' Party |
| نام (کُردی سورانی) | پارتی کرێکارانی کوردستان |
| نام (ترکی) | Kürdistan İşçi Partisi |
| کوته‌نوشت | پ.ک.ک PKK |
| رهبر | عبدالله اوجالان (زندانی) جمیل بایک بسه هوزات مراد کارایلان دوران کالکان سوزدار اوستا باهوز اردال مصطفی کاراسو |
| بنیان‌گذاری | ۱۹۷۸ |
| ستاد | کوهستان قندیل |
| شاخه‌های شبه‌نظامی |  نیروهای مدافع خلق یگان‌های زنان آزاد یگان‌های مدافع غیرنظامیان |
| مرام سیاسی | ملی‌گرایی کردی کنفدرالیسم دموکراتیک سوسیالیسم لیبرترین ضدسرمایه‌داری کمونالیسم ژنولوژی بوم‌شناسی اجتماعی |
| وابستگی ملی |  جنبش انقلاب متحدانه خلق‌ها کنفدراسیون جوامع کردستان |
| رنگ رسمی | سرخ |
| وبگاه | |
| |
پ.ک. ک پیشتر به دنبال ایجاد یک دولت مستقل کُردی در جنوب و جنوب شرقی ترکیه بود. اما هم‌اکنون ادعا می‌کند که به دنبال حقوق فرهنگی و زبانی کردها و ایجاد نوعی از خودگردانی در چهارچوب مرزهای ترکیه است و پس از سی سال درگیری از اواخر سال ۲۰۱۲، بین دولت ترکیه و عبدالله اوجالان، رهبر پ.ک. ک، گفتگوهای صلح آغاز شده‌است.
این حزب در دههٔ ۷۰ به عنوان یک سازمان ظهور کرد و در اواخر دههٔ ۸۰ و دههٔ ۹۰ بخش اعظم جنوب شرقی ترکیه صحنهٔ درگیری نظامی میان این گروه و ارتش ترکیه بود. بنیان‌گذار و رهبر این حزب عبدالله اوجالان است که هم‌اکنون در زندانی در جزیره امرالی در نزدیکی استانبول به سر می‌برد. پس از غیاب اوجالان و انتقالش به زندان، پ‌ک‌ک عملاً توسط مراد کارایلان و یک تیم از فرماندهان قدیمی هدایت می‌شد.
در نهمین نشست عمومی کنگره خلق (۲۰۱۳) یا شورای رهبری پ‌ک‌ک که در چند سال اخیر از آن به عنوان کنگره جوامع کرد (KCK) نام برده شده‌است، جمیل بایک و بسه هوزات (از زنان علوی) به‌طور مشترک روسای شورای رهبری پ‌ک‌ک شدند.
- مراد کارایلان فرمانده کل نیروهای مسلح حزب کارگران کردستان
- جمیل بایک (از فرماندهان اولیه پ‌ک‌ک)
- باهوز اردل (از کردهای سوریه)
- نورالدین صوفی (از کردهای سوریه)
- بسه هوزات (از زنان علوی) از کردستان ترکیه
گفته شده، نیروی انسانی این گروه ۴٬۰۰۰ تا ۵٬۰۰۰ نفرند، که حدود ۳٬۰۰۰ تا ۳٬۵۰۰ نفرشان اکنون در کردستان عراق هستند. ولی پ‌ک‌ک ادعا می‌کند، ۲۰٬۰۰۰ مبارز مسلح دارد.
تاریخچه
در زمان جنگ، آتاترک توانست حمایت کردها را در برابر متحدانی که ترکیه را اشغال کرده بودند، به دست آورد. پس از آن وی اقدام به ادغام فرهنگی کردها در جمعیت ترک کرد؛ و کردها را «ترک‌های کوهی» می‌نامید. شورش‌های کردها سرکوب شدند و هزاران تن از کردها به سوریه مهاجرت کردند. روشنفکران کرد در سوریه گروهی به نام خویبون را تأسیس کردند تا برای آزادی کردهای ترکیه مبارزه کنند.
در اوایل دههٔ ۱۹۷۰، بخش اصلی سازمان پ‌ک‌ک که بیشتر اعضایش دانش آموزان بودند، تشکیل شد و به رهبری عبدالله اوجالان در آنکارا تأسیس شد. این گروه اندکی بعد به مناطق کردنشین در جنوب شرقی ترکیه نقل‌مکان کرد، سپس در تاریخ ۲۷ نوامبر ۱۹۷۸، نام حزب کارگران کردستان برایش به تصویب رسید. این گروه در درگیری‌های خشونت‌آمیز با جناح راست ترکیه، حمایت خود را از ایدئولوژی‌های رادیکال چپ و مارکسیستی اعلام نمود. در سال ۱۹۷۹، به عنوان یک عمل تبلیغاتی، گروه اقدام به ترور رهبر قبیله‌ای کردستان محمد جلال بوچاک کرد که به گفته این گروه، بوچاک دهقانان را مورد سوءاستفاده قرار داده و با ترکیه همکاری می‌کرد. از سال ۱۹۸۰ در پی کودتا در ترکیه، پ‌ک‌ک تحت فشار قرار گرفت تا اعضای این سازمان یا به زندان بیفتند، به مجازات اعدام محکوم شوند یا به کردستان سوریه بگریزند.
در سال ۱۹۸۴، سازمان خود را تبدیل به یک گروه شبه نظامی نمود و با استفاده از اردوگاه‌های آموزشی واقع در فرانسه حملات و بمب‌گذاری‌هایی علیه تأسیسات دولتی، نظامی و نهادهای مختلف «دولت»، که برخی از آن‌ها به جنوب شرقی آناتولی مربوط بودند، راه‌اندازی نمود که بیشتر در اروپا به خصوص آلمان و فرانسه و کشورهای خاورمیانه به وقوع می‌پیوست. همچنین پ‌ک‌ک به اهداف نظامی و غیرنظامی در کشورهای مختلف از جمله ترکیه، فرانسه، بلژیک و عراق حمله می‌کرد. در این هنگام حافظ اسد، رئیس‌جمهور وقت سوریه، از اوجالان به عنوان اهرمی در مناقشه سوریه و ترکیه بر سر آب فرات استفاده کرد. در اوج فعالیت‌های نظامی حزب کارگران کردستان در دهه ۱۹۹۰، حدود یک سوم نیروهای آن را کردهای سوریه تشکیل می‌دادند.
در اواسط دههٔ ۱۹۹۰ میلادی، این سازمان عملیات خود را به صورت یک سری حملات انتحاری و بمب‌گذاری ادامه داد. ۱۵ حمله بدین شکل انجام شد که ۱۱ نفر از آن‌ها توسط زنان انجام شده‌بود. ترکیه در اواخر دههٔ ۱۹۹۰، فشارهایش را افزایش داد و در جنگی اعلام نشده بین ترکیه و سوریه حمایت‌های علنی سوریه به پایان رسید.
انتقال به قندیل
به گفتۀ محمد حاجی محمود دبیر کل حزب سوسیالیست دموکرات کردستان انتقال نیروهای حزب کارگران کردستان در سال ۱۹۹۲ به کوهستان قندیل به دنبال توافقی انجام شده‌است که میان این حزب و حزب دموکرات کردستان عراق و اتحادیه میهنی کردستان صورت گرفت. به گفتۀ محمد حاجی محمود این توافق در منزل شخصی به نام کریم‌خان برادوستی حاصل شد که در منطقۀ سیدکان در استان اربیل قرار داشت و طی آن فؤاد معصوم که در آن زمان نخست وزیری منطقۀ تحت کنترل اتحادیۀ میهنی را بر عهده داشت و روژ نوری شاویس نخست وزیر وقت منطقۀ تحت کنترل حزب دمکرات کردستان با عثمان اوجالان به نمایندگی از پ.ک.ک توافق کردند که نیروهای پ.ک.ک در کوهستان قندیل مستقر شوند. به گفتۀ او در پی این توافق نیروهای حزب کارگران کردستان با خودروهای دولتی متعلق به حزب دموکرات و اتحادیۀ میهنی به منطقۀ زلی در قندیل منتقل شده و دفاتر و پایگاه‌هایی که پیشتر محل فعالیت جلال طالبانی و نیروهای اتحادیه میهنی بود به آنان تحویل داده شد. مناطق بیدلان، رزگه، ماردوو، قلاتوکان، سوردی، قرنافه و پشت‌آشان تا گویزه و دولکوکه از جملۀ مناطقی بوده‌اند که بر اساس این توافق به نیروهای پ.ک.ک، تحویل داده شده‌اند.
دستگیری عبدالله اوجالان
در سال ۱۹۹۹، اوجالان دستگیر شد و در محاکمه‌ای به اعدام محکوم گشت، اما پس از آن به علت درخواست عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا این حکم به حبس ابد کاهش یافت. این سازمان در بسیاری از کشورها در لیست سیاه قرار گرفت و در ۲ آوریل ۲۰۰۴، شورای اتحادیه اروپا این سازمان را به فهرست سازمان‌های تروریستی اضافه کرد. در همان سال، وزارت خزانه‌داری ایالات متحده، دارایی‌های شاخه‌های این سازمان را مسدود نمود. پ‌ک‌ک نیز یک سری تغییرات انجام داد و زمانی که اوجالان دستگیر شد، آتش‌بس یک جانبه اعلام نمود که در سال ۲۰۰۳ آن را به پایان رساند.
دولت ترکیه از سال ۲۰۰۵ میلادی تاکنون چندین‌بار سعی کرده تا با پ‌ک‌ک مخفیانه یا حتی علنی مذاکره کند، که در این میان، مشهورترین مذاکره انجام شده «مذاکره اسلو» بوده‌است. در ژوئیه ۲۰۱۰ پیشنهاد پ‌ک‌ک مبنی برپذیرفتن آتش‌بس یا قرار داد صلح، در صورتی که دولت حقوق مدنی و فرهنگی کردها را افزایش دهد، صریحاً از سوی دولت رد شد.
در ۱۳۸۸ دولت ترکیه سیاست تعامل با پ‌ک‌ک را در پیش گرفت و پس از آن با اعلام آتش‌بس از سوی پ‌ک‌ک، افق برقراری صلح بین ترکیه و پ‌ک‌ک پس از سی سال مناقشه به نظر روشن می‌رسید. پیکار جویان که می‌خواستند سلاح‌های خود را به زمین بگذارند، در بازگشت به خانه‌هایشان همانند قهرمانان ملی مورد استقبال کردها قرار گرفتند که این موضوع احساسات ملی‌گرایانه ترک‌ها را برانگیخت و به دستگیری بسیاری از اعضاء و هوادارن این حزب انجامید. از آن زمان بود که روابط پ‌ک‌ک با دولت ترکیه دوباره رو به وخامت گذاشت و پیکار جویان پ‌ک‌ک که حملات خود را افزایش دادند در روز ۲۳ ژوئیه با تصرف مناطقی در شهر شمدینلی واقع در جنوب شرق ترکیه، مرحله جدیدی از مبارزه خود را آغاز کردند.
گروه تروریستی
پ‌ک‌ک به عنوان یک سازمان تروریستی توسط اتحادیه اروپا و ناتو ذکر شده‌است؛ همچنین کشورهای زیر:
ترکیه
جمهوری آذربایجان
استرالیا
اتریش
کانادا
عراق
ایران
فرانسه
آلمان
هلند
قزاقستان
مولداوی
سوریه
بریتانیا
ایالات متحده آمریکا
در سال ۲۰۱۸، ایالات‌متحده برای اطلاعاتی که منجر به دستگیری سه رهبر پ.ک. ک شود مبلغ ۱۲ میلیون دلار جایزه تعیین کرد.
سیر تاریخی
پرچم
جستارهای وابسته
- سکینه جانسیز
منابع
- ↑ "Kurdistan Workers' Party". Encyclopaedia Britannica. Retrieved 7 September 2020.
Kurdistan Workers' Party (PKK) ... militant Kurdish nationalist organization ...
- ↑ "Handbuch Extremismusprävention". Federal Criminal Office. 10 July 2020. p. 159. Archived from the original on 3 October 2020. Retrieved 7 September 2020.
... der inzwischen stärker durch kurdischen Nationalismus geprägten PKK. [... the PKK, which is now more strongly influenced by Kurdish nationalism.]
- ↑ "Kurdistan Workers' Party (PKK)". Counter Extremism Project (به انگلیسی). Retrieved 2021-05-15.
In 2003, Öcalan reformulated the ideological basis of the PKK. Inspired by eco-anarchists Murray Bookchin and Janet Beihl, he advocated for a new anti-nationalist approach he referred to as 'democratic confederalism.'
- ↑ O'Connor, Francis (1 Jan 2017). "The Kurdish Movement in Turkey: Between Political Differentiation and Violent Confrontation". Peace Research Institute Frankfurt: 16–17.
The PKK has explicitly renounced its demand for an independent state... [Öcalan] describes [his theory] as 'an anti-Nationalist movement [...]'
- ↑ Tahiri, Hussein. The Structure of Kurdish Society and the Struggle for a Kurdish State. Costa Mesa, California: Mazda Publications 2007. pp 232 ff
- ↑ https://www.state.gov/j/ct/rls/other/des/123085.htm
- ↑ https://www.consilium.europa.eu/en/policies/fight-against-terrorism/terrorist-list/
- ↑ شرق%20ترکیه%20را%20در%20سال%202013%20ناامن%20می%20کنیم
- ↑ Kurdistan Workers' Party (PKK)
- ↑ امبرین زمان (۱۱ بهمن ۱۳۹۶). «فقط دو مرد می‌توانند جنگ میان کُرد و ترک را متوقف کنند». نیویورک تایمز، ترجمه کردپرس.
- ↑ MIPT Terrorism Knowledge Base. "Incident Profile: Armenian Secret Army for the Liberation of Armenia (ASALA) and Kurdistan Workers' Party (PKK) attacked Diplomatic target (November 10, 1980, France)". Archived from the original on 8 August 2009. Retrieved 2007-04-17.
- ↑ Shaikh, Thair (۲۰۰۷-۰۵-۲۳). "PKK suicide bomb attack in Ankara". The Independent. London. Retrieved 17 July 2011.
- ↑ "Paris'te Sabah'a PKK Saldırısı". Sabah. Retrieved 17 July 2011.
- ↑ "PKK'lılardan Türk Dönercisine Saldırı". Sabah. Archived from the original on 7 April 2011. Retrieved 17 July 2011.
- ↑ Suri, Sanjay (۲۰۰۵-۰۵-۱۱). "Torture and Oppression of Kurds in Syria". antiwar.com.
- ↑ خبرگزاری کردپرس: حزب دمکرات و اتحادیۀ میهنی در سال ۱۹۹۲ با عثمان اوجالان بر سر استقرار پ.ک.ک در قندیل توافق کردند (به فارسی)، نوشته‌شده در ۱۷ خرداد ۱۴۰۰؛ بازدید در ۱۷ خرداد ۱۴۰۰.
- ↑ UNESCO. 2002. "Death penalty abolished in Turkey بایگانی‌شده در ۱۷ آوریل ۲۰۱۰ توسط Wayback Machine". The new Courier n°1.
- ↑ "Kurdish rebels abandon truce". BBC. ۲۰۰۳-۰۹-۰۲. Retrieved 2007-09-01.
- ↑ فرزاد رمضانی بونش، اردوغان و فشارها برای مذاکره با پ‌ک‌ک بایگانی‌شده در ۲۹ سپتامبر ۲۰۱۲ توسط Wayback Machine کُردپرس، ۱۰ مهر ۱۳۹۱
- ↑ نمایه سیاسی ترکیه؛ بی‌بی‌سی
- ↑ حل مسئله کرد و رسالت رسانه‌های ترکیه؛ آندریو فینکل
- ↑ گونی یلدیز، اوج درگیری‌های خونین بین ارتش ترکیه و پ ک ک بی‌بی‌سی فارسی، ۰۱ مهر ۱۳۹۱
- ↑ "Council Decision 2011/70/CFSP of 31 January 2011 updating the list of persons, groups and entities subject to Articles 2, 3 and 4 of Common Position 2001/931/CFSP on the application of specific measures to combat terrorism - Official Journal L 028 , 02/02/2011 P. 0057 - 0059". Official Journal of the EU. Retrieved 10 December 2012.
- ↑ "NATO chief declares PKK terrorist group". Xinhua. 20 December 2005.
- ↑ European Union List of Terrorist Organisations, شورای اتحادیه اروپا، updated Council Decision 2011/70/CFSP of 31 January 2011
- ↑ http://www.state.gov/s/ct/rls/45394.htm
- ↑ "Terör örgütlerini yasaklayan ülke ve birlikler". Turkish Police Department. 23 August 2011. Archived from the original on 9 July 2012. Retrieved yes.
- ↑ "Australia declares PKK terrorist organization". People Daily. 16 December 2005. Retrieved 10 December 2012.
- ↑ "Kurdistan Workers Party". Australian National Security. Australian Government. Archived from the original on 31 August 2007. Retrieved 1 September 2007.
listed in Australia (as a terrorist organization) on 17 December 2005
- ↑ Walter, Christian. Terrorism as a challenge for national and international law. ISBN 3-540-21225-6. Retrieved 14 November 2011.
- ↑ Currently listed entities, Public Safety Canada
- ↑ Patterns of Global Terrorism 1993. DIANE Publishing Company. Retrieved 14 November 2011.
- ↑ "ARBEITERPARTEI KURDISTANS (PKK), VOLKSKONGRESS KURDISTANS (KONGRA GEL), STRUKTUREN, ZIELE, AKTIVITÄTEN" (PDF) (به آلمانی). Archived from the original (PDF) on 22 December 2011. Retrieved yes.
- ↑ Friedman, J. "DUTCH COUNTERTERRORISM EFFORTS". STATE FOR S/CT, TTIC EUR, EUR/UBI, INL JUSTICE FOR OIA. Archived from the original on 6 May 2012. Retrieved 14 November 2011.
- ↑ "Minutes of the Agreement" (PDF). Syrian Truth. Archived from the original (PDF) on 15 November 2012. Retrieved 8 March 2013.
- ↑ "Proscribed terrorist groups". The Home Office of UK. Retrieved 12 November 2011.
- ↑ Overview of State-Sponsored Terrorism (Syria-PKK), US Department of State
- ↑ Foreign Terrorist Organizations, US Department of State, 2002.
- ↑ "Turkey hails US stance on PKK leaders, seeks same in Syria". Stars and Stripes. Archived from the original on 8 November 2018. Retrieved 8 November 2018.