پوران فرخزاد
پوران فرخزاد (۱۵ بهمن ۱۳۱۱ در تهران – ۹ دی ۱۳۹۵ در تهران) شاعر، نویسنده، مترجم، منتقد ادبی، روزنامه‌نگار و پژوهشگر ایرانی بود. او در دوران فعالیتش حدود ۳۰ کتاب منتشر کرد که از مهمترین آن‌ها «کارنمای زنان کارای ایران»، نخستین فرهنگ مبسوط دربارهٔ زنان ایرانی است.
| پوران فرخزاد | |
|---|---|
پوران فرخزاد در ۱۱ آبان ۱۳۹۱ در تهران | |
| زادهٔ | ۱۵ بهمن ۱۳۱۱ تهران، شاهنشاهی ایران |
| درگذشت | ۹ دی ۱۳۹۵ (۸۴ سال) بیمارستان ایرانمهر، تهران، ایران |
| علت مرگ | ایست قلبی |
| مدفن | قطعه نام‌آوران بهشت زهرا |
| محل زندگی | تهران، ایران |
| ملیت | ایرانی |
| پیشه | نویسنده، مترجم، منتقد ادبی و روزنامه‌نگار |
| همسر(ها) | سیروس بهمن (طلاق) |
| فرزندان | آلاله و افسانه بهمن |
| والدین | محمد فرخزادتوران وزیری‌تبار |
| خویشاوندان |
|
زندگی‌نامه
پوران در ۱۵ بهمن ۱۳۱۱ در تهران محله امیریه انتهای بن‌بست خادم آزاد زاده شد. او فرزند توران وزیری‌تبار (زاده تهران و کاشی‌تبار) و سرهنگ محمدباقر فرخزاد (که ستوان جوان و تحصیل‌کرده شعردوستی از دهکده بازرگان تفرش بود) است. از دیگر اعضای خانواده او می‌توان خواهر کوچکترش، فروغ فرخزاد و برادرش، فریدون فرخزاد را نام برد. پوران کودکی خود را در نوشهر و شهرهایی دیگر گذراند و در تهران بزرگ شد. او و خواهر و برادرانش پیش از رفتن به مدرسه خواندن را آموخته و با کتاب‌خوانی مأنوس شدند. پس از وقایع شهریور ۱۳۲۰ پدرش از نوشهر به تهران منتقل شد و پوران در دبستان ژاله و سروش درس خواند و در این دوره استعداد ادبی او آشکار شد. همچنین از ۹ سالگی زبان انگلیسی را با آموزگار در خانه آموخت و در انجمن فرهنگی پروین و انجمن ایران و آمریکا ادامه داد.
درگذشت
پوران فرخزاد پس از تحمل ۱۴ روز کما در بخش مراقبت‌های ویژه بیمارستان ایرانمهر سرانجام صبح روز پنجشنبه ۹ دی ۱۳۹۵ (۲۹ دسامبر ۲۰۱۶) در سن۸۳ سالگی بر اثر ایست قلبی درگذشت.
برخی از آثار
- مهره مهر (پژوهشی در آیین میترا در ایران)، انتشارات نگاه، ۱۳۸۶
- زن شبانهٔ موعود (نشان زن در آثار سهراب سپهری)، انتشارات نگاه ۱۳۸۳
- مسیح مادر (نشان زن در زندگانی و آثار احمد شاملو)، ۱۳۸۲
- کارنمای زنان کارای ایرانی، نشر قطره، ۱۳۸۱
- زنان همیشه: گزیده اشعار کلاسیک، نیمایی و آزاد شاعران زن ایران (۱۳۳۰ - ۱۳۸۰)، انتشارات نگاه ۱۳۸۱
- کسی که مثل هیچ‌کس نیست: دربارهٔ فروغ فرخزاد، با همکاری مسعود قاسم‌زاده، نشر کاروان ۱۳۸۱
- در انتهای آتش آیینه، کتاب‌سرای تندیس ۱۳۸۱
- [سلام مادر]، با همکاری شهلا تجویدی، علی‌اصغر تجویدی (شیرازی)، رضا معصومی، نشر جام ۱۳۸۱
- اوهام سرخ شقایق: برگزینی از اشعار زنان زمان، نشر ناژین، ۱۳۸۰
- نیمه‌های ناتمام: سیری در شعر زنان از رابعه تا فروغ، کتاب‌سرای تندیس، ۱۳۸۰
- دانشنامه زنان فرهنگساز ایران و جهان (در دو جلد با عنوان اصلی «زن از کتیبه تا تاریخ»)، انتشارات زریاب، ۱۳۷۸
- کارنامهٔ به دروغ: جستاری نو در شناخت اسکندر مغانی از الکساندر مقدونی، انتشارات علمی، ۱۳۷۶
- [مجموعه داستان «هفت زن هفت داستان»]، راهیان اندیشه، ۱۳۷۶
- چنگ مشوش، تهران‌صدا، ۱۳۷۴
- از همت بلند...، نشر جام، ۱۳۶۲
- دستان سخن گوی شاملو
- ۱۳۵۲ - دفتر شعر «خوشبختی در خوردن سیب‌های سرخ»
- ۱۳۵۰ - مجموعه داستان «دیداری در پاییز» ، انتشارات پدیده
آثار مجوز نگرفته
- باران دیگر آبی نیست (مجموعه شعر پوران فرخزاد)
ترجمه
- مجموعه داستانهای کوتاه جای دیگر، جان‌بوینتن پریستلی، پوران فرخزاد، راهیان اندیشه ۱۳۷۸
- مردی بر بالهای آینده (نوستراداموس) مرکز نشر صدا، ۱۳۷۵
- رؤیای یک مرد مسخره ۲- افسانه‌های آقای استرنبری از جی. بی پریستلی و فئودور داستایوسکی
جستارهای وابسته
- دانشنامه زنان فرهنگ ساز ایران و جهان
- فریدون فرخزاد
- فروغ فرخزاد
پانویس
- ↑ فرخزاد، پوران (۱۳۸۱)، کارنمای زنان کارای ایران (از دیروز تا امروز)، تهران: نشر قطره، ص. ۵۹۷، شابک ۹۶۴-۳۴۱-۱۱۶-۸
- ↑ «پوران فرخزاد شاعر و نویسنده در ۸۳ سالگی درگذشت». بی‌بی‌سی فارسی. دریافت‌شده در ۲۹ دسامبر ۲۰۱۶.
منابع
- «از خواهر فروغ بودن خسته نشده‌ام». کانون زنان ایرانی. ۳۰ بهمن ۱۳۸۶. دریافت‌شده در ۲۳ فوریه ۲۰۰۸.
- فرخزاد، پوران (۱۳۸۱)، کارنمای زنان کارای ایران (از دیروز تا امروز)، تهران: نشر قطره، شابک ۹۶۴-۳۴۱-۱۱۶-۸
پیوند به بیرون
- پوران فرخ زاد در وبسایت رسمی بنیاد فرخ زاد به آدرس fafnd.org و در صفحات اجتماعی به آدرس FARROKHZAD_ FOUNDATION بایگانی‌شده در ۲۷ سپتامبر ۲۰۲۰ توسط Wayback Machine
- ویژه‌نامه پوران فرخزاد، نشریه ادبی فرهنگی «واژه»
- «پوران فرخ زاد، نویسنده و پژوهشگر درگذشت». بی‌بی‌سی فارسی. دریافت‌شده در ۳۰ دسامبر ۲۰۱۶.