پنجوین

در منطقه پنجوین معدن آهن وجود دارد و کان‌های منگنیت و هماتیت نیز در منطقه میشاو در فاصله ۳۸ کیلومتری پنجوین وجود دارد. مجموع آهن خالص در معادن پنجوین و میشاو ۱۸ درصد اعلام شده‌است. منگنز در کانی‌های پیرولوساید در ناحیه سیرنا، در منطقه پنجوین دیده شده است. کروم و نیکل از دیگر کانی‌های منطقه پنجوین است.

برق شهر پنجوین از شبکه برق ایران تأمین می‌شود.

بازارچه مرزی باشماق که در فاصله ۱۷ کیلومتری غرب شهر مریوان در جوار روستای مرزی باشماق قرار دارد گذرگاه مرزی پنجوین به ایران است. ناامنی در مناطق مرکزی کشور عراق سبب گردیده بسیاری از بازرگانان عراقی ترجیح دهند کالاهای مورد نیاز خود را از ایران و از طریق بازارچه مرزی باشماق تحویل گیرند و این وضعیت سبب بالا رفتن تراکم کار و ازدحام بازارچه شده‌است.

پنجوین در قدیم روستایی بود در منطقه‌ای به نام قزلجه. منطقه قزلجه نیز بخشی از شهرستان گل‌عنبر به‌شمار می‌آمد.

بیشتر بناهای بزرگ پنجوین در قدیم در تملک شیخ محمود از بزرگان منطقه کردستان عراق بود. پنجوین تا تاریخ ۲۳ آوریل ۱۹۲۷ در دست سران ایل جاف بود که بعد از آن تاریخ در دست نیروهای دولتی عراق افتاد و در تقسیمات استانی سلیمانیه وارد شد.

با برپایی کشور عراق، پنجوین رفته‌رفته پیشرفت کرد و در سال ۱۹۵۹ به شهرستان ارتقاء یافت. پیش از این تاریخ پنجوین بخشی از شهرستان حلبچه به‌شمار می‌آمد.

پنجوین در سال ۱۹۵۰ تبدیل به شهرستان شد و از آن سال در آن بیشتر نهادهای مدنی هم‌چون ادارات دولتی، هتل‌ها و تسهیلات دیگر بنیاد شد. این شهر هم‌اینک دارای یک بیمارستان بزرگ، مدارس و شماری پارک است.

منطقه مرزی پنجوین از جمله مناطقی است که طی قرارداد ۱۹۷۵ الجزایر، به دلیل وجود ارتفاعات جانبی آن، به شکل فرورفتگی در داخل خاک ایران تعیین شد.

جنگ ایران و عراق

در زمان جنگ ایران و عراق پنجوین شهری نظامی شد و عملیات موسوم به والفجر ۴ از سوی ایران در این منطقه انجام شد. هدف از عملیات والفجر ۴، اتصال ارتفاعات سورن به سورکوه بود. شهر پنجوین مدت‌ها پیش از عملیات والفجر ۴ از سکنه بومی تخلیه شده بود. ارتش عراق با اطلاع از عملیات والفجر ۴، به‌ویژه هنگام دستیابی بر بلندی‌های مشرف بر شهر، بخشی عمده از شهر را منهدم نمود و به ویژه تابلوها و نشانه‌هایی را که حاکی از موجودیت شهر بود، از میان برد.

در سال ۱۳۶۲، عراق به کاربرد جنگ‌افزارهای شیمیایی در پیرانشهر و حوالی پنجوین مبادرت کرد. ایران حادثه پنجوین را جنایت جنگی نامید و مجروحان جنگ شیمیایی به بیمارستان‌های تهران اعزام شدند.

با پایان جنگ ایران و عراق و برون‌رفت نیروهای عراقی از منطقه و بازگشتن مردم پنجوین به شهر خود بسیاری از آن‌ها برای بازسازی خانه‌های خود به گردآوری چوب و مصالح در کوه‌های پیرامون پرداختند که بسیاری به خاطر رفتن به روی مین‌های زمان جنگ مجروح شدند.

شهر پنجوین ۴۷۵ نفر معلول دارد که بنا بر آمار مقامات منطقه کردستان عمدتاً به علت انفجار مین‌ها معلول شده‌اند.

امروزه در دو سوی جاده‌های منتهی به پنجوین تابلوهای هشداردهنده بسیاری در مورد مین‌ها به چشم می‌خورد. ساکنان این شهر نیز همواره نسبت به راه رفتن در پیرامون شهر هشدار می‌دهند.

تا سال ۲۰۰۹ میلادی تمامی مین‌های کاشته‌شده در زمین‌های بیمارستان‌ها، تأسیسات برق، دبستان‌ها و پارک‌ها پاکسازی شده‌اند. منطقه پنجوین پس از شارباژیر دومین منطقه پُر از مین در کردستان عراق است.

• جایگاه و بلندا