پته خزانه
پته خَزانه یا گنجینه پنهان عنوان دست‌نوشته‌ای به زبان پشتو است که عبدالحی حبیبی ادعای کشف آن‌را کرده است. ادعا شده که این دست‌نوشته حاوی گلچینی از نخستین آثار شناخته شده ادبیات پشتو از صدها سال پیش است. اصالت این دست‌نوشته تایید نشده است و پژوهشگران آن‌را جعلی می‌دانند.
عبدالحی حبیبی مدعی شده‌است که این اثر به سال ۱۱۴۲ ه. ق/ ۱۷۲۹ م در قندهار نوشته شده و در ۱۳۲۲ ه.ش/۱۹۴۴ میلادی به دستش افتاده‌است.
در مورد تاریخ جعل اثر در میان پژوهشگران اختلاف نظر است. برخی جعل این کتاب را در اواخر قرن نوزدهم میلادی می‌دانند. در تحقیقات اخیر، به شکل عام بسیاری از پژوهشگران، تاریخ جعل اثر را دهه چهل میلادی و کمی قبل از ادعای کشف اثر می‌دانند. دیوید نیل مکنزی به این امر اشاره می‌کند که در سراسر این کتاب، حروف (ږ) و (ڼ) استفاده شده است. این درحالی است که این حروف پس از سال ۱۹۳۶ هنگامی که دولت افغانستان اصلاحات در شیوه نگارش پشتو انجام داد، وارد الفبای پشتو شدند. او با بررسی خود نشان می‌دهد که این دو حرف قبل از سال ۱۹۳۵ هرگز به طور هم زمان در هیچ نسخه خطی پیدا نشده‌اند. از این رو، دیوید نیل مکنزی تاریخ جعل اثر را در سال ۱۹۴۴ میلادی، یعنی تنها کمی قبل از ادعای کشف آن می‌داند.
منابع
- ↑ «گنــج بـاد آورده "پته خزانه" در زیر ذره بین تحقیق و بررسی». www.bamyannews.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۶-۰۱.
- ↑ Philip G. Kreyenbroek, Ulrich Marzolph (eds.). Oral Literature of Iranian Languages: Kurdish, Pashto, Balochi, Ossetic; Persian and Tajik: Vol XVIII (A History of Persian Literature). Edit by Philip G. Kreyenbroek and Ulrich Marzolph. London/New York, I. B. Tauris, 2010, 400 p. p. 91.
- ↑ Lucia Serena Loi: Il tesoro nascosto degli Afghani. Il Cavaliere azzurro, Bologna 1987, ISBN 8885661211, p. 33.
- ↑ David N. Mackenzie: The Development of the Pashto Script. In: Shirin Akiner (Editor): Languages and Scripts of Central Asia. School of Oriental and African Studies, Univ. of London, London 1997, ISBN 9780728602724.↵p. 142.