پانسمان
پانسمان (به انگلیسی: dressing) نوعی بالشتک، گاز یا پارچه سترون و فشرده است. پانسمان به بهبودی زخم کمک می‌کند و از آسیب بیشتر جلوگیری می‌کند.
ریشه‌شناسی
واژه فارسی پانسمان در اصل وام‌واژه‌ای (به فرانسوی: pansement) به معنی شستشو، مرهم‌گذاری و بستن جراحات با باندهای پزشکی است.
هدف
هدف از پانسمان زخم تسهیل در بهبودی زخم، پیشگیری از عفونت، جلوگیری از خونریزی، کمک به فرایند التیام زخم، عایق دما، حفظ رطوبت زخم و حفاظت زخم از صدمات مکانیکی است.
اصول کار
نحوه پانسمان بستگی به نوع و محل زخم داشته و به‌طور کلی باید اصول سترون سازی، قطع خونریزی و کاهش درد و جوشگاه زخم رعایت شود. برای اینکار معمولا پزشک یا پرستار از محلولهای شست‌وشو مانند سرم نمکی و مواد ضد عفونی‌کننده مانند بتادین، آب اکسیژنه، گاز پانسمان، چسب زخم، پنبه و باندهای پزشکی استفاده می‌کند.
- پانسمان برخی زخمها مانند سوختگی یا گازگرفتگی (توسط سگ هار)، کمی متفاوت است.
ابتدا زخم شست‌وشو داده شده سپس پانسمان می‌شود. یک پانسمان مطلوب باید متناسب با شکل و اندازه زخم باشد، ترشحات اضافی زخم را جذب کند بدون اینکه به باکتری‌ها اجازه نفوذ و رشد بدهد یا منجر به خشکی بیش از اندازه زخم شود. فشار مناسب برای هموستاز را ایجاد کند. درد را کاهش دهد و تعویض آن همراه درد نباشد، رطوبت و دمای مناسب را در بستر زخم حفظ نماید، دبریدمان اتولیتیک را تسهیل و اپیتلیالیزه شدن را تسریع کند. اجازه تبادل گازهایی مانند اکسیژن، دی‌اکسید کربن و بخار آب را بدهد. در زخم ذرات ریز و باقی‌مانده به جای نگذارد. نیاز به تعویض مکرر نداشته باشد.
انواع پانسمان
همه پانسمان‌ها سترون بوده ولی بر اساس نوع زخم و عامل ایجادکننده آن (مانند سوختگی) و محل زخم متفاوتند. پانسمان‌های سنتی شامل یک لایهٔ غیر چسبناک در تماس با سطح زخم، یک لایه جاذب و یک لایه نگهدارنده می‌باشند.
پانسمان‌های جدید شامل: آلژینات، هیدروکلوئید، فوم، هیدروژل و فیلم ترانسپارنت می‌باشد؛ که هر یک بعلت دارا بودن بعضی از ویژگی‌های یک پانسمان مطلوب مورد توجه می‌باشند.
مراحل پانسمان
جستارهای وابسته
منابع
- لغتنامه دهخدا