WWW مخفف کلمه Word Wride Web به معنی شبکه جهانی وب است . واژه www به جهان وب، وب جهان‌گستر، تارِ جهان‌گستر یا به‌طور ساده وب هم معنی میشود.
واژه وب که به معنی تار عنکوبت است در بسیاری از ترکیبات اینترنتی می آید و کم کم وب به عنوان واژه ای بین المللی جا افتاده است. واژه ی وب معمولا بصورت اشتباه به جای اینترنت به کار میرود اما در حقیقت وب یکی از خدماتی است که روی اینترنت ارائه میشود.
وب شبکه ای از محتوای آنلاین است که بصورت HTML قالب بندی شده و از طریق HTTP قابل دسترسی است. Web تنها عبارتی است که تلفظ شکل مختصر آن سه برابر بیشتر از تلفظ خود آن طول می‌کشد. نسخه‌های کوتاه‌تر عبارتنداز "triple double 'u'"، "triple dub"، "dub dub dub"، "wuh wuh wuh" و "all the 'double u's".
در زبان‌های دیگر "WWW" را اغلب "VVV" تلفظ می‌کنند.
در زبان چینی، World Wide Web را به صورت wàn wéi wǎng تلفظ می‌کنند به چینی( 万维网) که به معنای "شبکه ده هزار بعدی" است.
ریشه شبکه عظیم جهانی اینترنت به دهه ۱۹۶۰ بازمی‌گردد که سازمان‌های نظامی ایالات متحده آمریکا برای انجام پروژه‌های تحقیقاتی برای ساخت شبکه‌ای مستحکم، توزیع شده و باتحمل خطا سرمایه‌گذاری نمودند. این پژوهش به همراه دوره‌ای از سرمایه‌گذاری شخصی بنیاد ملی علوم آمریکا برای ایجاد یک ستون فقرات اینترنت جدید، سبب شد تا مشارکت‌های جهانی آغاز گردد و از اواسط دهه ۱۹۹۰، اینترنت به صورت یک شبکه همگانی و جهان‌شمول در بیاید.
تیم برنرز لی، پژوهشگر علوم رایانه و کارمند مؤسسه سرن در نزدیکی ژنو، در مارس ۱۹۸۹ پیشنهاد اولیه وب امروزی را مطرح کرد. پیشنهاد ارائه‌شده در ۱۹۸۹ قرار بود که یک سیستم ارتباطی برای مؤسسه سرن شود، اما برنرز لی به‌زودی متوجه‌شد که این ایده قابلیت جهانی‌شدن را دارد. برنرز لی به همراه رابرت کایلیائو در سال ۱۹۹۰ این پیشنهاد را به‌عنوان «پیوند و دسترسی به اطلاعات مختلف به‌صورت تارنمایی از گره‌هایی که کاربران به دل‌خواه در میان آنها حرکت می‌کنند» ارائه دادند. برنرز لی در ماه دسامبر همان سال اولین وبگاه را به وجودآورد و در ۷ اوت ۱۹۹۱ آن را به‌عنوان یک پروژه بر روی گروه خبری alt.hypertext منتشر کرد.
این صفحه که از سال ۲۰۲۲ همچنان فعال است، شامل اطلاعات و پیوندهایی درباره پروژه WWW و سرورهای وب است. در سال ۱۹۹۳، سرن فناوری W3 را به صورت رایگان در دسترس عموم قرار داد.
وب اغلب با اینترنت اشتباه گرفته می شود، حتی اگر آنها متفاوت باشند. در حالی که این دو به طور پیچیده به هم متصل هستند، وب تنها یکی از بسیاری از برنامه های کاربردی است که بر روی اینترنت ساخته شده است، یک شبکه گسترده و جهانی از چندین شبکه کوچکتر. اینترنت شامل زیرساخت‌های پشتیبانی و فناوری‌های دیگری است که شبکه‌ها، وب‌سایت‌ها و کاربران را به یکدیگر متصل می‌کند. در مقابل، وب یک مدل یا پلتفرم ارتباطی است که امکان بازیابی یا تبادل اطلاعات را از طریق اینترنت از طریق HTTP فراهم می کند. از طریق WWW، کاربران می توانند با دنبال کردن یک سری پیوندهای HTTP به صفحات وب از طریق اینترنت دسترسی داشته باشند. برای بازیابی و مشاهده این صفحات، کاربران باید از یک مرورگر نصب شده روی رایانه مانند Microsoft Edge، Google Chrome یا Mozilla Firefox استفاده کنند.
اینترنت و وب هر دو در یک مدل مشتری-سرور کار می کنند. سرور برنامه‌ای است که درخواست‌های رایانه‌های دیگر، به نام کلاینت‌ها، در شبکه را برای ذخیره و انتقال اسناد می‌پذیرد. وقتی کاربر اسنادی را درخواست می کند، کلاینت ها از سرور درخواست می کنند و سپس آنها را روی صفحه نمایش کاربر نمایش می دهند.
اولین وب سرور جهان در سال ۱۹۹۱ در ایالات متحده آنلاین شد تا پایان سال، تنها ۱۰ وب سرور در سراسر جهان وجود داشت. دو سال بعد، ۵۰۰ وب سرور عملیاتی شد. تا سال ۲۰۱۶، تعداد سرورهای وب به بیش از ۱۰۰ میلیون افزایش یافت.
از زمان انتشار اولین مرورگر وب CERN، WWW به یک اکوسیستم عظیم از وب سایت ها و کاربران تبدیل شده است. تا سال ۲۰۲۲، تقریباً ۵ میلیارد نفر – یا ۶۳٪ از جمعیت جهان – از وب استفاده می کنند که تصور می شود حدود ۱.۸۸ میلیارد وب سایت دارد.
hypertext یا ابرمتن: فرمتی از اطلاعات که به افراد اجازه می‌دهد تا در محیط کامپیوتر با استفاده از ارتباط داخلی موجود میان دو متن از بخشی از سند به بخش دیگری از آن یا حتی سند دیگری مراجعه کنند و به اطلاعات جدیدی دسترسی پیدا کند.
URL شناسه‌های منحصر به فردی که برای مشخص کردن محل حضور اطلاعات موجود روی شبکه (فایل کامپیوتری، سند یا منابع دیگر) به کار می‌روند.
مدل Client-Server یا مشتری-خدمت‌گزار: سیستمی که در آن نرم‌افزار یا کامپیوتر مشتری (مرورگر) از نرم‌افزار یا کامپیوتر خدمت‌گزار (وب سرور) تقاضای دریافت منابع اطلاعاتی مانند داده یا فایل می‌کند.
markup language یا زبان علامتگذاری: کاراکترها یا کدهای موجود در متن که ساختار متن وب معنایی را مشخص می‌کنند.
www در نام و آدرس وب سایت ها
از لحاظ فنی هیچ دلیلی وجود ندارد که نام سایت حتماً با www آغاز شود و اولین سرور وب در "info.cern.ch" قرار داشت. استفاده از پیشوند www یک توافق است که بین سازمان‌های ارائه دهنده خدمات وب انجام شده‌است تا تمامی نام‌های میزبان از یک پروتکل تبعیت کنند؛ برای مثال، بسیاری از سازمان‌ها نام سرور اصلی پروتکل گوفر خرد را به صورت gopher.wherever.edu تعریف می‌کنند و از پیشوندهای دیگری استفاده می‌کنند تا بتوان از چندین سرور وب استفاده کنند. برخی از مرورگرها به صورت خودکار www را به ابتدا و ".com" را به انتهای URL تایپ شده اضافه می‌کنند. در مرورگرهای اینترنت اکسپلورر و فایرفاکس موزیلا با فشردن هم‌زمان کلیدهای ctrl و Enter پیشوند "http://www." و پسوند "com." به انتهای URL اضافه می‌شوند.
برای مشاهده یک صفحه وب یا دیگر منابع اطلاعاتی روی تور جهان گستر معمولاً URL صفحه را در یک مرورگر وب وارد می‌کنیم یا لینک ابر متن مربوط با آن صفحه یا منبع را انتخاب می‌کنیم. اولین گام که در پشت پرده انجام میشود اختصاص یک آدرس IP به بخش سرور URL است که توسط پایگاه داده توزیع شده اینترنت صورت می‌گیرد که به آن DNS می‌گویند.
در مرحله بعد یک درخواست HTTP به مرور وب در آن آدرس IP ارسال میشود و درخواست مشاهده صفحه ارائه می‌گردد. در صورتی که یک صفحه معمولی درخواست شده باشد متن HTML، تصاویر گرافیکی یا هر فایل دیگری که مربوط به آن صفحه است در اختیار مشتری (مرورگر وب) قرار می‌گیرد. سپس مرورگر وب صفحه HTML، و دیگر فایل‌های دریافت شده را ترجمه می‌کند. در نهایت «صفحه» مورد نظر مشتری در اختیار وی قرار می‌گیرد.
در تور جهان گستر، یک برنامه مشتری که عامل کاربر نام دارد منابع اطلاعاتی مانند صفحات وب یا فایل‌های کامپیوتری را با استفاده از URL از وب در خواست می‌کند. اگر عامل کاربر نوعی مرورگر وب باشد، اطلاعات را روی مانیتور نشان می‌دهد. کاربر می‌تواند با دنبال کردن لینکهای موجود در صفحه وب به بقیه منابع موجود روی تور جهان گستر دسترسی پیدا کند. همچنین می‌توان با پرکردن فرم‌های HTML و تحویل این فرم‌های وب می‌توان اطلاعات را بر اساس پروتکل انتقال ابرمتن به سرور وب برگرداند تا از آن ذخیره شده یا پردازش شوند. صفحات وب در کنار هم قرار گرفته و وب‌سایت ها را می‌سازند. عمل دنبال کردن ابر پیوند از یک وب سایت به وب سایت دیگر را «مرور وب» یا «گشت و گذار» وب می‌نامند.
اصطلاح "گشت وگذار در اینترنت" اولین بار توسط جین آرمور پولی که یک کتابدار بود در مقاله یا به نام "Surfing the INTERNET" مطرح شد که ژوئن سال ۱۹۹۲ در "بولتن کتابخانه ویلسن" در دانشگاه مینوستا چاپ شد. اگر چه پولی مستقلاً از این کلمه استفاده کرد اما در یوزنتهای مربوط به سال‌های ۱۹۹۱ و ۱۹۹۲ این کلمه دیده میشود و حتی عده‌ای می‌گویند که این کلمه در مجمع هکرها در دو سال قبل از آن به صورت شفاهی عنوان شده بود. پولی در تاریخ اینترنت به مادر اینترنت معروف است.
اغلب صفحات وب شامل ابر لینکهایی هستند که به صفحات و منابع اطلاعاتی مرتبط با آنها مانند صفحات دانلود، اسناد منابع، تعاریف و غیره منتهی می‌شوند. چنین مجموعه‌ای از منابع مفید و مرتبط با هم توسط لینکهای ابر متن به یکدیگر متصل شده‌اند را «وب» اطلاعات می‌نامند. قرار دادن این مجموعه منابع روی اینترنت شبکه‌ای را تولید کرد که در اوایل دهه ۱۹۹۰ توسط تیم برنرز لی، «تور جهان گستر» نامیده شد.
صفحات وب در دسترس همه رسانه‌های جمعی قرار دارد. برای آنکه بتوانید یک صفحه وب را «منتشر» کنید لازم نیست به سراغ یک ناشر یا مؤسسه رسانه‌ای که در سرتاسر جهان مشاهده می‌شوند بروید. ابر متن، برخلاف کتاب و اسناد، دارای یک نظم خطی از ابتدا تا انتها نیست. ابر متن به بخش‌های فصل، زیر فصل و عناوین که در کتاب‌ها دیده میشود تقسیم‌بندی نمی‌شود.
اگر چه برخی از وب سایت‌ها به چند زبان عرضه می‌شوند بسیاری از آنها فقط به یک زبان ارائه می‌شوند. همه برنامه‌های کامپیوتری همه کاراکترهای خاص و متون دو سویه RTL را در بر نمی‌گیرند. این عوامل این ادعا را که تور جهان گستر، جهان را به سمت یکپارچه شدن پیش می‌برد به چالش می‌کشد. فرصت مناسب برای انتشار اطلاعات در صفحات وب شخصی و همچنین صفحات خانوادگی تجارت‌های خرد و غیره توسط خدمات رایگان میزبانی وب به اوج خود رسیده‌است.
منابع
وب سایت رسمی صداسیما www.iribnews.ir
سایت ویکیپدیا
