هوگو چاوز
هوگو رافائل چاوز فریاس (تلفظ اسپانیایی: [ˈuɣo rafaˈel ˈtʃaβes ˈfɾi.as]) (به اسپانیایی: Hugo Rafael Chávez Frías) (زاده ۲۸ ژوئیه ۱۹۵۴ - درگذشته ۵ مارس ۲۰۱۳) چهل و پنجمین رئیس‌جمهور ونزوئلا بود. چاوز به عنوان رهبر «حزب بولیواری چپ» و «انقلاب بولواری» شناخته می‌شود و به خاطر سیاست‌های سوسیال دموکراتیک، ضدیتش با جهانی‌سازی نئولیبرالی و سیاست خارجی ایالات متحده آمریکا، و حمایت از مواضع ایران و فلسطین مشهور بود. او مؤسس حزب چپگرای «جنبش جمهوری پنجم» بود و به دلیل ابتلا به سرطان در سال ۲۰۱۳ در سن ۵۸ سالگی درگذشت. هوگو چاوز در ۱۹۹۸ برای نخستین بار رئیس‌جمهور ونزوئلا گردید و در انتخابات ۲۰۰۲ و ۲۰۰۶ نیز دو بار به این سمت برگزیده شد. وی در انتخابات سال ۲۰۱۲ نیز برای بار چهارم به پیروزی رسید، ولی بیماری، او را برای ایراد سوگند ریاست جمهوری ناتوان کرده بود.
هوگو چاوز Hugo Rafael Chávez Frías | |
|---|---|
| چهل و پنجمین رئیس‌جمهور ونزوئلا | |
| دوره مسئولیت ۲ فوریه ۱۹۹۹ – ۵ مارس ۲۰۱۳ | |
| پس از | رافائل کالدرا |
| پیش از | نیکلاس مادورو |
| اطلاعات شخصی | |
| زاده | هوگو رافائل چاوز فریاس ۲۸ ژوئیهٔ ۱۹۵۴ سابانتا، باریناس |
| درگذشته | ۵ مارس ۲۰۱۳ (۵۸ سال) کاراکاس |
| ملیت |  ونزوئلا |
| حزب سیاسی | حرب سوسیالیست متحد ونزوئلا (۲۰۰۷-۲۰۱۳) |
| دیگر عضویت‌های سیاسی | جنبش انقلابی بولیواری-۲۰۰ (۱۹۸۲-۱۹۹۷) جنبش جمهوری پنجم (۱۹۹۷-۲۰۰۷) قطب بزرگ میهنی (۲۰۱۱-۲۰۱۳) |
| همسر(ان) | نانسی کولمنارس (طلاق) ماریسابل رودریگوئز (طلاق) |
| پیشه | سیاستمدار |
| دین | کلیسای کاتولیک |
| خدمات نظامی | |
| وفاداری | ارتش ونزوئلا |
| درجه |  سرهنگ دوم |
زندگی‌نامه
چاوز دومین فرزند از شش فرزند هوگو دِ لوس ریِس چاوز و النا فریاس دِ چاوز بود که در ۲۸ ژوئیه ۱۹۵۴ در منطقهٔ روستایی سابانتا در ایالت باریناس به دنیا آمد. او در ۱۶ سالگی به ارتش ونزوئلا پیوست و توانست به درجه سرهنگ دومی برسد.
نام او برای نخستین بار در ۱۹۹۲ بر سر زبان‌ها افتاد؛ هنگامی که کودتایی نافرجام را بر ضد رهبر وقت، کارلوس آندرس پرز، به انجام رساند. او پیش از افتادن به زندان، در جلوی دوربین‌های تلویزیونی گفت که کودتایش «برای حالا» ناموفق بوده‌است. این سخن او هواداران بسیاری برایش در میان فقیران ونزوئلا پدیدآورد، چرا که مردم فرودست در آن هنگام بر این باور بودند که دولت وقت فاسد است و به آن‌ها توجهی نمی‌کند.
چاوز پس از به زندان افتادن، همرزمانش را به بر زمین گذاشتن سلاح ترغیب کرد.
من از شما برای وفاداریتان، بهایتان، و پایمردی‌تان تشکر می‌کنم، و من، در برابر کشور و در برابر همه شما، مسئولیت این حرکت نظامی بولیواری را بر عهده می‌گیرم.
او در سال ۱۹۹۴ توسط رئیس‌جمهور وقت، رافائل کالدرا، مورد عفو قرار گرفت و پس از آن اقدام به راه‌اندازی کارزاری سیاسی کرد. کارزار سیاسی او باعث شد چهار سال بعد، در ۱۹۹۹، بتواند بانوی رقیب خود را شکست دهد و به ریاست‌جمهوری ونزوئلا برسد.
شکست در همه‌پرسی ونزوئلا
در همه‌پرسی خبرساز سال ۲۰۰۷ هوگو چاوز برای افزایش اختیارات خود پیشنهاد تغییرات گسترده‌ای را در ده‌ها ماده از قانون اساسی ونزوئلا داده بود. در قانون اساسی جدید محدودیت تصدی مقام ریاست جمهوری، که در آن زمان حداکثر دو دوره متوالی تعیین شده‌بود (اما خود وی در سال ۲۰۰۶ این قانون اساسی را نادیده گرفت و برای بار سوم کاندید و با تقلب گسترده رئیس‌جمهور شده‌بود)، برداشته می‌شد. از دیگر تغییرات مهم پیشنهادی هوگو چاوز، می‌توان به لغو استقلال بانک مرکزی ونزوئلا و قرار گرفتن آن تحت نظر رئیس‌جمهوری اشاره کرد.
نهایتاً در همه‌پرسی ۳ دسامبر ۲۰۰۷ میلادی، ۵۱٪ شرکت کنندگان در انتخابات به درخواست وی برای تغییر در قانون اساسی ونزوئلا رای مخالف دادند.
سیاست خارجی
هوگو چاوز در دوران ریاست جمهوری خود سیاست خارجی خود را برپایه دیپلماسی نفتی قرار داد. او در ۲۰۰۷ پیشنهادی ارائه کرد که مطابق با آن برخی از کشورهای آمریکای جنوبی و آمریکای لاتین این امکان را می‌یافتند که بهای ۴۰ درصد از نفت خریداری شده از ونزوئلا را برای ۲۵ سال، با سود تنها یک درصد، عقب بیندازند. منتقدان چاوز او را متهم می‌کنند از ثروت نفتی کشور برای گسترش نفوذ سیاسی خود و دولت کوبا در سراسر منطقه استفاده می‌کند. چاوز میلیاردها دلار از درآمدهای نفتی ونزوئلا را در کشورهای دیگر آمریکای لاتین سرمایه‌گذاری یا صرف کمک به بازپرداخت بدهی کشورهایی چون آرژانتین و برزیل کرد.
در نوامبر سال ۲۰۰۷ میلادی و در اجلاسی در شیلی، او در حضور نخست‌وزیر وقت اسپانیا، خوزه لوئیز رودریگز ساپاترو، و پادشاه اسپانیا، در سخنانی خوزه ماریو ازنار را فاشیست خطاب کرد. علی‌رغم تذکر زاپاته رو به چاوز، او بر سخنان خود اصرار ورزید که در نهایت پادشاه اسپانیا با گفتن جمله «چرا خفه نمی‌شی؟» به این سخنان واکنش نشان داد. چاوز اعلام کرد که این جمله را نشنیده‌است. در سال ۲۰۰۷ هوگو چاوز اعلام کرد که از دولت‌های اروپایی و آمریکا خواهد خواست گروه شورشی چپی فارک در کلمبیا را تروریست قلمداد نکنند. رئیس‌جمهور کلمبیا در واکنش به این موضوع اعلام کرد که اعضای فارک تروریست‌هایی هستند که برای براندازی دولتی که به شیوه‌ای دموکراتیک انتخاب شده، با قاچاق کوکائین هزینه عملیات خود را تأمین می‌کنند، کودکان را بکار می‌گیرند و مین کار می‌گذارند.
او همچنین بر نزدیکی با افرادی چون فیدل کاسترو، محمود احمدی‌نژاد و ولادیمیر پوتین علاقه‌مند بود. وی در سال ۲۰۰۰ در طی سفر خود به ده کشور عضو اوپک با صدام حسین، رئیس‌جمهور وقت عراق، دیدار کرد.
سیاست اقتصادی
در طول ریاست جمهوری چاوز در بین سال‌های ۱۹۹۹ تا ۲۰۰۴ رشد اقتصادی ونزوئلا به ۱٫۲٪ سقوط کرد. ولی با افزایش درآمدهای نفتی و پایان اعتصابات در صنعت نفت ونزوئلا رشد اقتصادی افزایش پیدا کرد و در سال ۲۰۰۴ به ۱۸٪ رسید. در سال ۲۰۰۷ صادرات نفت و گاز ۹۰٪ صادرات ونزوئلا را تشکیل می‌داد. در سال ۲۰۰۶ تجارت با ایالات متحده آمریکا ۵۳٪ کل تجارت ونزوئلا را تشکیل می‌داد. میزان تورم در سال ۲۰۰۸، ۳۱٫۴٪ بود. هوگو چاوز در سال ۲۰۰۷ اعلام کرد که ونزوئلا باید از بانک جهانی خارج شود. پس از ملی شدن یک پروژه نفتی در ونزوئلا، و خروج شرکت آمریکایی اکسون موبیل از این پروژه این شرکت به وسیلهٔ شکایت‌هایی در کشورهای انگلیس، هلند و آمریکا موفق به مسدودسازی ۱۲ میلیارد دلار از دارایی‌های شرکت نفت دولتی ونزوئلا شد.
رابطه با رسانه‌ها
در سال ۲۰۰۵ چاوز شبکه تلویزیونی TeleSUR را برای رقابت با شبکه منطقه‌ای سی‌ان‌ان اسپانیولی (CNN en Español) راه اندازی کرد. در سال ۲۰۰۶ چاوز پروانه اجازه پخش امواج رادیویی شبکه تلویزیونی RCTV دومین شبکه تلویزیونی ونزوئلا را به اتهام حمایت از کودتا علیه دولت، تمدید نکرد. و یک شبکه تلویزیونی دولتی جایگزین آن شد. ده‌ها هزار تن از مردم ونزوئلا در تظاهراتی این اقدام را محکوم کرده و آن را تلاشی برای خاموش کردن صدای مخالفان دانستند.
مرگ
هوگو چاوز رئیس‌جمهور ونزوئلا چند سال با سرطان دست‌به‌گریبان بود و سرانجام ۵ مارس ۲۰۱۳ در ۵۸ سالگی درگذشت.
به دلیل مرگ وی قرار شد انتخاباتی زود هنگام در ونزوئلا ۳۰ روز پس از مرگ وی برگزار شود.
جستارهای وابسته
- چاوزیسم
پانویس
منابع
- ↑ Obituary: Hugo Chavez - socialist showman who transformed Venezuela (به انگلیسی), Reuters, 5 March 2013
- ↑ هوگو چاوز شکست در همه‌پرسی ونزوئلا را پذیرفت (رادیو فردا)
- ↑ هوگو چاوز در همه‌پرسی ونزوئلا شکست خورد (بی‌بی‌سی فارسی)
- ↑ "Using oil to spread revolution" وبگاه اکونومیست
- ↑ پیشنهاد چاوز برای تبادل نفت در برابر کالا وبگاه بی‌بی‌سی فارسی
- ↑ پول نفت در خدمت ونزوئلا و آمریکای لاتین وبگاه بی سی فارسی
- ↑ "Behind the King's Rebuke to Chávez بایگانی‌شده در ۱۵ نوامبر ۲۰۰۷ توسط Wayback Machine وبگاه تایم
- ↑ Shut up, Spain king tells Chavez
- ↑ "Spanish king tells Venezuela's Chavez to 'Shut up' وبگاه بی‌بی‌سی
- ↑ چاوز: فارک تروریست نیست، وبگاه بی‌بی‌سی فارسی
- ↑ «Country Briefings: Venezuela Factsheet"». بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۴ ژوئن ۲۰۰۳. دریافت‌شده در ۴ ژوئن ۲۰۰۳.
- ↑ Venezuela: Mission Impossible وبگاه اکونومیست
- ↑ Factsheet
- ↑ «Forecast». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ مه ۲۰۰۳. دریافت‌شده در ۱۷ سپتامبر ۲۰۰۸.
- ↑ 'ونزوئلا از بانک جهانی خارج می‌شود' وبگاه بی‌بی‌سی فارسی
- ↑ هشدار چاوز درباره قطع فروش نفت به آمریکا وبگاه بی‌بی‌سی فارسی
- ↑ "Venezuela sets up 'CNN rival'"
- ↑ Chavez to shut down opposition TV
- ↑ Venezuela replaces opposition TV with state network
- ↑ تظاهرات مخالفان تعطیلی یک تلویزیون در ونزوئلا وبگاه بی‌بی‌سی فارسی
- ↑ هوگو چاوز درگذشت، بی‌بی‌سی فارسی
- ↑ "FOREIGN MINISTER: VP MADURO IS INTERIM PRESIDENT". Associated Press. Archived from the original on 13 December 2013. Retrieved 6 March 2013.
- Wikipedia contributors, "Hugo Chávez," Wikipedia, The Free Encyclopedia,(نسخه ۸ ژانویه ۲۰۰۶.).
- از منابع زیر به صورت دست‌دوم استفاده شده‌است:
- Universidad Católica Andrés Bello. "Cuadro de Presidentes Venezolanos". Retrieved Internet Archive, 25 Nov 2004. (Spanish)
- Munckton, Stuart, "Chavez steps up calls for socialism", 2005-03-13. Retrieved on ۲۰۰۶-۰۶-۰۴.
- Ellner, Steve. "The 'Radical' Thesis on Globalization and the Case of Venezuela's Hugo Chavez" Latin American Perspectives, Vol. 29, No. 6, Globalization and Globalism in Latin America and the Caribbean. (Nov. , 2002), pp. 88–93. Stable URL
- McCoy, Jennifer & Trinkunas, Harold (1999). Observation of the 1998 Venezuelan Elections: A Report