جنگنده نسل پنجم
جنگندهٔ نسل پنجم کلاسی از جنگنده‌هاست که پیشرفته‌تر از جنگنده نسل چهارم است. جنگنده نسل پنجم متعلق به قرن ۲۱ افزون‌بر اعمال فناوری‌های پیشین در نظر گرفته شده، بر استفاده چند منظوره از آن‌ها در شرایط بهینه و نگهداشتن مهمات درون بدنهٔ هواپیما نیز تأکید شده‌است.
جنگندهٔ نسل پنجم باید دارای ویژگی‌های نویی باشند که عبارتند از فناوری جهت‌دهی رانش (انگلیسی: Thrust vectoring)، قدرت پرواز ابرپیمایشی یا «سوپرکروز فلایت» (به انگلیسی: Supercruise Flight)، استفاده از مواد ترکیبی به میزان قابل توجه در اجزای اصلی ساختمان بال و بدنه، ایجاد تغییر در سامانه‌های کنترل پرواز و همچنین بهره‌مند شدن از سامانه‌های هوشمند به گونه‌ای که وظایف خلبان را در درازای پرواز به‌طور قابل ملاحظه‌ای کاهش دهد. کلاس جنگندهٔ نسل پنجم همانند نسل چهارم حداکثر با ۳ پلاس ارتقاء می‌یابد و به کلاس جنگنده نسل ششم نزدیک‌تر میشود.
- جنگنده‌های نسل پنجمی عملیاتی در جهان عبارت اند از:
- اف-۲۲ رپتور ساختهٔ شرکت لاکهید مارتین که در سال ۲۰۰۵م وارد خدمت شد.
- اف-۳۵ لایتنینگ که در سال ۲۰۱۵م وارد خدمت شد.
- چنگدو جی-۲۰ که در سپتامبر سال ۲۰۱۷م وارد خدمت شد.
- سوخو-۵۷ فلون که قرار است از سال ۲۰۲۵ میلادی وارد خدمت شود.
- جنگنده‌های نسل پنجمی که در مراحل اولیه تولید یا در حال توسعه هستند:
- سوخو-۷۵ چکمیت که بعد از ۲۰۲۵ وارد خدمت خواهد شد
- شن‌یانگ اف‌سی-۳۱ چینی در ۲۰۱۷ پرواز آزمایشی را انجام داد و تا به حال ۲ پیش نمونه از این جنگنده ساخته شده‌است.
- هال ای‌ام‌سی‌ای جنگنده چند منظوره هندی هال (HAL AMCA) که در حال طی مراحل نهایی است که تا ۲۰۲۴پرواز کرده و تا ۲۰۲۸تولید انبوه میشود.
- تی‌اف-ایکس جنگنده چند منظوره ترکیه‌ای توسط صنایع هوافضای ترکیه و با و با همکاری بی‌ای‌ئی سیستمز در حال توسعه است.
- پروژه پاکستان پی‌اف‌ایکس صنایع هوایی پاکستان در مراحل اولیه توسعه بوده و اولین پرواز آن برای سال ۲۰۳۰ برنامه‌ریزی شده‌است.
- پروژه قاهر اف-۳۱۳ جنگنده نسل پنجم سبک ایرانی با قابلیت پشتیبانی نزدیک و دور است که توسط هسا در دست توسعه و ساخت است.اولین پرواز این جنگنده پیشرفته برای سال ۲۰۲۷ برنامه ریزی شده است.
عناصر اصلی طراحی
جیووانی د بریگانتی عناصر تعریف‌کنندهٔ یک جنگندهٔ نسل پنجم را اینچنین بیان کرده‌است:
- رادارگریزی
- مانورپذیری بسیار بالا برای درگیری‌های فاصله نزدیک
- الکترونیک هوانوردی پیشرفته
- حسگرهایی با قابلیت پیوند و شبکه
- چندمنظورگی
در جنگنده‌های نسل پنجمی برای پایین آوردن سطح مقطع راداری به جای لبهٔ حملهٔ معمولی از طراحی رادارگریز chine بهره می‌برند که فاقد کانارد هستند؛ ولی در su-57 ورودی هوا کشیده شده و (به صورت کشیده طراحی شده) و در J-20 از کانارد استفاده شده که این با اصل ویژگی‌های رادار گریزی تناقض دارد. تمامی جنگنده‌های نسل پنجمی برای رادارگریزی بیشتر از سکان عمودی‌های V شکل، و برای مانورپذیری بالا از قابلیت تغییر بردار رانش بهره می‌برند. تمامی جنگنده‌های نسل پنجمی برای رادارگریزی بیشتر و سطح مقطع راداری پایین، دارای دهلیزهای حمل تسلیحات درون بدنه‌ای هستند. اگرچه برای مأموریت غیر رادارگریز دارای قابلیت حمل تسلیحات در زیر بال بوده، و همچنین در ساختار بدنه از درصد بالایی کامپوزیت بهره می‌برند، که باعث کاهش سطح مقطع راداری و کاهش وزن میشود.
جنگنده‌های نسل پنجم
داده‌های عمومی
| Aircraft | Primary
Builder | First
flight | Number
built | Status | Service
date | Average
cost USD | Length
m | Wingspan
m | Wing area
sq. m | Empty
weight | Loaded
weight | Max takeoff
weight | Takeoff |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| F-22 |  ایالات متحده آمریکا
| ۱۹۹۷ | ۱۹۵ | in service | ۲۰۰۵ | 150 M | ۱۸٫۸۷ | ۱۳٫۵۶ | ۷۸٫۰۴ | 19,700 kg | 29,410 kg | 38,000 kg | CTOL |
| اف-۳۵ای | ایالات متحده آمریکا
| ۲۰۰۶ | ۱۹۷ | in service | 2016 | 94.3 M (LRIP lot 10) | ۱۵٫۶۷ | ۱۰٫۷۰ | ۴۲٫۷۰ | 13,300 kg | 22,470 kg | 31,800 kg | CTOL |
| اف-۳۵بی | ایالات متحده آمریکا
| ۲۰۰۸ | ۷۵ | in service | 2015 | 122.4 M (LRIP lot 10) | ۱۵٫۶۱ | ۱۰٫۷۰ | ۴۲٫۷۰ | 14,700 kg | 27,300 kg | STOVL | |
| اف-۳۵سی | ایالات متحده آمریکا
| ۲۰۱۰ | ۲۸ | testing | ۲۰۱۸ | 121.2 M (LRIP lot 10) | ۱۵٫۶۷ | ۱۳٫۱۰ | ۶۲٫۱۰ | 15,800 kg | 31,800 kg | CATOBAR | |
| Su-57 |  روسیه
| ۲۰۱۰ | 10 | in testing | ۲۰۱۹ | 54 M | ۱۹٫۸۰ | ۱۴٫۰۰ | ۷۸٫۸۰ | 18,500 kg | 29,270 kg | 37,000 kg | CTOL |
| J-20 |  چین
| ۲۰۱۱ | >40 | in service | ۲۰۱۷ | 110 M(LRIP) | ۲۰٫۳۶ | ۱۳٫۴۷ | ۷۳٫۰۰ | 19,390 kg | 32,090 kg | 36,288 kg | CTOL |
کارایی
| Aircraft | Primary
Builder | Max Speed
km/h | Cruise speed
km/h | Ferry
range | Ceiling
m | Engines | Total
dry thrust | Total thrust
with afterburner | Thrust/
weight | Thrust
vectoring | Stealth RCS |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| F-22 | ایالات متحده آمریکا
| ۲٬۴۱۰ | ۱٬۹۶۳ | ۲٬۹۶۰ | ۲۰٬۰۰۰ | ۲ | 232 kN | 312 kN | ۱٫۰۸ | 2D | ۰٫۰۰۰۱–۰٫۴ |
| اف-۳۵ای | ایالات متحده آمریکا
| ۱٬۹۳۰ | ۱٬۳۶۲ | ۲٬۲۲۰ | ۱۸٬۲۸۸ | ۱ | 125 kN | 191 kN | ۰٫۸۷ | none | ۰٫۰۰۵–۰٫۳ |
| اف-۳۵بی | ایالات متحده آمریکا
| ۱٬۹۳۰ | ۱٬۳۶۲ | ۱٬۶۷۰ | ۱۸٬۲۸۸ | ۱ | 125 kN | 191 kN | ۰٫۹۰ | STOVL | ۰٫۰۰۵–۰٫۳ |
| اف-۳۵سی | ایالات متحده آمریکا
| ۱٬۹۳۰ | ۱٬۳۶۲ | ۲٬۵۲۰ | ۱۸٬۲۸۸ | ۱ | 125 kN | 191 kN | ۰٫۷۵ | none | ۰٫۰۰۵–۰٫۳ |
| Su-57 | روسیه
| ۲٬۱۴۰ | ۱٬۷۰۰ | ۳٬۵۰۰ | ۲۰٬۰۰۰ | ۲ | 186 kN | 294 kN | ۱٫۰۲ | 3D | ۰٫۳–۰٫۵ |
| J-20 | چین
| ۲٬۱۰۰ | ۵٬۰۰۰ | ۲۰٬۰۰۰ | ۲ | 174 kN | 280 kN | ۰٫۹۴ | 3D | ۰٫۰۱–۰٫۵ |
جستارهای وابسته
جنگنده نسل ششم
منابع
- ↑ de Briganti, Giovanni (9 May 2012). "F-35 Reality Check Ten Years On – Part 1: 'Fifth-Generation' and Other Myths". Defense-aerospace.com.
- ↑ Neblett, Evan; Metheny, Mike; Liefsson, Leifur Thor (17 March 2003). "Canards" (PDF). AOE 4124 Configuration Aerodynamics. Virginia Tech.
- ↑ Mehta, Aaron (31 May 2013). "Pentagon: First F-35s Operational in 2015". Defense News. Archived from the original on 15 June 2013.
- ↑ Statement of Vice Admiral Mathias Winter, Program Executive Officer, F-35 Lightning II Program, Before the Tactical Air and Land Forces Subcommittee of the House Armed Services Committee on F-35 Program Review (PDF) (Report). U.S. House of Representatives. 7 March 2018. HHRG-115-AS25. Retrieved 7 May 2018.
- ↑ "F-35 Joint Strike Fighter: Current Outlook Is Improved, but Long-Term Affordability Is a Major Concern" (PDF). United States Government Accountability Office. March 2013. GAO-13-309.
- ↑ "Девятый экземпляр российского истребителя пятого поколения поднялся в воздух". Lenta.ru. Retrieved 1 January 2018.
- ↑ https://news.rambler.ru/troops/38764567-sovershil-pervyy-polet-posledniy-su-57-istochnik/
- ↑ "中国已启动第三条歼20战机生产线 总产量已超20架". Sina Military.
- ↑
- ↑ Axe, David (31 January 2011). "At What Cost Stealth?". The Diplomat. Retrieved 16 July 2016.
- ↑ "От истребителя к ракетоносцу" [From fighter to missile]. Voice of Russia (به روسی). 1 March 2010. Archived from the original on 14 February 2014. Retrieved 21 September 2018.
The share of modern aircraft models in the Russian Air Force in the next 10 years should be 80%.
- ↑ "Radar Cross Section (RCS)". GlobalSecurity.org.
- ↑ Lagarkov, Andrey Nikolaevich; Pogosyan, Mikhail Aslanovich (2003). "Фундаментальные и прикладные проблемы: стелс технологии" [Fundamental and applied problems: Stealth technology]. Bulletin of the Russian Academy of Sciences (به روسی). 73 (9): 848. Archived from the original on 28 January 2004.
- ↑ Litovkin, Dmitry (29 June 2013). "T-50 fighter to be ready in 2013". Russia & India Report.
- ↑ "A Preliminary Assessment of Specular Radar Cross Section Performance in the Chengdu J-20 Prototype". Air Power Australia. 4 July 2011.
حاذق دانشور، حسین، مجله پرواز، آبان و آذر ۱۳۸۹، سال بیستم، شماره ۱۷۲ و ۱۷۳ https://en.wikipedia.org/wiki/Shenyang_J-31 https://en.wikipedia.org/wiki/HAL_AMCA https://en.wikipedia.org/wiki/Sukhoi/HAL_FGFA https://en.wikipedia.org/wiki/Mitsubishi_ATD-X_Shinshin https://en.wikipedia.org/wiki/KAI_KF-X