هسا ایران-۱۴۰

در سال ۱۹۹۶ شرکت هواپیماسازی آنتونوف قراردادی را با شرکت هواپیماسازی هسا ایران امضا کرد که به موجب آن اجازه‌نامه تولید این هواپیما در ایران و در استان اصفهان تحت نام ایران-۱۴۰ فراز (AnIr140) صادر شد. بعضی قطعات الکترونیکی مدل ساخت ایران، گونهٔ ارتقاءیافته‌تری نسبت به مدل اکراینی می‌باشد.

این هواپیما مجهز به دو موتور توربوپراپ است که برای فرود در زمین خاکی مناسب است اما این موتور ها در هوای گرم عملکرد مطلوبی ندارند. این هواپیما از نوع میانبرد است و برای سفر های داخلی مناسب است.

در دهه ۷۰ شمسی و در زمان دولت سازندگی این هواپیما برای ساخت در ایران انتخاب شد. نمونه‌های اولیه مسافری بودند و نمونه باربری ندارد. در همان دولت سازندگی نمونه اولیه ساخته شد و در دولت بعدی (اصلاحات) تولید انبوه آغاز شد. در سال ۱۳۸۷ اعلام شد که ایران تولید هواپیمای ایران-۱۴۰ را با تولید ۱۲ فروند در سال ادامه می‌دهد. ایران همچنین اعلام کرده بود که قصد دارد یک مدل نظامی نیز برای گشتزنی دریایی تولید کند تا جایگزین هواپیماهای آمریکایی پی-۳ اوریون شوند. این هواپیما چندی بعد با حضور وزیر دفاع رونمایی شد.

در حال حاضر شرکت هواپیمایی هسا (سپاهان ایر) از این هواپیما جهت حمل مسافر استفاده می‌کنند. یعرب بدر، وزیر حمل و نقل سوریه نیز در پاییز سال ۱۳۸۸ درخواستی برای خرید این هواپیما از ایران مطرح کرد. هواپیمایی سفیران ۳ فروند از این هواپیما را در اختیار داشت که در پی ناتوانی مالی، همگی را به هسا بازگرداند.

هواپیمای آنتونف ۱۴۰ (و مدل ایرانی آن ایران-۱۴۰) در مجموع شش بار در جهان حادثه داشته‌است که سه حادثهٔ آن در کشور ایران (یک حادثه نمونه ساخت اوکراین و بقیه مونتاژ ایران)، دو حادثه در اوکراین و یک حادثهٔ دیگر در کشور آذربایجان رخ داده بود.

۲ دی سال ۱۳۸۱

۴۴ نفر که مقامات روسی و اوکراینی بودند و برای افتتاح خط تولید هواپیما (شماره ثبت UR-14003) سوار بر آن بودند (نمونه مونتاژ اکراین) که بر اثر اشتباه انسانی به کوه برخورد کرد.

سال ۱۳۸۴

یک هواپیمای این مدل که در اختیار هواپیمایی سفیران بود، در فرودگاه اراک به علت سرعت بیش از حد مجاز موقع فرود از باند خارج شد که تلفاتی نداشت.این هواپیما پس از تعمیر استفاده شد .

دسامبر ۲۰۰۵

هجده نفر در سقوط هواپیمای متعلق به خطوط هوایی جمهوری آذربایجان (شماره ثبت 4K-AZ48) کشته شدند.

سال ۲۰۰۸

پرواز آنتونف- ۱۴۰ هنگام فرود در فرودگاه کیف دچار نقص فنی شد که تلفاتی نداشت.

۲۷ بهمن ۱۳۸۷

هواپیمای مسافربری ایران ۱۴۰ (شماره ثبت آزمایشی ۰۴–۹۰) در حوالی فرودگاه شاهین شهر اصفهان سقوط کرد و تمامی پنج سرنشین هواپیما جان باختند. سانحه سقوط هواپیمای مسافربری ایران ۱۴۰ هنگامی رخ داد که خلبانان یکی از شرکت‌های هواپیمایی شامل یک استاد خلبان و ۴ خلبان در حال آموزش، در حال گذراندن آموزش‌های تایپ (نوع) این هواپیمای دوموتوره جهت ورود به ناوگان این شرکت بوده‌اند.منابع غیر رسمی علت سقوط را فشار بیش از حد به هواپیما عنوان کردند.

۱۹ مرداد ۱۳۹۳

در ۱۹ مرداد ۱۳۹۳ یک فروند از این هواپیما (شماره ثبت EP-GPA شماره آزمایشی قبلی ۰۵–۹۰) با ۴۸ نفر سرنشین هنگام بلند شدن از باند فرودگاه مهرآباد در انتهای باند دچار مشکل شده و بر فراز شهرک آزادی دچار سانحه می‌شود. این هواپیما از نوع ایران ۱۴۰ و متعلق به شرکت هواپیمایی هسا (سپاهان) بوده و به مقصد طبس فرودگاه مهرآباد را ترک کرده‌است.

ساعت ۹:۲۰ دقیقه روز ۱۹ مرداد، هواپیمای مسیر تهران - طبس متعلق به شرکت هواپیمایی سپاهان‌ ایر هنگام بلند شدن از انتهای باند فرودگاه مهرآباد یک موتور خود را از دست می‌دهد و در شمال جاده مخصوص کرج سقوط می‌کند.

در این هواپیما گروه پروازی شامل دو نفر خلبان، دو نفر مهماندار، دو نفر گروه فنی و دو نفر گارد امنیت پرواز بوده‌است. مدیر عامل شرکت فرودگاه‌ها بیان کرد: در این پرواز ۳۴ مسافر بزرگسال، ۳ نوزاد زیر دو سال و ۳ کودک زیر ۱۲ سال حضور داشتند.

۸نفر از این پرواز جان سالم به در بردند.

علت سقوط عواملی مانند از دست رفتن موتور و ایراد قسمتی از کتاب پرواز و خطای کروی پروازی (شامل پذیرفتن وزن غیر مجاز توسط خلبان، انتخاب فلپ غیر مجاز، عدم جمع کردن ارابه فرود بعد از برخاست، عدم فدر نمودن دستی ملخ، سرعت کمتر از مجاز قبل از برخاست، پیچش هواپیما بطرف موتور مرده، انتخاب زاویه حمله بیشتر از کتاب هواپیما و … ) شایعه شده بود.

همچنین شایعه شده بود هواپیما به حالت واماندگی افتاده و متأسفانه به علت برخورد با دیوار بتونی و پاره شدن کابل برق و جرقه‌های آن، هواپیما آتش گرفته است.

آبان ماه ۹۲ منوچهر منطقی، رئیس سازمان صنایع هوایی ایران از طراحی و ساخت نسل جدید این هواپیمای مسافربری با نام "ایران ۱۴۱" تا پایان سال ۹۲ خبر داد. این پروژه به علت مشکلات مالی و … از برنامه طراحی و ساخت خود عقب مانده‌است.

• آنتونوف-۱۴۰
• شرکت صنایع هواپیماسازی ایران (هسا)

• صفحه هواپیمای ایران-۱۴۰ در وب سایت شرکت صنایع هواپیماسازی ایران.