هرات (یزد)

از شمال با شهرستان مروست (استان یزد)، از شرق با شهربابک(استان کرمان) و از غرب با شهرستان‌های بختگان ، سرچهان و بوانات (استان فارس) و از جنوب با مشکان(استان فارس) همسایه است.

جمعیت این شهر بنا بر سرشماری سال ۱۳۹۵ مرکز آمار ایران، برابر ۱۳٬۰۳۲ نفر می‌باشد. هرات در سه‌راهی یزد، شیراز، کرمان قرار گرفته و به سه استان متصل است.

از جاذبه‌های این شهر می‌توان به سرچشمهٔ نهر مسیح در ۵ کیلوتری جنوب شرق شهر هرات، قلعهٔ ملکی، قلعهٔ محمد کریم خان، قلعهٔ محمد باقری، جنگل باغ شادی هرات و باغ معدن، منطقهٔ شکار ممنوع قره‌تپهٔ هرات و … اشاره کرد. بخش عمدهٔ این شهرستان زیر پوشش جنگلی قرار دارد.

شهر هرات دارای تنها رودخانهٔ دائمی استان یزد می‌باشد که دبی آب پیش‌تر بیش از ۴۰۰ لیتر بر ثانیه بوده ولی هم‌اکنون ۲۷۰ می‌باشد.

این منطقه به لحاظ موقعیت جغرافیایی خود و هم‌جواری با استان‌های فارس و کرمان از نظر قومی و فرهنگی دارای ویژگی‌های ویژهٔ خود می‌باشد. این منطقه مابین استان‌های فارس، کرمان و یزد قرار گرفته که این منطقه همان آراتا (هرات) یعنی مرکز آریاییان می‌باشد. این موقعیت ویژه باعث مهاجرپذیری و رشد فرهنگ‌های گوناگون در این منطقه شده‌است. به گونه‌ای که امروزه در این شهرستان آمیزه‌ای از فرهنگ مردم فارس، کرمان و یزد مشاهده می‌شود؛ برای مثال لهجهٔ تکلم مردم ترکیبی از گویش‌های مردم فارس و کرمان می‌باشد.

از لحاظ پوشش مردم ساکن خود شهرستان پوشش آن‌ها با پوشش رسمی کشور یکسان است ولی در برخی از روستاهای پیشین بوانات الحاقی به این منطقه زندگی عشایری دارند و از تیرهٔ قرایی هستند. لباس آن‌ها بیشتر از لباس زنان قشقایی است که به زبان محلی لباس قری گویند.

جنگل باغ شادی

منطقهٔ حفاظت‌شدهٔ جنگل باغ شادی بخشی از جنگل‌های استان فارس بوده که جدیداً در اختیار استان یزد قرار گفته و با وسعتی معادل ۹ هزار هکتار از نوع جنگل‌های زاگرسی و تنها منطقهٔ جنگلی استان است. پوشش گیاهی این منطقه: بنه، بادام کوهی، کیکم، ارژن، آلوچهٔ وحشی، درمنه، گون، شقایق وحشی و … است.

قلعهٔ محمد باقری هرات

قلعه‌ای است با نقشهٔ چهار ضلعی و قدمت ۳۰۰ ساله که منسوب به «حاج محمدباقر» نامی است. سال داخلی آن در سال ۱۳۶۵ ه‍.ش بر اثر سیل ویران شده، اما سردر ورودی و برج‌های بنا کاملاً سالم مانده‌است.

نهر مسیح

سرچشمهٔ نهرمسیح در ۵ کیلومتری جنوب شرق شهر هرات که در راه آن قنات احمدآباد، اکبرآباد و دیوار مرگ قرار گرفته.

منطقهٔ شکار ممنوع قره‌تپهٔ هرات

قره‌تپه با ۸۰ هزار هکتار مساحت از جنوب به شهر هرات می‌رسد و شاخص‌ترین زیستگاه هوبره در ایران است.این پرنده از نظر ملی گونه‌ای حفاظت‌شده و از نظر جهانی در فهرست سرخ اتحادیهٔ بین‌المللی حفاظت از محیط‌زیست قرار دارد. شایان ذکر است قره‌تپهٔ هرات زیستگاه گونه‌های منحصربه‌فرد دیگری از جانوران کمیاب مانند گوزن زرد، آهو، گورخر ایرانی و زاغ بور نیز می‌باشد.

• هرات-یزد

۲۴۰ کیلومتر

مسیر: هرات، هرابرجان، مروست، تنگ چنار، مهریز، یزد

• هرات-شیراز

۲۷۰ کیلومتر
مسیر: هرات، خوانسار، توجردی، کره‌ای ( سرچهان)، قادرآباد، سعادت شهر، مرودشت، شیراز

• هرات-کرمان

۳۰۰ کیلومتر
مسیر: هرات، شهربابک، رفسنجان، کرمان

• هرات-اصفهان

۴۳۰ کیلومتر
مسیر: هرات، هرابرجان، بوانات، صفاشهر، آباده، شهرضا، اصفهان

1. دانشگاه آزاد اسلامی واحد هرات
2. دانشکدهٔ فنی امین

اطلس گیتاشناسی استان‌های ایران، تهران: ۱۳۸۳ خ.