هالوکلاین
در اقیانوس‌شناسی، هالوکلاین (به انگلیسی: Halocline)، (از ریشه زبان یونانی، هالو (halo) یعنی نمک و کلاینین (klinein) به‌معنی شیب) یک زیرمجموعه شیمیایی است که از طریق یک شیب قوی و عمودی شوری در یک آب ایجاد می‌شود. از آنجایی که شور (در ترکیب با درجه حرارت) بر چگالی آب دریا تأثیر می گذارد، می‌تواند در لایه‌بندی عمودی آن نقش داشته باشد. افزایش شوری با یک کیلوگرم بر مترمکعب باعث افزایش چگالی آب دریا حدود ۰/۷ کیلوگرم بر مترمکعب می‌شود.
در محدوده عرض، بیش از حد تبخیر بیش از حد منجر به آب‌های سطحی بیشتر از آب‌های عمیق می‌شود. در چنین مناطق، طبقه‌بندی عمودی به دلیل آب‌های سطحی گرمتر از آب‌های عمیق است و هالکلین بی‌ثبات است. چنین مناطقی ممکن است مستعد ابتلا به نمک نمکی باشند؛ فرایندی که منجر به مخلوط ترجیحی شوری می‌شود.
در برخی مناطق بلند پرواز (مانند اقیانوس اطلس، دریای برینگ و اقیانوس جنوبی) آب‌های سطحی در واقع از آب‌های عمیق‌تر سردتر هستند و هالوکلاین مسئول حفظ استحکام ستون آب است و آب‌های سطحی را از آب‌های عمیق جدا می‌کند. در این مناطق، هالوکلاین در اجازه دادن به تشکیل یخ دریا و جلوگیری از فرار دی‌اکسیدکربن به اتمسفر مهم است.
هالوکلاین همچنین در فوروردها و دره‌های مجزا که در آن آب شیرین در سطح اقیانوس قرار دارد، یافت می‌شود.
توصیف
در توصیف این طرح، می‌توان سه لایه را تشخیص داد:
- حدود ۵۰ متر از آب شوری کم «شنا» در بالای اقیانوس. درجه حرارت -۱٫۸ درجه سانتیگراد است که بسیار نزدیک به نقطه ی انجماد است. این لایه انتقال حرارت را از سطوح گرمتر و عمیق‌تر به یخ دریا متوقف می‌کند که اثر قابل توجهی بر ضخامت آن دارد.
- حدود ۱۵۰ متر از شوری در حال رشد و افزایش دما. این هالکلین واقعی است.
- لایه عمیق با تقریباً ثابت شوری و به آرامی کاهش دما.
هالوکلاین را می‌توان به راحتی ایجاد و مشاهده کرد در یک شیشه آشامیدنی و یا دیگر کشتی‌های روشن است. اگر آب شیرین به آرامی به مقدار آب نمکی ریخته شود، با استفاده از یک قاشق به صورت افقی در سطح آب برای جلوگیری از مخلوط کردن، یک لایه رابط رنگی، هالوکلاین، به زودی قابل مشاهده خواهد بود به دلیل شاخص ریزش مجدد در سراسر مرز.
هالوکلاین اغلب با ترموکلاین اشتباه گرفته می‌شود - یک ترموکلاین یک ناحیه درون یک آب است که تغییرات شدید در دما را نشان می دهد.
هالوکلاین در غارهای آهکی پر از آب در نزدیکی اقیانوس رایج است. آب شیرین تر از زمین، لایه‌ای از آب نمکی از اقیانوس را تشکیل می دهد. برای کاوشگران غار زیر آب، این می‌تواند توهم نوری فضای هوایی در غارها باشد. گذر از طریق هالوکلاین، لایه‌ها را لایه می‌کند.
انواع کلاین‌ها
- ترموکلاین (Thermocline) - یک کلاینت بر اساس تفاوت دما در آب،
- شیمیوکلاین (Chemocline) - یک کلاینت مبتنی بر تفاوت ترکیب شیمیایی آب،
- پیسنوکلاین (Pycnocline) - یک کلاینت مبتنی بر تفاوت در چگالی آب.
جستارهای وابسته
- فشار اسمزی
- ایزوپیسنال
- پرده حرارتی
- دریاچهٔ هایپرسالین
منابع
- ↑ U.S. National Oceanographic Data Center: Global Temperature–Salinity Profile Programme. June 2006. U.S. Department of Commerce, National Oceanic and Atmospheric Administration, National Oceanographic Data Center, Silver Spring, Maryland, 20910. Date of Access, http://www.nodc.noaa.gov/GTSPP/