نوک‌شاخ
نوک‌شاخ (به انگلیسی: Hornbill)، به گروهی از پرندگان خانوادۀ نوک‌شاخان (به لاتین: Bucerotidae) گفته می‌شود که در مناطق گرمسیری و نیمه‌گرمسیری آفریقا و آسیا زندگی می‌کنند. ویژگی آن‌ها منقار بلند و خمیده به پایین آن‌ها است که گاه کلاهکی کاکل‌مانند نیز بر روی منقار خود دارند. کلیه این پرندگان نیز دارای دو لَخته است.
| نوک‌شاخ | |
|---|---|
| نوک‌شاخ خاکستری مالابار Ocyceros griseus | |
| رده‌بندی علمی | |
| فرمانرو: | جانوران |
| شاخه: | طنابداران |
| رده: | پرندگان |
| راسته: | نوک‌شاخ‌سانان |
| تیره: | نوک‌شاخان رافینسک، ۱۸۱۵ |
| سرده‌ها | |
|
۱۴ سرده | |
نوک‌شاخان تنها پرندگانی هستند که دو مهره نخست گردنشان درهم جوش‌خورده و یکی شده‌است. این امر احتمالاً برای ایجاد پایه‌ای قوی‌تر برای حمل منقار سنگین بوده‌است. این پرندگان تک‌همسر هستند و در شکاف درختان یا سنگ‌ها لانه می‌سازند.
شماری از گونه‌های نوک‌شاخان به‌ویژه گونه‌های جزیره‌ای و کم‌گستره امروزه در خطر انقراض قرار دارند.
- سرده Tropicranus (sometimes included in Tockus)
- White-crested hornbill (Tropicranus albocristatus)
- سرده Tockus
- نوک‌شاخ کوتوله سیاه (Tockus hartlaubi)
- نوک‌شاخ کوتوله نوک‌سرخ (Tockus camurus)
- نوک‌شاخ مونتیرو (Tockus monteiri)
- Red-billed hornbill group
- نوک‌شاخ نوک‌سرخ (Tockus erythrorhynchus)
- نوک‌شاخ نوک‌سرخ دامارا (Tockus damarensis)
- نوک‌شاخ نوک‌سرخ جنوبی (Tockus rufirostris)
- نوک‌شاخ نوک‌قرمز تانزانیایی (Tockus ruahae)
- نوک‌شاخ نوک‌سرخ غربی (Tockus kempi)
- نوک‌شاخ نوک‌زرد شمالی (Tockus flavirostris)
- نوک‌شاخ نوک‌زرد جنوبی (Tockus leucomelas)
- نوک‌شاخ جکسون (Tockus jacksoni)
- نوک‌شاخ فان در دکن (Tockus deckeni)
- نوک‌شاخ تاج‌دار (Tockus alboterminatus)
- نوک‌شاخ بردفیلد (Tockus bradfieldi)
- نوک‌شاخ ابلق آفریقایی (Tockus fasciatus)
- نوک‌شاخ همپریش (Tockus hemprichii)
- نوک‌شاخ نوک‌مات (Tockus pallidirostris)
- نوک‌شاخ خاکستری آفریقایی (Tockus nasutus)
- سرده Ocyceros
- نوک‌شاخ خاکستری مالابار (Ocyceros griseus)
- نوک‌شاخ خاکستری سری‌لانکایی (Ocyceros gingalensis)
- نوک‌شاخ خاکستری هندی (Ocyceros biostris)
- سرده Anthracoceros
- نوک‌شاخ ابلق مالابار (Anthracoceros coronatus)
- نوک‌شاخ ابلق خاوری (Anthracoceros albirostris)
- نوک‌شاخ سیاه (Anthracoceros malayanus)
- نوک‌شاخ پالاوان (Antracoceros marchei)
- نوک‌شاخ سولو (Anthracoceros montani)
- Genus Buceros
- نوک‌شاخ کرگدنی (Buceros rhinoceros)
- نوک‌شاخ بزرگ (Buceros bicornis)
- نوک‌شاخ حنایی (Buceros hydrocorax)
- سرده نوک‌شاخ کلاه‌خوددار (sometimes included in Buceros)
- نوک‌شاخ کلاه‌خوددار (Rhinoplax vigil)
- سرده Anorrhinus
- Austen's brown hornbill (Anorrhinus austeni)
- Tickell's brown hornbill (Anorrhinus tickelli)
- نوک‌شاخ کاکل‌پف‌دار (Anorrhinus galeritus)
- سرده Penelopides
- نوک‌شاخ لوزون (Penelopides manillae)
- نوک‌شاخ میندورو (Penelopides mindorensis)
- نوک‌شاخ ویسایا (Penelopides panini)
- نوک‌شاخ سامار (Penelopides samarensis)
- نوک‌شاخ میندانائو (Penelopides affinis)
- نوک‌شاخ سوالزی (Penelopides exarhatus)
- سرده نوک‌شاخ تاج‌سفید (sometimes included in Aceros)
- نوک‌شاخ تاج‌سفید (Berenicornis comatus) (alt comatus (IUCN))
- سرده Aceros
- نوک‌شاخ گردن‌حنایی (Aceros nipalensis)
- نوک‌شاخ چروک‌دار (Aceros corrugatus)
- نوک‌شاخ چروک‌دار میندانائو (Aceros leucocephalus)
- نوک‌شاخ والدن (Aceros waldeni)
- نوک‌شاخ قبه‌دار (Aceros cassidix)
- سرده Rhyticeros (sometimes included in Aceros)
- نوک‌شاخ حلقه‌گل‌دار (Rhyticeros undulatus)
- نوک‌شاخ نارکوندام (Rhyticeros narcondami)
- نوک‌شاخ سومبا (Rhyticeros everetti)
- نوک‌شاخ کیسه‌ساده (Rhyticeros subruficollis)
- نوک‌شاخ بلایت (Rhyticeros plicatus)
- سرده Ceratogymna
- نوک‌شاخ کلاه‌سیاه (Ceratogymna atrata)
- نوک‌شاخ کلاه‌زرد (Ceratogymna elata)