نمایه شدت فوران آتشفشان
نمایه شدت فوران آتشفشان (VEI) به‌روش اندازه‌گیری و محاسبه نیروی فورانی کوه‌های آتشفشان اطلاق می‌گردد.
این روش، مشابه با دستگاه اندازه‌گیری زمین‌لرزه، که واحد آن ریشتر است می‌باشد. مبتکر این روش اندازه‌گیری دو نفر زمین‌شناس به نام‌های کریس نیوهال و استیو سلف می‌باشند. ارتفاع ستون دود و حجم مواد خارج شده، فاکتورهای عمده درترتیب جدول سنجش انفجار هستند. ترتیب درجات برحسب افزایش لگاریتمی محاسبه شده، یعنی نیروی هردرجه، ده‌برابر درجهٔ پیشین است. تقسیم درجات از صفر تا هشت است که درجه صفر مبین فعالیت تقریبأ کم‌خطر آتشفشان می‌باشد در صورتی‌که عدد هشت، فوران عظیم و سهمناکی را با تأثیرات جهانی نمایش می‌دهد. درجه ۹ نیز در این جدول قابل محاسبه می‌باشد اما درصورت وقوع چنین آتشفشانی، به‌احتمال قوی نابودی جهان حتمی خواهد بود.
نمایه سنجش انفجار
VEI ارتفاع ستون دود حجم مذاب خارج شده نوبت طغیان صفر <۱۰۰ متر <۱۰٬۰۰۰ متر مکعب روزانه یک ۱۰۰ – ۱۰۰۰ متر ۱۰٬۰۰۰–۱٬۰۰۰٬۰۰۰ متر مکعب روزانه دو ۱ – ۵ کیلومتر ۱٬۰۰۰٬۰۰۰–۱۰٬۰۰۰٬۰۰۰ متر مکعب هفتگی سه ۳ – ۱۵ کیلومتر ۱۰٬۰۰۰٬۰۰۰ مترمکعب - ۰٫۱ کیلومترمکعب سالانه چهار ۱۰ – ۲۵ کیلومتر ۰٫۱–۱ کیلومترمکعب > ۱۰ سال پنج > ۲۵ کیلومتر ۱–۱۰ کیلومترمکعب > ۱۰۰ سال شش > ۲۵ کیلومتر ۱۰–۱۰۰ کیلومترمکعب > ۱۰۰ سال هفت > ۲۵ کیلومتر ۱۰۰–۱۰۰۰ کیلومترمکعب > ۱۰۰۰ سال هشت > ۲۵ کیلومتر > ۱۰۰۰ کیلومترمکعب > ۱۰٫۰۰۰ سال
در طول یکصدهزارسال گذشته فقط یکبار انفجاری به‌شدت ۸ VEI به وقوع پیوسته و در ده‌هزارسال گذشته حداقل پنج انفجار آتشفشانی با درجه ۷ VEI اتفاق افتاده است.
پانویس
۱- ^ مخفف جمله انگلیسی (Volcanic Explosivity Index) است. آلمانی آن Vulkanexplosivitätsindex می‌باشد.
۲- ^ نام طراحان جدول محاسبه انفجار Chris Newhall + Steve Self
۳- ^ انفجار آتشفشان توبا در سوماترا، هفتاد و چهارهزارسال پیش به‌این درجه رسیده‌است. پیش از انفجار توبا دو انفجار دیگر توسط آتشفشان یلوستون با قدرت ۸ درجه اتفاق افتاده‌است.
جستارهای وابسته
- اتنا