نظریه ایرانی کنشگر مرزی

کنشگر مرزی نظریه ایرانی است که مقصود فراستخواه آن را از مطالعات تاریخ معاصر ایران به دست آورده و توسعه داده است. کنشگر مرزی عاملی انسانی است که می کوشد در فاصله میان محدودیتهای ساختاری ایران ، امکان هایی تازه کشف یا حتی خلق بکند.  در مرزهای میان دولت وجامعه در تردد است. بین دیوان حکومتی و  ایوان اجتماعی رفت‌وآمد می کند. هر چند محدودیت های جامعه مدنی در ایران به صورت مانعی جدی بر سر راه توسعه ایران درآمده است اما پس­زمینه های فرهنگ وتمدن ایرانی از یکسو  و پویایی­شناسی خاص در زیر پوست این جامعه از سوی دیگر موجب می شود نژاد کاملاً متفاوتی از کنشگران به عرصه بیایند وطرح تغییر را همچنان پی بگیرند. در نظریه ایرانیِ  کنشگران مرزی سه دورهٔ قاجار ، پهلوی و بعد از انقلاب اسلامی بررسی شده است ، انواع مدلها وشیوه های عمل این کنشگران، بسترهای ظهور وخاستنگاه های فعالیتی آنها، سنخ شناسی این کنشگران ، ظرفیتهای عملکردی، کارکردهای نهادساز و ساخت دهنده و سرانجام آسیب شناسی و محدودیتهای شان مورد بحث قرار گرفته است.  رهیافت کنشگر مرزی از رهگذر استقرای جزء به جزء تاریخ ایرانی و تنوعات کنش های ایرانیان بویژه در شرایط شکاف بین دولت وملت به دست آمده است.

نظریه ایرانی کنشگر مرزی کوششی است برای عبور از سرمشق فقدان و نگاه یکسویهٔ آسیب شناختی در فهم مسائل جامعه ایرانی. نظریه پرداز با حساسیت تاریخی به توصیف غنی در هریک از سه دوره  مبادرت می کند  و می کوشد تجربه های زیستهٔ این کنشگران را قابل فهم بکند، نشان بدهد که چگونه در دل جامعه ایرانی توانایی های بالقوه ای برای تداوم زندگی حتی در شرایط عسرت تاریخی و انسدادهای ساختاری وجود دارد و رمز بقای موجودیتی به نام ایران  وصلح وهمبستگی اجتماعی بوده است.