ناوچه دماوند

در تاریخ ۲۰ اسفند ۱۳۹۱ مراحل به آب‌اندازی این ناوچه در بندر انزلی آغاز شد. پس از گذشت دو روز از شروع مجموعه فعالیت‌های به آب‌اندازی، خبر رسمی آن منتشر شد. سرانجام این ناوچه در تاریخ ۱۸ اسفند ۱۳۹۳ در بندر انزلی و با حضور محمود احمدی‌نژاد، رئیس‌جمهور وقت، به‌طور رسمی رونمایی شد.

در مراسم الحاق، رئیس سازمان صنایع دریایی وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح ضمن تشریح ۱۲ سامانهٔ نصب شده روی ناوشکن دماوند، گفت: «سامانه‌های رادار هوایی پیشرفته ۳ بعدی، رادار سطحی، هدایت آتش، جنگ‌های الکترونیکی، جنگ‌های نوین، سامانه هوشمند حل مسئله تیر، سامانه مدیریت نبرد، سامانه مخابراتی امن، شفت و پروانه گام متغیر، کنترل و نشان‌دهنده یکپارچه، نشست و برخاست بالگرد در شب و کشف و اطفاء حریق سازگار با محیط زیست بر روی ناوشکن جمهوری اسلامی ایران دماوند نصب شده‌است».

احمد وحیدی وزیر دفاع وقت جمهوری اسلامی ایران در ۲۷ اسفند ۱۳۹۱ گفت: ناوشکن جمارانِ پیشرفته حدود ۱۰۰ متر طول و بیش از ۱۳۰۰ تن وزن دارد.

همچنین به گفتهٔ احمد وحیدی، وزیر دفاع وقت جمهوری اسلامی ایران، این ناوچه از نظر طراحی و ساخت کاملاً بومی بوده و با همکاری نزدیک حدود ۴۰۰ دانشگاه، مرکز تحقیقاتی و تولیدکنندگان و صنایع ایرانی ساخته شده‌است. این ناوشکن از جدیدترین تجهیزات ناوبری و سامانه‌های پیچیده دفاعی برخوردار است.

خبرگزاری ایرنا به نقل از «یوری بوندار» کارشناس نظامی روس نوشت: جماران ۲ از نظر مشخصات فنی به ناوچه‌های روسی داغستان و تاتارستان (ناوچه کلاس ژپارد) که سرگروه ناوگان روسیه در دریای خزر هستند شباهت دارد.

در روز چهارشنبه ۲۰ دی ۱۳۹۶ (۱۰ ژانویهٔ ۲۰۱۸)، ناوچه دماوند در حال ورود به بندر انزلی به موج‌شکن شرقی این بندر برخورد کرد و دچار سانحه شد.

علت حادثه

علت دقیق برخورد به موج شکن تا این لحظه مشخص نیست و تنها عامل اعلام شده توسط روابط عمومی نیروی دریایی ارتش «افزایش سرعت باد و طوفان شدید» است.

ابتدا خبرگزاری‌های ایرانی گفتند «آسیب‌های وارده ناچیز بوده و صدمه وارده در زمان کوتاهی برطرف خواهد شد.» اما بعد از بررسی‌های دقیق‌تر و طی توضیحات ارائه شده توسط امیر شاهین تقی‌خوانی، سخنگوی ارتش و امیر دریادار امیر رستگاری، رئیس سازمان صنایع دریایی وزارت دفاع اعلام کردند: «مشخص شد میزان خسارت و آسیب وارد شده جدی بوده و ناوشکن موصوف نیاز به تعمیر و بازسازی اساسی دارد.» اکثر صدمات، در ناحیه سازه اصلی ناو وارد شده و تمام سامانه‌های حیاتی توسط پرسنل متخصص از ناوشکنِ آسیب‌دیده جدا و برای نصب مجدد پس از تعمیرات اساسی و احیاء ناوشکن به کارخانجات کشتی‌سازی شهید تمجیدی وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح منتقل شد.

کشته شدگان

۱۸ سرنشین در هنگام وقوع حادثه داخل ناوچه دماوند بوده‌اند که شش نفر از آن‌ها در لحظات اولیه به داخل دریا پرت شدند. منابع خبری غیررسمی از نجات ۴ نفر از این افراد خبر می‌دهند و دو نفر دیگر، جان باختند.

بنابر گزارش منابع خبری پس ۱۶ روز عملیات جست‌وجو، پیکر ۲ نفر از پرسنل ناوچه دماوند در دریای خزر پیدا شد.

اسامی جان‌باختگان:

• ناوبان دوم امیر باسره طارمسری
• ناوسروان بیژن زارع

غرق شدن

پس از ۱۸ روز از حادثه در تاریخ ۸ بهمن ۱۳۹۶ در پی انتشار فیلمی که مربوط به غرق شدن ناوچه دماوند است، خبرگزاری‌ها غرق شدن این ناوچه را اعلام کردند. سرتیپ دوم تقی‌خانی، سخنگوی ارتش جمهوری اسلامی ایران گفت:

با توجه به عمق کم‌آب در محل سانحه که حدود ۴ الی ۵ متر است امکانِ (کامل) غرق شدنِ ناوشکن دماوند وجود ندارد و برای جابجایی بلوک‌های بدنه لازم است قسمت‌های به هم متصل شده، جدا و برای تعمیر و بازسازی اساسی به کارخانه کشتی‌سازی منتقل شود. مشابه این‌گونه سوانح و چنین اقداماتی برای مهار سانحه و احیای کشتی‌های نظامی در صنعت دریایی جهان به‌طور معمول وجود دارد. در این فرایند طی ۲۴ ساعت گذشته به علت طوفان شدید و بالا آمدن سطح آب دریا قسمت روسازه آلومینیومی که به‌طور کامل تخلیه و برای جابه‌جایی آماده شده بود به آب افتاده و باقی‌ماندهٔ بدنهٔ شناور، به پهلوی راست قرار گرفته‌است که بلافاصله پس از بهبود شرایط جوی در اولین فرصت، این بخش از بدنهٔ شناور و سایر قسمت‌های باقی‌مانده نیز جدا و به کارخانه منتقل می‌شود. وی همچنین افزود: هیچ محدودیتی برای احیای مجدد ناوشکن دماوند وجود ندارد و به‌دلیل بومی بودن تمام بخش‌های آن با انتقال قطعات جداشده به‌زودی عملیات احیاء ناوشکن دماوند و بازگشت آن به چرخه عملیات آغاز می‌شود.

احیاء

بر اساس اعلام سخنگوی ارتش جمهوری اسلامی ایران مقرر شده‌است که عملیات جداسازی، برداشت و احیای این شناور انجام شود، با جدا کردن بلوک‌های سازه، این کشتی جنگی به کارخانجات کشتی‌سازی شهید تمجیدی منتقل می‌شود.

امیر تتلو، خواننده و ترانه‌سرا، موزیک ویدئوی ترانهٔ انرژی هسته‌ای خود را بر عرشهٔ این ناو، فیلم‌برداری کرد که در بحبوحهٔ تصویب برجام وایرال شد.

• ساخت ناوشکن "جماران ۲"، اثبات توانمندی دفاعی ایران و تحقق شعار "ما می‌توانیم"، وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران، اسفند ۱۳۹۱.
• ناوشکن جماران ۲ پیشرفته در دریای خزر به آب انداخته شد، وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران، اسفند ۱۳۹۱.

• گزارش تصویری ناوشکن جماران ۲ در بندر انزلی، خبرگزاری ایسنا، یکشنبه ۲۷ اسفند ۱۳۹۱.