مهندسی ساخت و تولید
مهندسی ساخت و تولید (به انگلیسی: Manufacturing engineering)؛فوق رشتهای از مهندسی است ( زیر شاخه مکانیک )که به تحصیلات و تجاربی نیازمند است تا رویههای مهندسی را در پروسههای تولید (قالبسازی، جوشکاری، ماشین کاری، تعمیرات و نگهداری و غیره) در همهٔ زمینهها آموخته، بکار برده و کنترل کند. این به توان برنامهریزی در فرایندهای تولید نیازمند است تا دربارهٔ ابزارها، روندها و ماشینآلات و تجهیزات تحقیق کند و آنها را بهبود بخشد و امکانات و سیستمها را برای تولید فراوردههای با کیفیت و هزینهٔ بهینه یکی کند. یکی دیگر از ظرفیتهای این رشته در این است که مقرون به صرفه بودن پروژها را نیز مورد ارزیابی قرار میدهد.
مهندسان ساخت و تولید سنسورهای به کار رفته در کیسهٔ هوای خودروها، کلید اپتیک در تلفن همراه و نوک چاپ در چاپگر را میسازند. آنها همچنین در زمینهٔ تولید موتورهای جت کوچک، تلسکوپهای پیشرفته، ریزپردازندهها، سمعکهای درون گوشی، پمپهای آب آتشنشانی و ساخت انواع خودروها و ساخت هواپیما، موشکها و نیز تولید سبز مشغول به فعالیتند.
اهمیت
تمامی فراوردهها از هواپیما و خودرو تا رایانه و اسباب بازی باید تولید شوند. مهندسی ساخت و تولید دانش و هنر ساختن فراوردههای با کیفیت با هزینهٔ منطقی است. مهندسی ساخت و تولید شامل اجزایی از مهندسی مکانیک، مهندسی برق، مهندسی مواد و مهندسی صنایع است. در بین رشتههای مکانیک جامعترین رشته بوده و تمامی بخشهای اصلی ساخت و تولید، روندهای تولید، برنامهریزی، کنترل کیفیت، طراحی ابزار، رباتیک، طراحی به کمک کامپیوتر و تولید به کمک کامپیوتر را شامل میشود.
مهندسان ساخت و تولید روش ساخت فراورده را طراحی میکنند. آنها باید به اندازهٔ کافی با روشهای متنوع تولید مانند برش فلزات، شکل دهی، مونتاژ، بازرسی و تست آشنا باشند تا بتوانند روند تولید را طرحریزی کنند و برای یافتن بهترین شرایط کارکرد تحقیق کنند. ممکن است آنها ابزارها و ماشینهای مخصوصی طراحی کنند و برای بهبود بخشیدن به روشهای تولید کنونی نوآوریهایی به خرج دهند. آنها استانداردهای کارها را تعیین میکنند و مراحل تولید را هماهنگ میکنند تا روند همواری را از دریافتن مواد اولیه تا صادر کردن قطعات ساخته شده تضمین کنند. آنها باید تجهیزات، نیروی انسانی و امکانات را در یک سیستم که فراوردههای با کیفیت را بهطور کارامد تولید میکند، به خوبی متحد کنند.
قابلیتها
از ویژگیهای یک فارغالتحصیل رشتهٔ ساخت و تولید میتوان به درک وی نسبت به روندهای تولید، اصول طراحی و تولید، آشنایی با مواد و تحلیل مدلهای تولیدی اشاره کرد. برای توضیح بیشتر میتوان گفت فارغالتحصیل این رشته تأثیر روندهای متفاوت تولید را بر روی ویژگیهای ماده درک میکند. قدرت انتخاب و بهکارگیری مواد را داراست و در این زمینه، خود مبتکر آزمایشها و پژوهشهای گوناگون است. او میتواند با تهیهٔ نقشههای دو بعدی یا مدلهای سه بعدی و نیز جداول اطلاعات به دست آمده را منتقل کند. بهطور کلی انتظار میرود مهندسان ساخت و تولید بعد از فارغالتحصیلی قابلیتهای زیر را به دست آورده باشند:
- یک مهندس ساخت و تولید قادر است از دانش خود در ریاضیات، علوم پایه و علوم مهندسی برای حل مسائل مهندسی ساخت و تولید به خوبی استفاده کند.
- قادر است آزمایشهای مورد نظر خود را طراحی کند و نتایج آن را به خوبی تشریح کند.
- قادر است وسیلهها، سیستمها یا روندهایی را طراحی کند که مشخصات داده شده را ارضاء کند.
- قادر است با کامپیوتر و نرمافزارهای مربوطه برای طراحی، تحلیل و جمعآوری اطلاعات به خوبی کار کند.
- قادر است با رسانههای نوشتاری، گفتاری یا تصویری، ایدههای خود را به خوبی به دیگران انتقال دهد.
- قادر است برای تحلیل یک مسئلهٔ مهندسی به عنوان عضوی از گروه به خوبی فعالیت نماید.
- قادر است مسولیت حرفهای یک مهندس و این که چگونه مسائل مهندسی بر ایمنی، اقتصاد، اخلاق، سیاست، جامعه و مسائل فرهنگی تأثیر میگذارد، را درک کند.
- درک میکند که همواره باید به دنبال دانش باشد تا اطلاعات خود را بروز نگه دارد.
منابع
- ویکیپدیای انگلیسی
- وبگاه سازمان سنجش آموزش کشور بایگانیشده در ۲۰۱۹-۱۰-۰۷ توسط Wayback Machine
- انجمن مهندسی ساخت و تولید ایران
- مهندسی ساخت وتولید دانشگاه تگزاس
- مهندسی ساخت وتولید دانشگاه بوستون
- ↑ بنا به تعریف انجمن مهندسی ساخت و تولید ایران