منصور یکم سامانی

منصور یکم سامانی (ابوصالح منصور بن نوح) معروف به امیر سدید (۳۶۵ – ۳۵۰ ه‍. ق) از پادشاهان سامانی بود.

منصور یکم، جانشین عبدالملک، در طی سلطنت پانزده ساله‌اش٬به سنّت پیشینیان خود به پشتیبانی و پروردن دانشوران و شاعران و مفسران همت گماشت. به فرمان این امیر، که به تفسیر راغب بود، ابوعلی محمّد بن عبدالله، از سال ۳۵۲ هجری به ترجمه تاریخ الامم و الملوک طبری مبادرت کرد. وی، در ضمن ترجمه، مطالبی را از اصل عربی حذف کرد و از کتب و منابع مطالبی نیز بر آن افزود. از این رو، این کتاب از صورت ترجمه بیرون آمد و رنگ و شکل تألیف به خود گرفت و به تاریخ بلعمی نام‌ور گشت. هم‌زمان با همان تاریخی که تاریخ طبری به فارسی برگردانده شد، به امر منصور یکم، گروهی از دانشوران اقدام به ترجمه جامع البیان فی التفسیرالقرآن به زبان پارسی کردند. از وجوه اهمیّت این کتاب، یکی عظمت آن و دیگری اشتمال آن است بر مقدار فراوانی» از واژگان و مفردات فارسی که در برابر ترجمه مفردات و ترکیبات قرآن آورده شده‌است.