محمد بقایی
محمد بقایی (زادهٔ ۲۰ اسفند ۱۳۲۳) معروف به ماکان نویسنده ، مترجم، استادادبیات فارسی و اقبال‌شناس ایرانی است. او دانش‌آموختهٔ زبان و ادبیات فارسی از دانشگاه تهران و دارای دیپلم عالی زبان انگلیسی از دانشگاه نوادرفلوریدا است. فعالیت فرهنگی این پژوهشگر از اواسط دهه چهل با نگارش مقالاتی در مطبوعات تهران آغاز می شود و سپس از سال ۵۳ در رادیو تلوزیون ملی ایران به عنوان نویسنده و مجری برنامه های فرهنگی از جمله "فرهنگ و جامعه" و "زمان و زاویه" ادامه می یابد. در سالهای پس از ۵۷ به کار تالیف و ترجمه رو می آورد. بقایی ۳۵جلد کتاب و ۱۰ هزار صفحه راجع به اقبال لاهوری، شاعر پاکستانی، نوشته‌است و به همین سبب در سال ۲۰۰۵ عالی‌ترین نشان فرهنگی پاکستان را از پرویز مشرف، رئیس‌جمهور وقت پاکستان دریافت کرد. آثار او مشتمل بر۷۷ کتاب (تألیف و ترجمه) است که ازاین میان می توان به ترجمه ده رمان از هرمان هسه نویسنده نامدارآلمانی و مجموعه ده جلدی چهره های مشهور فلسفه غرب اشاره کرد.
اقبال آکادمی پاکستان، بقایی را تنها دانشور ایرانی‌ای می‌داند که بیش از همه دربارهٔ «افکار اقبال» تحقیق و تألیف کرده است..
آثار
- بازسازی اندیشهٔ دینی در اسلام: ترجمهٔ فارسی سخنرانی‌های اقبال
- شرح چه باید کرد اقبال
- شرح گلشن راز جدید اقبال
- خدا در تصور اقبال
- زمان و مکان از دیدگاه اقبال
- سونش دینار( گزین گویه های اقبال)
- اقبال و شش فیلسوف غربی
- معنای زندگی از نگاه مولوی و اقبال
- درشبستان ابد (شرح جاویدنامه اقبال)
- لعل روان (شرح زبور عجم اقبال)
- شرار زندگی (شرح مثنوی‌های اسرار خودی و رموز بی‌خودی اقبال)
- خیال وصال (شرح ارمغان حجاز اقبال)
- نگرش‌های ایرانی
- از فردوسی تا شاملو
- روزالده، هرمان هسه
- سفر به شرق ، هرمان هسه
- تیزهوش، هرمان هسه
- اخبار عجیب و حکایات غریب، هرمان هسه
- دمیان ، هرمان هسه
- مبانی تربیت فرد و جامعه ، اقبال
- سیدارتا، هرمان هسه
- بازی مهره شیسه یی ، هرمان هسه
- سفینه زندگی ، هرمان هسه
- نارسیس و گلدموند ، هرمان هسه
- دود دل بر سر قلم
- چهره ها و ناگفته ها
- مولوی ، چنان که هست
- اقبال ، چنان که هست
- نقدوبررسی دمیان
- تصویرهای آشنا(داستان)
- شرح مثنوی بندگی نامه اقبال
- نقدوبررسی رمان سفربه شرق
- مولوی، نیچه و اقبال
- مابعدالطبیعه از دیدگاه اقبال
- خیال وصال ( شرح ارمغان حجازاقبال)
- خدا در آمریکا
- فرهنگ تحلیلی مذاهب آمریکا
- آشنایی بافلسفه غرب
- نقدوبررسی شش داستان هسه
- نقدو بررسی رمان سیدارتا
- نقدوبررسی رمان گرگ بیابان ( هسه)
- نقدوبررسی ایلیاد
- آکویناس قدیس
- شرح فلسفه وآثارتوماس آکویناس
- شرح فلسفه و آثار برگزیده نیچه
- شرح فلسفه دکارت
- میل ، بنتام و مکتب فایده گرایی
- نقدتواریخ هرودوت
- توماس هابز و جان لاک
- شرح فلسفه و آثار برگزیده آگوستین قدیس
- روسو و آثارو افکارش
- خدایان و آدمیان ( نقدمبانی فرهنگ و تمدن غرب)
- اقبال با چهارده روایت
- پیاله یی از میکده لاهور( گزیده اشعاراقبال)
- میکده لاهور ( شرح کلیات فارسی اقبال)
- قلندرشهرعشق(۱۳ گفتمان درباره اقبال)
- اقبال و اندیشه های دینی غرب معاصر
- فرهنگ تکمیلی انگلیسی
- شرح و بررسی تطبیقی دیوان سنایی
- اقبال و شش فیلسوف غربی
- اقبال و ده چهره دیگر
- تصحیف غرب زدگی ، درجستجوی هویت ملی
- ستایش عشق ( شرح و بررسی تطبیقی عاشقانه های سنایی)
- حافظ ، چنان که هست
- سیرحکمت در ایران
- فلسفه دین از دیدگاه اقبال
- کی یرکگارد و اقبال
- نقدروان شناسی و روان درمانی غرب
- اقبال ، فردوسی برون مرز
- شاملو و عالم معنا
- سقراط ، حکیمی که از پرسیدن باکی نداشت
- از گلابدره تا هنگ کنگ
- اقبال، گلی که در جهنم رویید
- بالندگی شخصیت کودک
- افلاتون و ارسطو ازمنظری دیگر
- فرهنگ سه زبانه ماکان
- خیام ، چنان که هست
- سعدی ، چنان که هست
پانویس
- ↑ فراقی و بیات، ذره از بالندگی دریا شود، ۴–۱۴.
- ↑ کمپانی‌زارع، بررسی انتقادی معنای زندگی، ۹۵–۱۰۵.
- ↑ کیانفر، نکوداشت علامه لاهوری، ۲۱۱–۲۳۲.
- ↑ «نگرش‌های ایرانی در فرهنگسرای اندیشه نقد شد». ایبنا. ۶ بهمن ۱۳۹۴.
منابع
- سید حسن امامی (۱۶ فروردین ۱۳۸۹). «گفتگو با دکتر محمد بقایی ماکان: اقبال، منتقد تصوف». روزنامهٔ جام‌جم. بایگانی‌شده از اصلی در ۲ فوریه ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۱ ژانویه ۲۰۱۷.
- فراقی، تحسین؛ بیات، علی (۱۳۸۵). «ذره از بالندگی دریا شود (ده سال اقبال شناسی در ایران ۱۹۹۵–۲۰۰۵)». آینهٔ پژوهش (۱۰۱): ۴–۱۴.
- کمپانی‌زارع، مهدی (۱۳۹۰). «بررسی انتقادی معنای زندگی از نگاه مولانا و اقبال (ترجمه محمد بقایی ماکان)». کتاب ماه دین (۱۶۵): ۹۵–۱۰۵.
- کیانفر، جمشید (۱۳۸۳). «گزارش: نکوداشت علامه لاهوری». آینه میراث (۲۶): ۲۱۱–۲۳۲.