مایکل عطیه

سِر مایکل فرانسیس عطیه (به انگلیسی: Sir Michael Francis Atiyah) (OM - FRS - FMedSci - FAA - FREng) (متولد ۲۲ آوریل ۱۹۲۹ میلادی - وفات در ۱۱ ژانویه ۲۰۱۹ میلادی)، ریاضی‌دان بریتانیایی-لبنانی بود که گرایش تخصصی اش هندسه بود.

عطیه در سودان و مصر بزرگ شد، اما بیشتر عمر آکادمیک خود را در دانشگاه آکسفوردِ و دانشگاه کمبریج بریتانیا و همچنین در مؤسسه مطالعات پیشرفته واقع در ایالات متحده گذراند. او رئیس انجمن سلطنتی (از ۱۹۹۰ تا ۱۹۹۵ میلادی)، مدیر کالج ترینیتی در کمبریج (از ۱۹۹۰ تا ۱۹۹۷ میلادی)، رئیس دانشگاه لستر (از ۱۹۹۵ تا ۲۰۰۵ میلادی) و رئیس انجمن سلطنتی ادینبورگ (از ۲۰۰۵ تا ۲۰۰۸ میلادی) بود. او از ۱۹۹۷ میلادی تا زمان مرگش، پروفسور افتخاری در دانشگاه ادینبرو بود.

همکاران ریاضیاتی عطیه شامل رائول بات، فردریش هیرزبروخ و ایسادور سینگر و دانشجویانش شامل گرائم سگال، نایگل هیچین، سایمون دونالدسون و ادوارد ویتن بودند. او به همراه هیرزبروخ، بنیان‌های نظریه کای توپولوژیکی را بنا نهادند. این نظریه ابزار مهمی در توپولوژی جبری است که به زبان ساده راه‌های پیچش فضا را توصیف می‌کند. شناخته‌شده‌ترین نتیجه‌ای که عطیه بدست آورد، قضیه اندیس عطیه-سینگر بود که آن را با کمک سینگر در ۱۹۶۳ میلادی بدست آورد، این قضیه در شمردن تعداد جواب‌های مستقل برای معادلات دیفرانسیل به کار می‌رود. برخی از کارهای جدیدتر او الهام گرفته از فیزیک نظری بود، به‌خصوص اینستنتون‌ها (instantons) و تک‌قطبی‌ها، که مسئول برخی از اصلاحات جزئی در نظریه میدان‌های کوانتومی می‌باشد. او مدال فیلدز را در ۱۹۶۶ میلادی و جایزه آبل را در ۲۰۰۴ میلادی کسب نمود.