لیلا حاتمی
لیلا حاتمی (زادهٔ ۹ مهر ۱۳۵۱) بازیگر ایرانی است. او یکی از برجسته‌ترین بازیگران زن ایرانی در جهان است و افتخارات مختلفی از جمله سه جایزهٔ جشنواره فیلم فجر و یک جایزهٔ جشنوارهٔ بین‌المللی فیلم برلین دریافت کرده‌است. او در سال ۱۳۹۱ از سوی دولت فرانسه نشان لژیون دونور را دریافت کرد.
| لیلا حاتمی | |
|---|---|
حاتمی در ۱۳۹۵ | |
| زادهٔ | ۹ مهر ۱۳۵۱ (۵۰ سال) تهران، ایران |
| پیشه | بازیگر |
| سال‌های فعالیت | ۱۳۶۱–اکنون |
| همسر(ها) | علی مصفا (ا. ۱۳۷۷) |
| فرزندان | ۲ |
| والدین | علی حاتمی زری خوشکام |
| جایزه(ها) | فهرست کامل |
لیلا حاتمی فرزند علی حاتمی و زری خوشکام است و اولین فعالیت سینمایی او در ۱۲ سالگی با به تصویر کشیدن کودکی کمال‌الملک در فیلم کمال‌الملک (۱۳۶۲) بود. او برای بازی در نقش زنی نازا در درام لیلا (۱۳۷۵) مورد تحسین قرار گرفت و دیپلم افتخار جشنوارهٔ فیلم فجر را دریافت کرد. مدتی بعد برای بازی در شیدا (۱۳۷۷) نامزد دریافت سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن جشنواره فیلم فجر شد. همچنین برای بازی در نقش زنی روسپی در آب و آتش (۱۳۷۹) جایزهٔ بهترین بازیگر زن را از سوی جشن سینمای ایران دریافت کرد. او برای سالاد فصل (۱۳۸۳) بار دیگر نامزد دریافت جایزهٔ جشنوارهٔ فجر شد و برای بی‌پولی (۱۳۸۷) توانست این جایزه را به خود اختصاص دهد.
حاتمی برای بازی در درام جدایی نادر از سیمین (۱۳۸۹) جایزهٔ خرس نقره‌ای بهترین بازیگر زن را دریافت کرد و در ادامه برای نقش‌آفرینی‌هایش در چیزهایی هست که نمی‌دانی (۱۳۸۹)، نارنجی‌پوش (۱۳۹۰)، دوران عاشقی (۱۳۹۳) و رگ خواب (۱۳۹۵) مورد تحسین قرار گرفت. او در رگ خواب برای بازی در نقش یک زن آسیب‌پذیر بار دیگر جایزهٔ بهترین بازیگر زن را از جشنوارهٔ فجر و جشن سینمای ایران دریافت کرد.
حاتمی در جشنواره فیلم کن ۲۰۱۴ و جشنواره فیلم ونیز ۲۰۲۲ به عنوان یکی از اعضای هیئت داوران در بخش اصلی انتخاب شده‌است. او همچنین از اعضای آکادمی اسکار است و در نویسندگی نیز فعالیت داشته و سه کتاب ترجمه کرده‌است. حاتمی از سال ۱۳۷۷ با علی مصفا، بازیگر و فیلم‌ساز ایرانی، ازدواج کرده‌است و دو فرزند نیز دارد.
زندگینامه
ابتدای زندگی و تحصیلات
لیلا حاتمی ۹ مهر ۱۳۵۱ در تهران به دنیا آمد. پدرش علی حاتمی، (۱۳۲۳–۱۳۷۵) فیلم‌ساز، و مادرش زری خوشکام، پیش از انقلاب ۱۳۵۷ بازیگر بود. او در رشتهٔ ریاضی دیپلم گرفت و تحصیلاتش را در رشتهٔ مهندسی برق دانشگاه پلی‌تکنیک تهران ادامه داد. او تحصیل در این دانشگاه را پس از دو سال نیمه‌کاره رها کرد و به دانشگاه لوزان، سوئیس رفت و آنجا ادبیات فرانسه خواند. به علت بیماری پدرش در ۱۳۷۵ تحصیل را نیمه‌کاره رها کرد و به ایران بازگشت. او به زبان‌های انگلیسی، فرانسه، فارسی، آلمانی و ایتالیایی مسلط است.
زندگی شخصی
در سال ۱۳۷۷ با علی مصفا هنرپیشه سینمای ایران ازدواج کرد. او در گفتگویی که با ماهنامهٔ فیلم در شهریور ۱۳۹۰ انجام داد، بیان کرد احساسات عمیق شکل گرفته در حین ساخت فیلم لیلا، پایه‌گذار شکل‌گیری پیوند این دو در زندگی واقعی شده‌است. وی دارای دو فرزند به نام‌های مانی و عسل است.
فعالیت حرفه‌ای
در ۱۲ سالگی در نقش کودکیِ کمال‌الملک در فیلم کمال الملک اولین حضور سینمایی خود را تجربه کرد. کارگردان این فیلم پدرش، علی حاتمی بود. در سال ۱۳۷۰ در فیلم دلشدگان که آن هم ساختهٔ پدرش بود، ایفای نقش کرد. پس از آن در ۱۳۷۵ برای اولین بار در فیلمی که کارگردانش پدرش نبود (فیلم لیلا از داریوش مهرجویی) نقش یک زن نازا را ایفا کرد و برای آن دیپلم افتخار جشنواره فیلم فجر را دریافت کرد.
فیلم موفق دیگر او آب و آتش بود که در آن نقش یک زن روسپی (مریم) را به خوبی اجرا کرد. بازی آتیلا پسیانی زوج و پسر عموی مریم از نکات درخشان دیگر فیلم بود. در تمرینات تئاتر منهای دوی داوود رشیدی بسیار خوش درخشید اما به دلیل بیماری مجبور به خارج شدن از تیم شد.
در سال ۱۳۸۹ به همراه اصغر فرهادی و چندی از بازیگران فیلم جدایی نادر از سیمین به جشنوارهٔ فیلم برلین دعوت شد ولی به هر دلیلی که برخی آن را بازی در فیلم بعدیش (پله آخر) می‌دانند در اختتامیه شرکت نکرد. در این مراسم، وی به همراه ساره بیات و سارینا فرهادی برندهٔ خرس نقره‌ای بهترین گروه بازیگران زن شد.
در بهار ۱۳۹۰ در مراسم فرش قرمز فیلم جرم ساختهٔ مسعود کیمیایی به همراه علی مصفا شرکت کرد. در تابستان همین سال به دنبال اکران جدایی نادر از سیمین به فرانسه و ایتالیا سفر کرد و در افتتاحیهٔ اکران فیلم همراه با اصغر فرهادی حضور داشت و سرانجام پس از نامزدی جدایی نادر از سیمین در بخش بهترین فیلم غیرانگلیسی زبان اسکار در زمستان سال ۱۳۹۰ همراه اصغر فرهادی و پیمان معادی راهی مراسم اسکار در آمریکا شد.
پس از آن در مراسم اختتامیه جشنواره کن شرکت کرد و جایزه بزرگ این جشنواره را به متئو گارونه کارگردان ایتالیایی فیلم واقعیت اهدا کرد. چند ماه بعد لیلا حاتمی به همراه علی مصفا و فرزندانش برای اکران فیلم پله آخر در جشنواره کارلووی واری راهی جمهوری چک شد و جایزه بهترین بازیگر نقش اول زن این جشنواره را نیز کسب کرد.
بعد از آن در پی اقامت علی مصفا در فرانسه برای حضور در فیلم جدید اصغر فرهادی به همراه وی عازم فرانسه شد و چندین ماه در آنجا اقامت داشت. پس از بازگشتش به ایران در پاییز ۱۳۹۲ به همراه علی مصفا در مراسم بزرگداشت داریوش مهرجویی شرکت کرد.
همکاری با کارگردانان
بیشتر همکاری‌های لیلا حاتمی تاکنون با داریوش مهرجویی بوده‌است. این همکاری‌ها شامل بازی در چهار فیلم (به ترتیب سال ساخت: لیلا، میکس، آسمان محبوب و نارنجی‌پوش) می‌شوند. در این میان «لیلا» یکی از مشهورترین فیلم‌های مهرجویی است که لیلا حاتمی یکی از به یادماندنی‌ترین نقش‌های خود را در آن به جای گذاشته‌است.
پس از آن ایشان با کارگردان‌هایی نظیر: علی مصفا، حمید نعمت‌الله، فریدون جیرانی، علیرضا رئیسیان، ابراهیم حاتمی‌کیا و علی حاتمی بیشترین همکاری را داشته‌اند.
لیلا حاتمی شخصاً کارگردان، فیلم‌نامه و نقشی که قرار است به عهده بگیرد را از مهم‌ترین عوامل برای انتخاب پیشنهاد بازی می‌شمارد و معتقد است نقشی که خوب نوشته شده باشد را خوب هم می‌توان بازی کرد. به عقیده او همکاری با داریوش مهرجویی راحت‌تر از همکاری با دیگر کارگردانان است. همچنین او با کارگردانان فیلم اولی چون صفی یزدانیان، عادل یراقی و سهیل بیرقی همکاری داشته‌است.
دریافت نشان شوالیه
در سال ۱۳۹۱ سفارت فرانسه طی بیانیه‌ای اعلام کرد نشان ادب و هنر درجه شوالیه توسط وزیر فرهنگ و ارتباطات این کشور به لیلا حاتمی اعطا شده‌است. «این نشان به خاطر خلاقیت هنری یا ادبی یا به خاطر مشارکت در تلالوی هنر و ادب، در فرانسه و در جهان به هنرمندان اعطا می‌شود.»
عضویت در آکادمی اسکار
در ژوئن ۲۰۱۷ آکادمی اسکار اعلام کرد که از لیلا حاتمی برای عضویت در این آکادمی دعوت به عمل آورده‌است.
داوری در جشنواره فیلم کن ۲۰۱۴
لیلا حاتمی به عنوان عضو هیئت داوران بخش اصلی شصت و هفتمین دوره جشنواره فیلم کن انتخاب شد. او در حالی در شصت و پنجمین دوره جشنواره کن ظاهر شد که در مراسم پایانی، جایزه بهترین فیلم این دوره کن را به ماتئو گارونه به خاطر فیلم واقعیت اهدا کرد. وی که با لباسی پوشیده در این جشنواره شرکت کرده بود، لباسش از سوی سایت اِل، که اخبار دنیای مد را پی‌گیری می‌کند، به عنوان یکی از ده پوشش برتر مراسم اختتامیه جشنواره کن انتخاب شد. اما معاونت اجتماعی فرماندهی نیروی انتظامی ضمن اعتراض به وضعیت سینما، در مراسمی به انتقاد از لیلا حاتمی پرداخت و اظهار داشت: «اینکه هنرپیشه زنی در جشنواره کن یا دیگر جشنواره‌ها با یک لباس بد و مستهجن و حجاب نامناسب ظاهر شود و با مرد نامحرم دست بدهد، الگو می‌شود و این رفتار کجای انقلابی است که ما انجام داده‌ایم؟» وی در ادامه اظهارات خود سینماگران ایرانی را به دلیل آنچه عدم اعتراض آن‌ها به نحوه پوشش لیلا حاتمی عنوان داشت، مورد انتقاد قرار داد. لیلا حاتمی در این جشنواره با ژیل ژاکوب دبیر و رئیس جشنواره دست داده و روبوسی کرد که انتشار تصویر و فیلم این عمل در فضای مجازی جنجال فراوانی ایجاد کرد.
واکنش‌ها
وزیر ارشاد وقت، علی جنتی، طی سخنرانی این عمل حاتمی را غیرقابل قبول و دفاع دانست. لاله افتخاری، عضو هیئت رئیسه کمیسیون فرهنگی مجلس اصولگرای نهم، نیز در اظهار نظری خواهان برخورد با مسئله شد. پس از بازتاب عمل حاتمی در رسانه‌های داخلی و خارجی ایران، ژیل ژاکوب، رئیس جشنواره کن، در صفحه توئیتر خود نسبت به این مسئله و واکنش مسئولان ایرانی نوشت: «این جنجال‌ها بی‌اساس است چون این مسئله در فرهنگ غرب کاملاً عادی است. این من بودم که برای بوسیدن خانم حاتمی پیش‌قدم شدم، در آن لحظه، او برای من نماینده سینمای ایران بود.»
ترجمه کتاب
- کاساوتیس، جان. شب اف‍ت‍ت‍اح. تهران: ن‍ی، ۱۳۸۱. شابک ۹۶۴-۳۱۲-۶۳۹-۰
- ک‍ان وای‍ل‍ر، دان‍ی‍ل. ش‍ش گ‍ف‍ت و گ‍و با پ‍ی‍ک‍اس‍و، گ‍ف‍ت و گ‍و با پ‍ی‍ک‍اس‍و دربارهٔ ت‍اب‍ل‍وی زنان ال‍ج‍زی‍ره. تهران: دیگر، ۱۳۸۲. شابک ۹۶۴-۷۱۸۸-۳۳-۱
- درایر، کارل تئودور. گ‍رت‍رود. با وی‍رای‍ش و م‍ق‍ال‍ه‌ای از ب‍اب‍ک احمدی. تهران: نشر م‍رک‍ز، ۱۳۸۲. شابک ۹۶۴-۳۰۵-۶۹۸-۸
فیلم‌شناسی
| فیلم‌های سینمایی | ||||
|---|---|---|---|---|
| پخش | عنوان | نقش | کارگردان | |
| بازیگر | سایر | |||
| زمانی برای ابدیت |  | 
| مهدی نوروزیان | |
| پیر پسر | |
| اکتای براهنی | |
| ۱۴۰۰ | نبودن | |
| علی مصفا |
| ۱۳۹۹ | تصور | |
| علی بهراد |
| ۱۳۹۸ | قاتل و وحشی | |
| حمید نعمت‌الله |
| ما همه با هم هستیم | |
| کمال تبریزی | |
| ۱۳۹۷ | مردی بدون سایه | |
| علیرضا رئیسیان |
| ۱۳۹۶ | خوک | |
| مانی حقیقی |
| بمب؛ یک عاشقانه | |
| پیمان معادی | |
| ۱۳۹۵ | حکایت دریا | |
| بهمن فرمان‌آرا |
| رگ خواب | |
| حمید نعمت‌الله | |
| من | |
| سهیل بیرقی | |
| ۱۳۹۳ | دوران عاشقی | |
| علیرضا رئیسیان |
| ۱۳۹۲ | در دنیای تو ساعت چند است؟ | |
| صفی یزدانیان |
| ۱۳۹۱ | آشنایی با لیلا | |
| عادل یراقی |
| سربه‌مهر | |
| هادی مقدم‌دوست | |
| ۱۳۹۰ | نارنجی‌پوش | |
| داریوش مهرجویی |
| پله آخر | | طراح صحنه و لباس | علی مصفا | |
| ۱۳۸۹ | جدایی نادر از سیمین | |
| اصغر فرهادی |
| سعادت آباد | |
| مازیار میری | |
| چیزهایی هست که نمی‌دانی | |
| فردین صاحب‌الزمانی | |
| ۱۳۸۸ | آسمان محبوب | |
| داریوش مهرجویی |
| پرسه در مه | |
| بهرام توکلی | |
| چهل سالگی | |
| علیرضا رئیسیان | |
| شیرین | |
| عباس کیارستمی | |
| ۱۳۸۶ | بی‌پولی | |
| حمید نعمت‌الله |
| هر شب تنهایی | |
| رسول صدرعاملی | |
| ۱۳۸۴ | شاعر زباله‌ها | |
| محمد احمدی |
| سیمای زنی در دوردست | |
| علی مصفا | |
| ۱۳۸۳ | حکم | |
| مسعود کیمیایی |
| سالاد فصل | |
| فریدون جیرانی | |
| ۱۳۸۱ | ایستگاه متروک | |
| علیرضا رئیسیان |
| ۱۳۸۰ | ارتفاع پست | |
| ابراهیم حاتمی‌کیا |
| مربای شیرین | |
| مرضیه برومند | |
| ۱۳۷۹ | آب و آتش | |
| فریدون جیرانی |
| ۱۳۷۸ | میکس | |
| داریوش مهرجویی |
| ۱۳۷۷ | شیدا | |
| کمال تبریزی |
| ۱۳۷۶ | جهان پهلوان تختی |
| دستیار دوم کارگردان | علی حاتمی |
| ۱۳۷۵ | لیلا | |
| داریوش مهرجویی |
| ۱۳۷۰ | دلشدگان | |
| علی حاتمی |
| ۱۳۶۲ | کمال‌الملک | |
| علی حاتمی |
| فیلم‌های سریالی | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| پخش | عنوان | نقش | کارگردان | شمار قسمت‌ها | |
| بازیگر | سایر | ||||
| ۱۴۰۱ | شبکه مخفی زنان | |
| افشین هاشمی | ۳۰ |
| ۱۳۹۷ | نهنگ آبی | |
| فریدون جیرانی | ۳۰ |
| ۱۳۸۶ | پریدخت | |
| سامان مقدم | ۱۱ |
| ۱۳۷۹ | کیف انگلیسی | |
| سید ضیاءالدین دری | ۱۷ |
| ۱۳۶۷ | هزاردستان | |
| علی حاتمی | ۱۵ |
| فیلم‌های مستند | ||||
|---|---|---|---|---|
| پخش | عنوان | نقش | کارگردان | |
| ۱۳۹۲ | از ایران: یک جدایی | بازیگر | آزاده موسوی کوروش عطائی | |
| ۱۳۸۹ | قالی ایرونی ما | گوینده | مسعود بخشی | |
| ۱۳۸۸ | برگزیده آثار مسعود کیمیایی | مصاحبه‌شونده | نیما حسنی‌نسب | |
| مهرجویی: کارنامهٔ چهل ساله | بازیگر | مانی حقیقی | ||
| ۱۳۸۱ | در جستجوی شهرزاد | گوینده | صفی یزدانیان | |
| ۱۳۷۶ | فریب شعر | طراح صحنه | علی مصفا | |
| فیلم‌های کوتاه | ||||
|---|---|---|---|---|
| پخش | عنوان | نقش | کارگردان | |
| ۱۳۸۴ | قایق‌های من | راوی | صفی یزدانیان | |
| ۱۳۸۰ | هم‌سایه | طراح صحنه و لباس و مسئول تدارکات | علی مصفا | |
| اجراهای تلویزیونی | ||||
|---|---|---|---|---|
| پخش | عنوان | نقش | کارگردان | ژانر |
| ۱۳۶۶ | زیر گنبد کبود | بازیگر | بهرام شاه محمدلو، ایرج طهماسب | برنامه کودک |
| ۱۳۶۲ | بچه‌ها بیدار، بچه‌ها هوشیار | بازیگر | مرضیه برومند | برنامه کودک |
| انیمیشن سینمایی | |||
|---|---|---|---|
| پخش | عنوان | نقش | کارگردان |
| ۱۳۹۶ | آخرین داستان | گوینده | اشکان رهگذر |
جایزه‌ها و نامزدی‌ها
داوری در جشنواره‌ها
- ۲۰۰۱ - جشنوارهٔ فیلم کوتاه دبی
- ۲۰۰۶ - جشنوارهٔ فیلم کارلووی واری
- ۲۰۱۱ - جشنوارهٔ فیلم مراکش
- ۲۰۱۱ - جشنوارهٔ فیلم دوویل
- ۲۰۱۲ - جشنوارهٔ فیلم رم
- ۲۰۱۲ - جشنوارهٔ فیلم کاستندورف (رئیس هیئت داوران)
- ۲۰۱۳ - جشنوارهٔ فیلم پرتقال طلایی ترکیه
- ۲۰۱۴ - شصت و هفتمین دوره جشنواره فیلم کن - بخش اصلی (رقابتی)
- ۲۰۲۲ - جشنواره فیلم وزول فرانسه (رئیس هیئت داوران)
- ۲۰۲۲ - هفتاد و نهمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم ونیز - بخش اصلی (مسابقه بین‌الملل)
یادداشت
- ↑ این سریال در سی قسمت تولید شده بود اما انتشار آن پس از قسمت بیستم متوقف شد.
- ↑ پس از پایانِ فیلم‌برداریِ قسمتِ دهم این سریال، حاتمی از پروژه جدا شد. وی دلیل این تصمیم را سطحی‌بودن نقش خود عنوان کرد.
منابع
- «لیلا حاتمی». سوره سینما. دریافت‌شده در ۲۵ مهر ۱۳۸۶.
- فرخ‌زاد، پوران (۱۳۸۱)، کارنمای زنان کارای ایران (از دیروز تا امروز)، تهران: نشر قطره، شابک ۹۶۴-۳۴۱-۱۱۶-۸
- ↑ مکری، بهنود (۳۱ فروردین ۱۴۰۱). «لیلا حاتمی با «تصور» به جشنواره کن می‌رود؛ عناوین فیلم‌های هفته منتقدین اعلام شد». صدای آمریکا. دریافت‌شده در ۳ اردیبهشت ۱۴۰۱.
- ↑ Terri Ginsberg; Chris Lippard (11 March 2010). Historical Dictionary of Middle Eastern Cinema. Scarecrow Press. pp. 175–. ISBN 978-0-8108-7364-3.
- ↑ «دعوت از ۹ سینماگر ایرانی برای پیوستن به آکادمی اسکار».
- ↑ «لیلا حاتمی از سعادت آباد تا نهنگ آبی + زندگینامه و فیلم‌ها». خبرگزاری ایمنا. ۹ مهر ۱۳۹۹. دریافت‌شده در ۲۸ اوت ۲۰۲۱.
- ↑ https://www.film-magazine.com/archive/view/431
- ↑ «سر به زیر، سر به راه»، روزنامه جام جم، ص. ۹، ۳ دی ۱۳۹۲
- ↑ «اعطای نشان هنر و ادب فرانسه به لیلا حاتمی». آفتاب‌نیوز. ۱۳ مرداد ۱۳۹۱.
- ↑ «دعوت از ۹ سینماگر ایرانی برای پیوستن به آکادمی اسکار».
- ↑ «جنجال‌های حضور لیلا حاتمی در کن». تابناک. ۳۱ اردیبهشت ۱۳۹۳. دریافت‌شده در ۱۱ ژانویه ۲۰۱۹.
- ↑ «لیلا حاتمی عضو هیئت داوران جشنواره کن شد». دویچه وله. ۲۸ آوریل ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۱۹ فوریه ۲۰۱۷.
- ↑ «لیلا حاتمی جزو داوران جشنواره فیلم کن شد». بی‌بی‌سی. ۲۸ آوریل ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۱۹ فوریه ۲۰۱۷.
- ↑ «اعتراض نیروی انتظامی به نحوه پوشش لیلا حاتمی در جشنواره کن». رادیو فردا. ۲۱ خرداد ۱۳۹۱. دریافت‌شده در ۱۱ ژوئن ۲۰۱۲.
- ↑ «واکنش لیلا حاتمی به جنجال روبوسی در کن». صدای آمریکا. ۳ خرداد ۱۳۹۳. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۹ فوریه ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۱۹ فوریه ۲۰۱۷.
- ↑ «واکنش ژاکوب به معترضین لیلا حاتمی». جهان نیوز. ۳۰ اردیبهشت ۱۳۹۳. دریافت‌شده در ۱۱ ژانویه ۲۰۱۹.
- ↑ «توضیح لیلا حاتمی دربارهٔ حذفش از سریال «نهنگ آبی»». ایسنا.
- ↑ «بچه‌ها بیدار بچه‌ها هوشیار».
- ↑ «برنامهٔ تلویزیونی بچه‌ها هوشیار، بچه‌ها بیدار».
- ↑ «اولین عکس‌های لیلا حاتمی در جشنواره فیلم کن». خبرآنلاین.
- ↑ رئیس هیئت داوران جشنواره فیلم وزول فرانسه|}}https://www.irna.ir/news/84608297/لیلا-حاتمی-رئیس-هیات-داوران-جشنواره-فیلم-وزول-فرانسه-شد
- ↑ «چرا دهمین داوری جهانی لیلا حاتمی تا این اندازه مهم است؟». ایرنا.
پیوند به بیرون
- لیلا حاتمی در IMDb
- لیلا حاتمی در راتن تومیتوز
- لیلا حاتمی در متاکریتیک
- لیلا حاتمی در بانک جامع اطلاعات سينماى ايران