لر بزرگ
لر بزرگ نامی است تاریخی برای مردم بختیاری، بویر احمدی و ممسنی لیراوی .لرستان به معنی سکونتگاه مردم لر نام منطقهای است در جنوب غربی ایران که از غرب به مناطقی از عراق، از شمال به نهاوند و هرسین، از شرق به رودخانه سزار و همچنین سده (اقلید) و از جنوب به خوزستان محدود است.
سکونتگاه لر بزرگ
استان چهارمحال و بختیاری، استان کهگیلویه و بویراحمد، شرق تا جنوب شرق استانهای خوزستان، جنوب لرستان، غرب اصفهان و شهرستان ممسنی شهرستان دیلم ، گناوه و دشتستان استان بوشهر سکونتگاه لر بزرگ میباشد.
تاریخ
لرستان به معنی سکونتگاه مردم لر و به معنای گستره جغرافیایی است که مردم لر در آن سکونت دارند. گستره نام لرستان پیش از حکومت صفویان، سکونتگاه لرهای بویر احمدی و لرهای بختیاری و لک را شامل میشد. اما پس از حکومت صفویان سکونتگاه لرهای بختیاری را منطقه بختیاری نامگذاری کردند و جغرافیای نام لرستان به حدود استان لرستان و ایلام کنونی محدود شد. این منطقه نیز در حکومت قاجاریان به دو بخش پشتکوه و پیشکوه تقسیم شد. امروزه لرستان نام یکی از استانهای غربی ایران است.
هزاراسپیان
هزاراسپیان که به نام اتابکان لر بزرگ نیز شناخته میشود نام سلسلهای کردتبار است که به نواحی لرستان کنونی و بخشهایی از استان خوزستان و چهارمحال و بختیاری حکومت کردهاند. اتابکان به دو دسته اتابکان لر بزرگ و اتابکان لر کوچک تقسیم میشود. پایتخت اتابکان لر بزرگ در شهر ایذه (ایدج) و پایتخت اتابکان لر کوچک در شهر خرمآباد بود.
تقسیمات
در نمودار زیر تقسیمات لرستان از ۳۰۰ هجری قمری تاکنون آورده شدهاست.
لرستان | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
لر کوچک | لر بزرگ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
لرستان فیلی | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
پیشکوه | پشتکوه | بختیاری | بویراحمدی | شولستان | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
استان لرستان | استان ایلام | چهارمحال و بختیاری | کهگیلویه و بویراحمد | شهرستان ممسنی | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
منابع
- ↑ پشتدار، علیمحمد (۱۳۷۶). لرها و لرستان از دیدگاه ولادیمیر مینورسکی. ج. ۷. علوم انسانی «ایران شناخت». ص. ۱۶۰ تا ۱۸۳. دریافتشده در ۵ ژوئن ۲۰۱۳.
- ↑ شاهسوار، فرهاد (۱۳۹۲). «مقایسه آنالیز ژنوتیپی KIR/HLA در جمعیتهای لر و ایرانی» (PDF). یافته.
- ↑ "اتابکان" (به انگلیسی). دانشنامه ایرانیکا. Retrieved 6 آبان 1389.
- ↑ "هزاراسپیان" (به انگلیسی). دانشنامه ایرانیکا. Retrieved 6 آبان 1389.
- ↑ اماناللهی بهاروند، سکندر (۱۳۹۱). قوم لر. آگه. ص. ۷۷. شابک ۹۷۸۹۶۴۳۲۹۱۳۵۸.
- اتابکان لرستان در ایرانیکا
- هزاراسپ در ایرانیکا
- اتابکان لرستان و لر کوچک و لر بزرگ در لغتنامه دهخدا
- دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، ج. ۶، ص. ۵۰۰
- دائرةالمعارف فارسی، ج. ۱، ص. ۴۱
- هفت شهر لیراوی و بندر دیلم نوشته علیرضا خلیفه زاده