لرگان

لرگان در ۶۵ کیلومتری شهر نوشهر، ده کیلومتری پول (مرکز بخش کجور) و ۵ کیلومتری کندلوس واقع شده‌است. برای رسیدن به لرگان باید از جاده کرج-چالوس، بعد از مرزن آباد و از طریق دوراهی «دوآب» به سمت کجور حرکت کرد و سپس از آستانکرود از طریق جاده آستانکرود-لرگان به سوی این روستا رفت. برای رسیدن به لرگان از ابتدای جاده چالوس باید تقریباً در حدود ۳۷ کیلومتر را طی نمود. کلیه این مسیر آسفالته می‌باشد. مسیر چالوس- لرگان از بین کوه‌ها و دره‌های سرسبز می‌گذرد و پس از گردنه سی تک، لرگان در گوشه ای از دشت وسیع و در کناره کوهستان قابل مشاهده است.

روستای لرگان از شمال، مشرق و جنوب شرقی به کوه‌های بلند و جنگل‌های انبوه و سرسبز محدود می‌شود. از طرف جنوب به دشت زراعی لرگون خمن منتهی شده و به وسیله رودخانه از روستاهای کینج، کیاکلا، خوشل و اتاقسرا جدا می‌شود. از سمت غرب نیز روستای لرگان به علیخان پل متصل می‌شود.

این روستا در دهستان زانوس‌رستاق قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۲۱۵ نفر (۷۳خانوار) بوده‌است.

درختان گردو لرگ یکی از اصلیترین گیاهان این منطقه می‌باشند که نام این روستا زیبا نیز از همین درختان گرفته شده‌است. درختان عناب ،زرشک وحشی و فندق نیز از جمله سایر گیاهان این منطقه می‌باشند. همچنین در فصل بهار و تابستان پوشش گیاهی متنوع علفی، بوته ای و درختچه ای این منطقه ظاهر منحصر به فردی به این روستا می‌بخشد. از جمله این گیاهان علفی و بوته ای و درختچه ای می‌توان به گل گاوزبان، بابا آدم، پلم، ازگیل، زالزالک (سرخ ولیک)، باریجه، بارهنگ، داروش، گل ختمی و اکلیل کوهی می‌توان اشاره کرد. کوه‌های مجاور این منطقه بنام‌های سی تک، توپشته، سیوکر، مین سره و سی سرک است و رودهای اطراف لرگان یکی از کوه‌های تنگه زانوس و دیگری از کوه‌های نیج کوه انشعاب می‌گیرد. رودخانه لرگان دارای ماهی‌های قزل آلای فراونی است.

لرگان دارای پدیده‌های خاص طبیعی و قدمت تاریخی است و همین امر آن را از دیگر روستا‌های منطقه متمایز می‌نماید. لرگان به علت قرار گرفتن در منطقه کوهستانی و وجود دو چشمه آب در وسط روستا و چشمه‌های کوچک دیگر در اطراف آن و از طرفی آب هوای خنک وطبیعت سرسبز دارای جاذبه‌های گردشگری متعددی است. همین موارد موجب شده است که گردشگران زیادی به منظور بهره گیری از هوای پاک و طبیعت بکر و جاذبه های گردشگری لرگان همه ساله به ویژه در تابستان به این روستا مراجعه کنند. در ادامه به به چند مورد از این جاذبه ها اشاره خواهد شد:

حسن چشمه

چشمه ای زلال در حدفاصل لرگان تا خوشل می‌باشد.

لارو

چشمه ای است که در گذشته به صورت مکان مقدسی برای افراد بومی به‌شمار می‌رفت و بومیان به درخت مجاور این چشمه با پارچه دخیل می‌بستند. این چشمه در ابتدای زمین‌های کشاورزی لرگان و در ابتدای جنگل واقع شده‌است و به علت وجود املاح و گوگرد در برخی از منابع دارای خواص درمانی شناخته شده‌است.

درخت چنار کهن

درختی بود بسیار کهن و تنومند، عمر این درخت به صدها سال می‌رسیده و توسط باد و طوفان شکسته شده.

مین سره و کنف چال

دومکان بسیار سر سبز و با طبیعت فوق‌العاده در دل جنگل که در تابستان بومیان با کوه پیمایی در این مکان اتراق می‌کنند.

چمن

مکانی بسیار زیبا و دل‌پذیر که رودخانه از کنار آن می‌گذرد و در فصل بهار و تابستان توسط بومیان و گردشگران مورد استفاده قرار می‌گیرد.

منازل در لرگان قدیم کله چو نام داشت و به علت سهولت دسترسی به چوب جنگلی تماماً از تیرها و تیرک‌های اصلاح شده ساخته می‌شد. شکاف حدفاصل تیرهای چوبی نیز با کاه گل انباشته می‌شد. سقف خانه‌ها نیز تماماً از تخته‌های کوچک و بزرگ که به آن لت می‌گفتند پوشانده می‌شد. اگرچه امروزه دیگر این خانه‌ها ساخته نمی‌شود و اکثر ساکنین ترجیح به ساخت خانه‌ها و ویلاهای مدرن دارند ولی هنوز نیز می‌توان در گوشه کنار این روستا این خانه‌های سنتی و زیبا را دید و این امر موجب افزایش گردشگران این روستا شده‌است.

در لرگان معرق و منبت کاری با چوب رواج دارد. همچنین جاجیم بافی و قالی بافی نیز جزو صنایع دستی این روستا محسوب می‌شود. همچنین نوعی نان محلی به نام قرصک نیز از سوغات لرگان می‌باشد.

نان‌ها

• ۱. تفتنک: نوعی نان که به صورت قرص نان می‌باشد و از آرد گندم تهیه می‌شود و به قطر ۱۵ الی ۲۰ سانتی‌متر که روی آن تخم مرغ آغشته‌است. این نان معمولاً بر روی تنور محلی و حرارت ناشی از سوختن هیزم پخت می‌شود.

1. گرده نون: نان خوش طعم و لذیذ می‌باشد که اغلب در مراسم مذهبی تهیه می‌شود
2. پنجه کش: نانی دراز و تقریباً نازک
3. نان فطیر: نوعی نان که از آرد گندم، روغن و گردو تهیه می‌شود.
4. قرصک: نوعی نان که از آردگندم، روغن، شکر، شیر، تخم مرغ و کنجد تهیه می شودو بعضاً روی آن با دایره‌های متداخل تزئین می‌شود. این نان به عنوان سوغات لرگان محسوب می‌شود.

• ۶. تتک: نان کوچک و خوش طعم که در اعیاد به کودکان هدیه می‌دهند.

آش‌ها

مردم محلی به تناسب فصل آش‌های مختلفی را پخت می کننداز جمله مهمترین آش‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره نمود: ۱. آش رشته ۲. آش وریکه ۳. ترش آش ۴. گمرد آش ۵. کلم آش ۶. گنم آش ۷. دوغ آش.

خورش‌ها

از جمله معروفترین خورش‌ها محلی این منطقه موارد زیر می‌باشد: ۱. سیرو ۲. ترشی ۳. تره ۴. قیمه ۵. لر ۶. سیرابیج ۷. قورمه سبزی ۸. گنم ۹. لپه خورش ۱۰. میرزاقاسمی.

کشتی بومی محلی روستای لرگان سابقه دیرینه دارد و مسابقات آن در گذشته همانند کشتی لوچو در بین کشتی گیران و پهلوانان بخش کجور همه ساله برگزار می‌شد، اما با گذشت زمان کشتی گیران شهرهای دیگر مازندران نیز به این مسابقات پیوستند. این مسابقات بیش از ۳۸ سال است در جریان می‌باشد و هر ساله بین ۱۰۰ تا ۱۵۰ پهلوان و کشتی‌گیر در آن شرکت می‌کنند. مسابقات کشتی لرگان علاوه بر کشتی گیران در میان مردم نیز طرفداران فراوانی دارد و هرساله لرگان میزبان تماشاچیان زیادی از شهرهای اطراف، تهران و سایر استان‌ها می‌باشد.