لرد (خلخال)

در مورد پیشینه ی تاریخی این روستا اطلاعات کافی و دقیق وجود ندارد امّا وجود قبرستانی به نام قبره قبرسان به معنی گورستان قبرها ، در فاصله دو کیلومتری این روستا بر قدمت چند هزار ساله ی آن دلالت دارد.

همچنین وجود کوهی به نام قلعه گردن در قسمت شمالی روستا گویای وجود یک قلعه دفاعی در زمان های گذشته می باشد اما در حال حاضر هیچ اثری از وجود قلعه به چشم نمی خورد.سالمندان این روستا نقل می کنند که عده ای از اهالی لرد در زمان های نه چندان دور در دو محل خوش آب و هوا به نام دینار دول و طالشه دره که فعلاً جزو مراتع این روستا می باشند ، سکونت داشته اند و تدریجاً به دلیل عدم وجود امنیت به مکان فعلی روستا نقل مکان کرده اند . آثار آبادانی قابل توجهی از این دو آبادی باقی نمانده است و در اثر مرور زمان و عوامل طبیعی همه ی آثار آن ها از بین رفته است . در تایید این مطلب می توان به اسناد ملکی ثبتی مربوط به اراضی نسقی این مناطق تحت عنوان قریه ی دینار دول و قریه ی طالشه درق از توابع لرد اشاره کرد. در بعضی از نقشه ها نیز این دو محل تحت عنوان آبادی خالی از سکنه نام برده شده است .

از لحاظ اقلیمی، این روستا در منطقه کوهستانی و در دامنهٔ شرقی کوه بلند آق داغ قرار دارد. به همین دلیل در پاییز و زمستان دارای هوای بسیار سرد و در بهار و تابستان معتدل می‌باشد. به طوری که در زمستان گاهی درجهٔ هوا به ۳۰- درجه سلسیوس و در تابستان حداکثر تا ۳۰+ درجه سلسیوس می‌رسد.

این روستا بزرگ‌ترین و پرجمعیت‌ترین روستای شهرستان خلخال می‌باشد و در حال حاضر دارای ۹۲۶ خانوار و نزدیک به ۴۰۰۰ نفر جمعیت ثابت است و با توجه به مهاجرت فصلی تعدادی از اهالی آن به شهرهای گیلان که در فصول بهار و تابستان برای کاشت و داشت و برداشت محصولات کشاورزی به روستا برمی گردند و خانه و لوازم زندگیشان همچنان در روستا دایر و پابرجاست، جمعیتش به حدود ۵۰۰۰ نفر می‌رسد.

در اجرای مصوبهٔ مجلس و دولت مبنی بر تبدیل روستاهای بالای سه هزار و پانصد نفر جمعیت به شهر از سال ۱۳۹۰ با پیگیری‌های مستمر آقای خالقی نماینده محترم قبلی خلخال در مجلس شورای اسلامی و تصمیماتی که مسئولان ذی‌ربط در استان اردبیل و شهرستان خلخال اتخاذ گردیده‌است، قرار است انشاء الله این روستا بزودی به شهر تبدیل شود. امیدواریم که آقای نظری نماینده محترم فعلی خلخال این موضوع را تا رسیدن به نتیجهٔ قطعی پیگیری نمایند تا مردم محروم این روستا به آرزوی دیرینهٔ خود دست یابند و با فراهم شدن امکانات رفاهی و توجه به اشتغال جوانان سخت کوش آن از مهاجرت‌های بی‌رویه جلوگیری گردد

گردوی مرغوب از مهم‌ترین محصولات روستای گردشگری لرد است. انواع گلابی،سیب،آلبالو،گیلاس،آلو و زردآلو، آب‌معدنی،گیاهان دارویی، عسل کوهستان،انواع محصولات لبنی،ماهی و دام زنده از دیگر سوغات لرد است که می توانید از این روستای گردشگری به سوغات ببرید.

از مشهورترین صنایع دستی روستا می توان به لباس محلی ویژه بانوان(به زبان تاتی: شی شلوار) اشاره کرد که بیانگر هویت تاریخی مردمان روستای لرد است. همچنین گلیم، جاجیم و روسری‌هایی موسوم به سرانداز (که با سراندازهای مردمان تالش شباهت دارد) نیز از صنایع دستی تولید شده مردمان روستای گردشگری لرد است.

• لباس محلی ویژه بانوان

• عسل طبیعی و ارگانیک کوهستان از دیگر سوغات روستای گردشگری لرد بشمار می رود.

• آیین سنتی عروس بران

روستای گردشگری لِرد که یکی از مقاصد و جاذبه های گردشگری استان اردبیل و شهرستان خلخال بشمار می رود، به‌ واسطه باغ‌های متنوع و جاذبه‌هایی نظیر غار سنگی کوخول عنبر، بقعه امامزاده محمد، دشت گل‌های شقایق، منطقه حفاظت‌شده آق داغ،منطقه سرسبز طالشه درق و چشمه‌های طبیعی و معجزه‌آسا که از مهم ترین آنها میتوان به چشمه آبشار سیبیه خانی اشاره کرد، شهرت دارد.

وجود چنین جاذبه های گردشگری سبب شده صنعت گردشگری در روستا بیش از پیش رونق بگیرد.

• نمای غار سنگی کوخول عنبر

• دشت گل های شقایق

• نمای روستای گردشگری لرد در بهار

شکل روستا از نوع تیپ مجتمع و متراکم می‌باشد. شکل ساختمان‌های روستا، نمای قدیمی را که از خشت وگل ساخته شده بود از دست داده‌است و سقفشان نیز که با چوب جنگل و گون و گِل پوشانده می‌شد، امروزه به شکل کاملاً مدرن و با مصالح روز ساخته می‌شوند. البته هنوز هم نمونه‌هایی از خانه‌های گلی قدیمی در بافت قدیمی روستا به چشم می‌خورد. کوچه‌ها نسبت به سابق عریض تر شده‌اند و چند تا از خیابان‌های اصلی آسفالت شده‌اند ولی از آسفالت کوچه‌ها هنوز خبری نیست. بخشی از طرح هادی روستا اجرا شده‌است و بقیهٔ طرح هنوز باقی است.

دو رودخانهٔ «پیلَّه رُبار» به معنی رودخانهٔ بزرگ و «ویلّییَه رُبار» به معنی رودخانهٔ کوچک در این روستا جاری می‌باشند. «پیلَّه رُبار» در شمال روستا و در منطقهٔ خوش آب و هوای طالشَه درَه از به هم پیوستن دو رودخانه که یکی از کوه‌های روستای میان رودان و دیگری از کوه‌های روستای بفراجرد و دامنه‌های آق داغ سرچشمه می‌گیرد، تشکیل شده و در اطراف مسیر خود مزارع و باغات را سیراب می‌کند و «ویلّییَه رُبار» هم که از مغرب روستا در محلّی به نام چشمَه درَه سرچشمه می‌گیرد و پس از سیراب کردن باغات از وسط روستا گذشته و در قسمت جنوبی روستا به «پیلَّه رُبار» پیوسته و پس از عبور از روستاهای کرنق و برندق در خورش رستم به رودخانهٔ «قزل اوزن» ملحق و سپس از طریق سفید رود به دریای خزر می‌ریزد.

زبان

در لرد به زبان تاتی سخن می‌گویند که گونه‌ای از زبان باستانی ایران می‌باشد.یادآور می‌گردد که مجموعه لغات این گویش به نگارش جواد معراجی لرد تحت عنوان «فرهنگ موضوعی تاتی به فارسی» در ۳۰۴ صفحه توسط انتشارات بلور در سال ۱۳۸۸ به زیور چاپ آراسته و منتشر شد.

دین و مذهب

مردم این روستا مسلمان و پیرو مذهب شیعه می‌باشند.

برگزاری جشنواره های متنوع

روستای گردشگری لرد به خاطر ظرفیت های بالای گردشگری، هرساله میزبان جشنواره های متنوعی است که از جمله میتوان به جشنواره گردو،جشنواره بازی های بومی و محلی،جشنواره غذاهای محلی،جشنواره صنایع دستی و جشنواره فرهنگ و زیست بوم که هدف آن معرفی آیین ها و فرهنگ های روستای گردشگری لرد است اشاره کرد.

در مرداد ماه ۱۳۹۸، روستای لرد میزبان جشنواره فرهنگ، زبان و زیست‌بوم خلخال بود.همچنین جشنواره فرهنگی، بومی و محلی روستای لرد در ۳۱ تیرماه ۱۴۰۱ برگزار شد.

• اجرای بازی‌های بومی و محلی توسط بانوان با لباس‌های محلی

• سراسر نما از لرد

• نگاره ای از روستا از نمای بالا

• طبیعت روستای لرد

• طبیعت آذر ماه

• طبیعت آذرماه روستا

• نگاره ای از روستا از بالا

• نگاره ای از مسجد جامع در روز برفی

• 

  آبشار سیبیه خانی از جاذبه های گردشگری روستا

• آبشار سیبیه خانی از جاذبه های گردشگری روستا

• چشمه آبشار سیبیه خانی