قلعه مچی
قلعه مچی یا قلعچه و بناه‌های وابسته آن مربوط به دوره صفوی در شهرستان هامون در سه کیلومتری شرق حوضدار سیستان و ۶ کیلومتری شهر سوخته و ۵۰ کیلومتری جنوب غربی شهر محمدآباد (هامون) جای گرفته است. این اثر در تاریخ ۹ آذر ۱۳۷۷ با شمارهٔ ثبت ۲۱۳۵ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
| قلعه مچی | |
|---|---|
نمای داخلی قلعه مچی | |
| نام | قلعه مچی |
| کشور | ایران |
| استان | استان سیستان و بلوچستان |
| شهرستان | شهرستان هامون |
| بخش | بخش مرکزی دهستان لوتک |
| اطلاعات اثر | |
| نوع بنا | قلعه |
| دیرینگی | دوره صفوی |
| اطلاعات ثبتی | |
| شمارهٔ ثبت | ۲۱۳۵ |
| تاریخ ثبت ملی | ۹ آذر ۱۳۷۷ |
معماری
این قلعه مقر و کاخ خاندان رئیسی (ملک محمد رئیسی) فرمانروایان جنوبی سیستان می‌باشد که از خشت و گل ساخته شده‌است. ارتفاع ایوان شمالی این قلعه از زمین ۱۰ متر و دهانه آن ۵/۷ متر پهنا دارد. در این منطقه باقی مانده یک آسیاب بادی نیز وجود دارد که نمونه‌های آن در دوران اسلامی و در تمام نقاط سیستان وجود داشته‌است. این ساختمان رادر زمان صفویّه شاهان کیانی سیستان ساخته‌اند ودر احیاءالملوک هم دکتر ستوده آن را قلعهٔ کافی نامیده‌است. است. در این منطقه کتیبه‌ای از سال ۱۱۳۰ هجری قمری (۱۷۱۷ میلادی) مربوط به میرجعفرخان کشف شده‌است.
وجه تسمیه
قلعه مچی در ناحیه تاریخی حوضدار در ۷۰ کیلومتری جنوب غربی زابل قرار دارد و از آنجا که در سراسر منطقه نخلستان‌های فراوانی وجود داشت و مچ نیز به زبان بلوچی به معنی درخت خرما می‌باشد، قلعه به این نام مشهور شده‌است.
نگارخانه
منابع
- ↑ «دانشنامهٔ تاریخ معماری و شهرسازی ایران‌شهر». وزارت راه و شهرسازی. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۶ اکتبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۰ اکتبر ۲۰۱۹.
- ↑ «قلعه مچی زابل». مجله گردشگری ساوش.
- کتاب راهنمای مختصر آثار باستانی سیستان – دکتر سیدمنصور سید سجادی – چاپ ۱۳۸۲ – ناشر سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان سیستان و بلوچستان
- کتاب سیستان بهشت باستان شناسان – گروه باستان‌شناسی دانشگاه زابل- چاپ ۱۳۸۰ – ناشر روابط عمومی دانشگاه زابل
- مقاله سیستان سرزمین اساطیر- اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری – ستاد تسهیلات مسافرین نوروزی شهرستان هامون