قطب‌الدین حیدر

قطب‌الدین حیدر، از مشاهیر عارفان اواخر قرن ششم و اوائل قرن هفتم (درگذشتهٔ ۶۱۸ ه‍. ق)، از ترکستان به زاوه مهاجرت کرد و در همان‌جا درگذشت و مدفون شد و شهر به حرمت او به تدریج تربت قطب‌الدین حیدر و بعدها تربت حیدری نام گرفت، و سرانجام به تربت حیدریه معروف شد.مزار وی هم اینک یکی از جاذبه های گردشگری این شهر میباشد

گویند وی پسر سالور خان ازبک پادشاه نجار بوده و در مختون متولد شده وی در هفت سالگی هوای وطن کرده و به ارادت شیخ ابوالقاسم که از مشایخ کبار بود بیرون آمد. اتباع سالور از هر طرف به تفحص برآمده در این که مزار اوست او را بر فراز تپه‌ای یافتند و معلوم کرده بودند که در همان ساعت که نجار غیبت کرده بود او را دراین محل دیده بودند که در خدمت شیخ استر شاه تعلیم می‌کرده فرستادگان سالور او را تکلیف به بازگشت به وطن و تربیت قبول سلطنت و وراثت پدر نمودند. چون قبول نمی‌کرد چگونگی را به سالور عرض کردند. سالور چندین تن از رجال دولت خود را با حشمت تمام دعوت نمود که او را از کنار شهر زو که چهار فرسخ طول داشته برداشتند به مقر سلطنت نجار رساندند.