قروه درگزین

قروه درگزین در واقع ترکیبی است که از قدیم الایام برای تفکیک قائل شدن بین قروه کردستان و قروه درگزین ساخته شده است. قروه درگزین یعنی قروه‌ای که متعلق به منطقه درگزین است.

پیشینه تاریخی شهر

به نظر می رسد قروه همان خوروه باشد که قلعه ای بوده در میان شهر میلاجرد که اکنون تنها نامی از میلاجرد به جا مانده است. آثار تاریخی زیادی در هنگام شخم و کشاورزی از این منطقه بدست آمده است. آثار باستانی یافته شده از تپه سوغان در کنار آبراه قروه درجزین و روستای کرفس، گویای جایگاه مهم این منطقه در دوره هخامنشی است. از جمله این آثار می توان از قلعه باستانی قروه درگزین نام برد. یافته های باستان شناسی حکایت از آن دارد که این قلعه به صورت بنای عظیم پلکانی و زیگورات مانند بوده است که احتمالاً می تواند عبادتگاه یا آتشکده دوران هخامنشی بوده باشد.

شهر قروه از گذشته های دور دارای مركزیت و اهمیت خاصی در منطقه بوده است. وجود تعداد زیاد قنات و اراضی حاصلخیز آن از جمله عللی بود كه بر اهمیت آن می افزود اما با ورود حسام الملك قراگوزلو معروف به امیر افخم كه حاكم ولایات كرمانشاه و لرستان و ... شده بود درجه اهمیت قروه صد چندان شد به طوری كه با بنای قلعه ای بزرگ شهر قروه یكی از مراكز نظامی وی محسوب شد . به همین علت قروه شاهد اعدام یا پذیرای شورشیان تبعید شده ای مثل گلباغی شد. وی توانست با كوچاندن تعدادی از یهودیان بازاری همدان به شهر قروه، بازار و مركز تجاری عظیمی را بسازد كه شعاع خدمات آن از آبگرم تا فامنین و نوبران هم می رسید. قروه تا دهه پنجاه شمسی مركز خدماتی و تجاری شمال استان همدان بود كه اولین بانكها، مدارس و مراكز درمانی را در خود جای داده بود.

در طی صد سال گذشته شهر قروه دو بار توسط ارتش روس اشغال شد. در اشغال اول كه منجر به قحطی بزرگ ایران در سال 1296 گردید، شمار بسیار زیادی از مردم شهر در اثر گرسنگی از بین رفتند. امیر افخم در این سال با پختن بلغور و توزیع بین مردم تا حدودی از كشتار مردم جلوگیری نمود. گورستان كشته شدگان قحطی در سمت جنوب بهشت منظریه و در حاشیه رودخانه قراردارد. در این اشغال بسیاری از نظامیان روس توسط مردم شهر كشته شدند. حتی اردوگاه آنها در "زیوه دره سی" محل تلاقی جاده سایان به جاده نیر ، در اثر یك شبیخون چند نفره از هم پاشیده شد.

با وقوع انقلاب اسلامی ، شهرداری در شهر قروه درجزین استقرار یافت. در دهه شصت با انجام تقسیمات سیاسی جدید و وقوع تغییرات بزرگ اقتصادی و اجتماعی در سطح كشور ، قروه درجزین كم كم نقش محوری خود را در منطقه از دست داد ولی همچنان به عنوان مركز فرهنگی و هنری مهمی در استان همدان مطرح ماند. نهایتا در سال 1397 با تاسیس فرمانداری درگزین بار دیگر نام قروه به عنوان مركز سیاسی درگزین معرفی شد.

بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ جمعیت آن ۱۰٬۲۳۱ نفر (۲٬۹۷۳ خانوار) بوده‌است.

زبان

مردم این شهر به زبان ترکی آذربایجانی سخن می‌گویند. این منطقه از سکونتگاه‌های ایل قره گوزلو است.

موقعیت نسبی

قروه درگزین از شمال به شهر کرفس استان همدان، از شرق به شهرستان ساوه دراستان مرکزی، از جنوب به شهرستان فامنین و از شرق نیز به شهرستان رزن منتهی می‌گردد.

موقعیت جغرافیایی

شهر قروه درگزین در عرض ۳۵ درجه و ۲۱ دقیقه و طول ۴۹ درجه و ۱۰ دقیقه قراردارد

ارتفاع از سطح دریا

ارتفاع این شهر از سطح دریا ۱۷۳۵ متر می‌باشد که در کل دشت رزن ارتفاع به۱۸۵۰ متر نیز می‌رسد

آب و هوا

وجود این دشت‌ها در مجاورت نواحی مرتفع و کوهستانی باعث تولید بادهای شدیدی در سطح استان می‌شوند و همین باعث شده استان همدان از مناطق باد خیز کشور محسوب شود، متوسط سرعت باد در استان ۴ متر بر ثانیه‌است. به دلیل وجود همین عوامل و عوامل دیگر قروه را تحت تأثیر قرار می‌دهند و باعث شده آب و هوای آن کوهستانی و سرد باشد و همچنین قروه از دریاها دور است و با پیش آمدن توده هواهای هوای شمالی و غربی روی هم رفته آب و هوای قروه با همدان تفاوت چندانی نداشته باشد. قروه دارای آب و هوای سرد و یخبندان در زمستان‌ها و آب وهوای معتدل در تابستان است به دلیل زمستان‌های طولانی و سرد و یخبندان (تعداد روزهای یخبندان در قروه در سال حدود ۱۲۰ تا ۱۳۰ روز است) از سردترین مناطق استان همدان به‌شمار می‌آید، تابستان‌های آن تقریباً معتدل است و گرمترین ماه سال تیر و مرداد است (متوسط دما (۲۴+)و حداکثر دمای مطلق ۴۰+) و سردترین ماه سال دی و بهمن (حداقل دما ۵۰- و متوسط دمای مطلق ۳۴-) می‌باشد برخی مناطق مرتفع کوهستانی بین ۵ تا ۷ ماه پایدار می‌ماند و میزان ریزش‌های جوی در سال حدود۲/۳۱۹میلی‌متر می‌باشد

۱- امامزاده اظهر: برج تاریخی امامزاده اظهر بن علی با گنبدی مخروطی و نوزده ترک مضرس از آثار قرن هشتم هجری به‌شمار می‌رود که بعدها در سال ۱۰۵۶ هجری قمری به فرمان شاه عباس دوم صفوی تعمیر و بار دیگر درسال ۱۳۲۹ شمسی مرمت شده‌است این بنا در تاریخ ۲/۱۲/۱۳۲۷ به شماره ۳۶۶ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.

۲- امامزاده هود: این بنای تاریخی در روستای ینگه قلعه از توابع دهستان درگزین و در ۳ کیلومتری جنوب شرقی شهر رزن در کنار مزارع کشاورزی واقع شده‌است بقعه این امامزاده نیز مانند امامزاده اظهر بن علی دارای گنبد مخروطی بوده که در گذشته در اثر پدیده‌های طبیعی و حوادث غیرطبیعی فرو ریخته و به جای آن گنبدی نیم کره بر بالای بنا احداث شده‌است این برج ۱۲ ترک موزون دارد و از بناهای قرن هشتم هجری است که با آجر، خشت، سنگ و گچ می‌باشد. این بنا در تاریخ ۲/۱۲/۱۳۲۷ به شماره ۳۶۷ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.

1. امامزاده علمدار: که در روستای شنجور واقع می‌باشد.
2. امامزاده قاسم: واقع در روستای نیر.
3. امامزاده شاهزاده عبدالله: واقع در روستای شوند.
4. امامزاده پنج تن: در روستای کرفس واقع می‌باشد که از نوادگان امام زین العابدین می‌باشد.
5. امامزاده شمس الدین: در روستای قراقیه که هر ساله در آنجا جشن برداشت محصول توسط روستائیان برگزار می‌گردد.
6. حمام روستای نظام آباد: که این حمام جزو آثار باستانی استان ثبت گردیده‌است. این حمام طی هفت سال ساخته شده‌است و آب مصرفی حمام در گذشته از طریق قنات تأمین می‌شده و بقایای آن هم موجود است.
7. تپه باستانی کاج.
8. مسجد روستای درگزین.
9. تپه کهن و باستانی روستای رازین
10. قلعه تاریخی قروه

میراث فرهنگی

با توجه به اين كه درگزين پايتخت سلسله سلجوقي و مركز نظامي تجاري سلسله صفوي بوده است نظر به اهميت سياسي و نظامي آن آثار مختلفي از سلسله هاي گذشته بر جاي مانده است . از اين آثار مي توان به برج آجري امامزاده اظهر مربوط به دوره سلجوقي، مسجد درگزين مربوط به دوره صفوي، حمام نظام آباد مربوط به دوره قاجار اشاره و خلعت حضرت اميرالمومنين در روستاي شوند كرد.

"گوور قالاسي" يا "قلعه زرتشتيان" يكي ديگر از محدوده هاي باستاني شهرستان است .تپه هاي باستاني زيادي در محدده شهرستان درگزين وجود دارد كه از اين دست مي توان به "تپه نخودلوق" در كرفس و "تپه سرداب" در شوند اشاره كرد. شواهد به دست آمده از تپه سرداب حاكي از اين است كه اين تپه گورستاني متعلق به دوره ميترائيسم و قبل از اسلام مي باشد.

از ميراث فرهنگي غير ملموس اين ديار كهن به تعزيه درگزين مي توان اشاره داشت. درگزين خواستگاه تعزيه در ايران بوده و تا سالهاي اخير تعزيه درگزين در اقصي نقاط كشور شناخته شده بود. روستاي شوند مركز نسخه نويسي براي تعزيه خوانان به شمار مي رفت . همچنين جشن خرمن در دو روستاي قراقيه و سنقرآباد كه مهرماه هر سال با حضور جمعيت بسيار بالايي از مردم شهرستان انجام ميگيرد از اين مقوله است.

کارخانه‌ها و کارگاه‌های صنعتی

1- کارخانه سیمان هگمتان با ظرفیت 6400 تن سیمان در روز و 700 نفر کارگر و مهندس که محصول آن به اقصی نقاط کشور و جهان صادر می شود.

2- شرکت دشت کرفس با تولید محصولات تبدیلی مانند رب، خیار شور و ... در ایجاد شغل و خرید محصولات کشاورزان بسیار موثر بوده است.

3- وجود 90 کارگاه قاب سازی در روستای کاج که محصول این کارگاهها نیز بعضاً صادر می شود.

4- شرکت وحدت صابرین با تولید روزانه شن و ماسه و محصولات سیمانی در جهت تأمین مصالح ساختمانی منطقه نقش اساسی دارد.

5- این شهرستان با تولید محصولات صنایع دستی همچون فرش، جوراب گیوه، جوراب، نمد و ... یکی از مناطق مهم استان می باشد که از گذشته تا به امروز نه تنها مایحتاج مردم منطقه را تأمین کرده بلکه در صادرات نیز نقش داشته و در تأمین مخارج خانواده بسیار موثر بوده اند.

6- وجود 13 شرکت حمل و نقل کالا برای حمل محصولات تولیدی منطقه به اقصی نقاط کشور بطوریکه سهم قابل توجهی در صادرات غیرنفتی در استان دارد.

7- شرکت شکر صاف تولید ماهیانه 150000 تن شکر و تنها کارخانه است که دارای اتاق کنترل مرکزی با تولید شکر در حد استاندارد بین المللی است.