فهرست شهرهای جهان بر پایه جمعیت
محدوده شهری (انگلیسی: city proper) که براساس مرزهای قانونی یا سیاسی تعریف شده، یک وضعیت به رسمیت شناختهشده شهری است که توسط نوعی دولت محلی اداره میشود. محدوده شهری در بعضی موارد ممکن است دارای حومه و بخش نباشد، حال آنکه در محدودههای دیگر دارای مرزهای شهری یا حتی دارای مناطق روستایی است؛ و در بعضی موارد تنها به قسمت مسکونی یک شهر که دارای بافت شهری باشد، شهر گفته میشود. منطقه شهری، متشکل شدهاست از یک هستهٔ پرجمعیت شهری با درجهٔ اشتغال بالا به همراه حومهٔ آن که از لحاظ اجتماعی و اقتصادی توسط رفتوآمد با هستهٔ مرکزی شهری در ارتباط است. همچنین به یک منطقه شهری به همراه مناطق تحت نفوذ آن شامل مناطق مسکونی و غیر مسکونی، منطقه کلانشهری میگویند. ابرشهر (به انگلیسی: Megapolis یا Megalopolis) محدوده ایست که از چند منطقه کلانشهری تقریباً مجاور تشکیل شدهاست.
فهرست
جدول زیر، فهرستی از محدودههای شهری پرجمعیت جهان بهترتیب جمعیت است. تنها جمعیت شهری در نظر گرفته شدهاست.
شهر | کشور | دورنما | برآورد ۲۰۱۸ سازمان ملل | محدوده شهر | ||
---|---|---|---|---|---|---|
رتبه | جمعیت | مساحت (km) | ||||
۱ | توکیو | ژاپن | ۳۸٬۴۰۰٬۰۶۸ | ۱۳٬۵۱۵٬۲۷۱ | ۲٬۱۹۱ | |
۲ | شانگهای | چین | ۳۵٬۵۸۲٬۰۰۰ | ۲۴٬۱۸۳٬۰۰۰ | ۶٬۳۴۱ | |
۳ | چونگکینگ | چین | ۳۱٬۴۳۸٬۰۰۰ | ۳۰٬۱۶۵٬۵۰۰ | ۸۲٬۴۰۳ | |
۴ | دهلی | هند | ۲۸٬۵۱۴٬۰۰۰ | ۱۶٬۷۵۳٬۲۳۵ | ۱٬۴۸۴ | |
۵ | جاکارتا | اندونزی | ۲۸٬۴۱۷٬۰۰۰ | ۱۰٬۱۵۴٬۱۳۴ | ۶۶۴ | |
۶ | سائو پائولو | برزیل | ۲۱٬۶۵۰٬۰۰۰ | ۱۲٬۲۵۲٬۰۲۳ | ۱٬۵۲۱ | |
۷ | مکزیکو سیتی | مکزیک | ۲۱٬۵۸۱٬۰۰۰ | ۹٬۲۰۹٬۹۴۴ | ۱٬۴۸۵ | |
۸ | قاهره | مصر | ۲۰٬۰۷۶٬۰۰۰ | ۹٬۵۰۰٬۰۰۰ | ۳٬۰۸۵ | |
۹ | بمبئی | هند | ۱۹٬۹۸۰٬۰۰۰ | ۱۲٬۴۷۸٬۴۴۷ | ۶۰۳ | |
۱۰ | پکن | چین | ۱۹٬۶۱۸٬۰۰۰ | ۲۱٬۷۰۷٬۰۰۰ | ۱۶٬۴۱۱ | |
۱۱ | داکا | بنگلادش | ۱۹٬۵۷۸٬۰۰۰ | ۸٬۹۰۶٬۰۳۹ | ۳۳۸ | |
۱۳ | اوساکا | ژاپن | ۱۹٬۲۸۱٬۰۰۰ | ۲٬۷۲۵٬۰۰۶ | ۲۲۵ | |
۱۳ | نیویورک | ایالات متحده آمریکا | ۱۸٬۸۱۹٬۰۰۰ | ۸٬۳۹۸٬۷۴۸ | ۷۸۶ | |
۱۴ | استانبول | ترکیه | ۱۶٬۷۵۱٬۰۰۰ | ۱۵٬۵۱۹٬۲۶۷ | ۵٬۱۹۶ | |
۱۵ | لس آنجلس | ایالات متحده آمریکا | ۱۵٬۴۵۸٬۰۰۰ | ۳٬۹۹۰٬۴۵۶ | ۱٬۲۱۴ | |
۱۶ | کراچی | پاکستان | ۱۵٬۴۰۰٬۰۰۰ | ۱۴٬۹۱۰٬۳۵۲ | ۳٬۵۳۰ | |
۱۷ | بوئنوس آیرس | آرژانتین | ۱۴٬۹۶۷٬۰۰۰ | ۳٬۰۵۴٬۳۰۰ | ۲۰۳ | |
۱۸ | کلکته | هند | ۱۴٬۶۸۱٬۰۰۰ | ۴٬۴۹۶٬۶۹۴ | ۲۰۵ | |
۱۹ | مانیل | فیلیپین | عکسبرداریمانیل | ۱۳٬۴۸۲٬۰۰۰ | ۱٬۷۸۰٬۱۴۸ | ۴۳ |
۲۰ | لاگوس | نیجریه | ۱۳٬۴۶۳٬۰۰۰ | ۲۱٬۰۰۰٬۰۰۰ | ۱٬۱۷۱ | |
۲۱ | ریو دو ژانیرو | برزیل | ۱۳٬۲۹۳٬۰۰۰ | ۶٬۵۲۰٬۰۰۰ | ۱٬۲۲۱ | |
۲۲ | تیانجین | چین | ۱۳٬۲۱۵٬۰۰۰ | ۱۵٬۵۶۹٬۰۰۰ | ۱۱٬۹۲۰ | |
۲۳ | کینشاسا | جمهوری دموکراتیک کنگو | ۱۳٬۱۷۱٬۰۰۰ | ۱۱٬۴۶۲٬۰۰۰ | ۹٬۹۶۵ | |
۲۴ | گوانگژو | چین | ۱۲٬۶۳۸٬۰۰۰ | ۱۴٬۴۹۸٬۴۰۰ | ۷٬۴۳۴ | |
۲۵ | مسکو | روسیه | ۱۲٬۴۱۰٬۰۰۰ | ۱۳٬۲۰۰٬۰۰۰ | ۲٬۵۱۱ | |
۲۶ | شنژن | چین | ۱۱٬۹۰۸٬۰۰۰ | ۱۲٬۵۲۸٬۳۰۰ | ۲٬۰۵۰ | |
۲۷ | لاهور | پاکستان | ۱۱٬۷۳۸٬۰۰۰ | ۱۱٬۱۲۶٬۰۰۰ | ۱٬۷۷۲ | |
۲۸ | بنگلور | هند | ۱۱٬۴۴۰٬۰۰۰ | ۸٬۴۴۳٬۶۷۵ | ۷۰۹ | |
۲۹ | پاریس | فرانسه | ۱۰٬۹۰۱٬۰۰۰ | ۲٬۱۴۸٬۲۷۱ | ۱۰۵ | |
۳۰ | بوگوتا | کلمبیا | ۱۰٬۵۷۴٬۰۰۰ | ۷٬۹۶۳٬۰۰۰ | ۱٬۵۸۷ | |
۳۱ | چنای | هند | ۱۰٬۴۵۶٬۰۰۰ | ۶٬۷۲۷٬۰۰۰ | ۴۲۶ | |
۳۲ | لیما | پرو | ۱۰٬۳۹۱٬۰۰۰ | ۸٬۸۹۴٬۰۰۰ | ۲٬۶۷۲ | |
۳۳ | بانکوک | تایلند | ۱۰٬۱۵۶٬۰۰۰ | ۵٬۷۸۲٬۰۰۰ | ۱٬۵۶۹ | |
۳۴ | تهران | ایران | ۹٬۸۹۶٬۰۰۰ | ۹٬۰۳۳٬۰۰۳ | ۷۵۱ | |
۳۵ | سئول | کره جنوبی | ۹٬۹۶۳٬۰۰۰ | ۹٬۸۰۶٬۰۰۰ | ۶۰۵ | |
۳۶ | ناگویا | ژاپن | ۹٬۵۰۷٬۰۰۰ | ۲٬۳۲۰٬۳۶۱ | ۳۲۶ | |
۳۷ | حیدرآباد | هند | ۹٬۴۸۲٬۰۰۰ | ۶٬۹۹۳٬۲۶۲ | ۶۵۰ | |
۳۸ | لندن | بریتانیا | ۹٬۰۴۶٬۰۰۰ | ۸٬۸۲۵٬۰۰۱ | ۱٬۵۷۲ | |
۳۹ | شیکاگو | ایالات متحده آمریکا | ۸٬۸۶۴٬۰۰۰ | ۲٬۷۰۵٬۹۹۴ | ۵۸۹ | |
۴۰ | چنگدو | چین | ۸٬۸۱۳٬۰۰۰ | ۱۶٬۰۴۴٬۷۰۰ | ۱۴٬۳۷۸ | |
۴۱ | نانجینگ | چین | ۸٬۲۴۵٬۰۰۰ | ۷٬۲۶۰٬۰۰۰ | ۶٬۵۸۲ | |
۴۲ | ووهان | چین | ۸٬۱۷۶٬۰۰۰ | ۱۰٬۸۹۲٬۹۰۰ | ۸٬۴۹۴ | |
۴۳ | هوشیمین | ویتنام | ۸٬۱۴۵٬۰۰۰ | ۷٬۴۳۱٬۰۰۰ | ۲٬۰۶۱ | |
۴۴ | لوآندا | آنگولا | ۷٬۷۷۴٬۰۰۰ | ۲٬۱۶۵٬۸۶۷ | ۱۱۶ | |
۴۵ | احمدآباد | هند | ۷٬۶۸۱٬۰۰۰ | ۵٬۵۷۰٬۵۸۵ | ۴۶۴ | |
۴۶ | کوالا لامپور | مالزی | ۷٬۵۶۴٬۰۰۰ | ۱٬۷۶۸٬۰۰۰ | ۲۴۳ | |
۴۷ | شیآن | چین | ۷٬۴۴۴٬۰۰۰ | ۸٬۹۸۹٬۰۰۰ | ۱۰٬۱۳۵ | |
۴۸ | هنگ کنگ | هنگ کنگ | ۷٬۴۲۹٬۰۰۰ | ۷٬۲۹۸٬۶۰۰ | ۱٬۱۰۴ | |
۴۹ | دونگوان | چین | ۷٬۳۶۰٬۰۰۰ | ۸٬۳۴۲٬۵۰۰ | ۲٬۴۶۵ | |
۵۰ | هانگژو | چین | ۷٬۲۳۶٬۰۰۰ | ۹٬۴۶۸٬۰۰۰ | ۱۶٬۵۹۶ | |
۵۱ | فوشان | چین | ۷٬۲۳۶٬۰۰۰ | ۷٬۱۹۷٬۳۹۴ | ۳٬۸۴۸ | |
۵۲ | شنیانگ | چین | ۶٬۹۲۱٬۰۰۰ | ۸٬۲۹۴٬۰۰۰ | ۱۲٬۹۸۰ | |
۵۳ | ریاض | عربستان سعودی | ۶٬۹۰۷٬۰۰۰ | ۶٬۶۹۴٬۰۰۰ | ۱٬۹۱۳ | |
۵۴ | بغداد | عراق | ۶٬۸۱۲٬۰۰۰ | ۸٬۱۲۶٬۷۵۵ | ۵٬۲۰۰ | |
۵۵ | سانتیاگو | شیلی | ۶٬۶۸۰٬۰۰۰ | ۲۳۶٬۴۵۳ | ۲۲ | |
۵۶ | سورات | هند | ۶٬۵۶۴٬۰۰۰ | ۴٬۴۶۶٬۸۲۶ | ۳۲۷ | |
۵۷ | مادرید | اسپانیا | ۶٬۴۹۷٬۰۰۰ | ۳٬۲۶۶٬۱۲۶ | ۶۰۶ | |
۵۸ | سوژو | چین | ۶٬۳۳۹٬۰۰۰ | ۱۰٬۷۲۱٬۷۰۰ | ۸٬۴۸۸٫۴۲ | |
۵۹ | پونا | هند | ۶٬۲۷۶٬۰۰۰ | ۳٬۱۲۴٬۴۵۸ | ۲۷۶ | |
۶۰ | هاربین | چین | ۶٬۱۱۵٬۰۰۰ | ۱۰٬۶۳۵٬۹۷۱ | ۵۳٬۰۶۸ | |
۶۱ | هیوستون | ایالات متحده آمریکا | ۶٬۱۱۵٬۰۰۰ | ۲٬۳۲۵٬۵۰۲ | ۱٬۵۵۳ | |
۶۲ | دالاس | ایالات متحده آمریکا | ۶٬۰۹۹٬۰۰۰ | ۱٬۳۴۵٬۰۴۷ | ۸۸۲ | |
۶۳ | تورنتو | کانادا | ۶٬۰۸۲٬۰۰۰ | ۲٬۷۳۱٬۵۷۱ | ۶۳۰ | |
۶۴ | دارالسلام | تانزانیا | ۶٬۰۴۸٬۰۰۰ | ۴٬۳۶۴٬۵۴۱ | ۱٬۳۹۳ | |
۶۵ | میامی | ایالات متحده آمریکا | ۶٬۰۳۶٬۰۰۰ | ۴۷۰٬۹۱۴ | ۹۲٫۹ | |
۶۶ | بلو هوریزونته | برزیل | ۵٬۹۷۲٬۰۰۰ | ۲٬۵۰۲٬۵۵۷ | ۳۳۰٫۹ | |
۶۷ | سنگاپور | سنگاپور | ۵٬۷۹۲٬۰۰۰ | ۵٬۶۳۸٬۷۰۰ | ۷۲۵٫۷ | |
۶۸ | فیلادلفیا | ایالات متحده آمریکا | ۵٬۶۹۵٬۰۰۰ | ۱٬۵۲۶٬۰۰۶ | ۳۶۹٫۵۹ | |
۶۹ | آتلانتا | ایالات متحده آمریکا | ۵٬۵۷۲٬۰۰۰ | ۴۲۰٬۰۰۳ | ۳۵۴٫۲۲ | |
۷۰ | فوکوئوکا | ژاپن | ۵٬۵۵۱٬۰۰۰ | ۱٬۵۸۸٬۹۲۴ | ۳۴۳٫۳۹ | |
۷۱ | خارطوم | سودان | ۵٬۵۳۴٬۰۰۰ | ۶۳۹٬۵۹۸ | ۲۲٬۱۴۲ | |
۷۲ | بارسلون | اسپانیا | ۵٬۴۹۴٬۰۰۰ | ۱٬۶۲۰٬۳۴۳ | ۱۰۱٫۴ | |
۷۳ | ژوهانسبورگ | آفریقای جنوبی | ۵٬۴۸۶٬۰۰۰ | |||
۷۴ | سن پترزبورگ | روسیه | ۵٬۳۸۳٬۰۰۰ | |||
۷۵ | چینگدائو | چین | ۵٬۳۸۱٬۰۰۰ | |||
۷۶ | دالیان | چین | ۵٬۳۰۰٬۰۰۰ | |||
۷۷ | واشینگتن، دی.سی. | ایالات متحده آمریکا | ۵٬۲۰۷٬۰۰۰ | ۷۰۲٬۴۵۵ | ۱۷۷ | |
۷۸ | یانگون | میانمار | ۵٬۱۵۷٬۰۰۰ | |||
۷۹ | اسکندریه | مصر | ۵٬۰۸۶٬۰۰۰ | |||
۸۰ | جینان | چین | ۵٬۰۵۲٬۰۰۰ | ۸٬۷۰۰٬۰۰۰ | ۱۰٬۲۴۴ | |
۸۱ | گوادالاخارا | مکزیک | ۵٬۰۲۳٬۰۰۰ | ۱٬۳۸۵٬۶۲۱ | ۱۵۱ |
پانویس
- ↑ "World Urbanization Prospects: The 2007 Revision Population Database". Esa.un.org. Archived from the original on 22 August 2010. Retrieved 26 July 2010.
- ↑ "United Nations Statistics Division – Demographic and Social Statistics". Millenniumindicators.un.org. Retrieved 26 July 2010.
- ↑ Demographic Yearbook 2005, Volume 57. United Nations. 2008. p. 2; 756. ISBN 978-92-1-051099-8.
- ↑ World Urbanization Prospects: The 2003 Revision. United Nations. 2004. ISBN 92-1-151396-0.
- ↑ کلانشهر.
- ↑ "Japan: Prefectures and Major Cities - Population Statistics, Maps, Charts, Weather and Web Information".
- ↑ "China: Administrative Division (Provinces and Prefectures) - Population Statistics, Charts and Map". www.citypopulation.de.
- ↑ 2015年重庆常住人口3016.55万人 继续保持增长态势 [In 2015, Chongqing's resident population of 30,165,500 people continued to grow] (به چینی). Chongqing News. 28 ژانویه 2016. Archived from the original on 29 January 2016. Retrieved 13 February 2016.
- ↑ "Provisional Population Totals" (PDF). Ministry of Statistics and Programme Implementation. 2011. Retrieved 4 February 2020.
- ↑ Indonesia: Administrative Division. "Regencies, Cities and Districts – Population Statistics, Charts and Map". www.citypopulation.de. Retrieved 14 January 2016.
- ↑ "IBGE discloses municipal population estimates for 2019" (به پرتغالی). IBGE. Retrieved 6 November 2019.
- ↑ "Censo de Población y Vivienda 2020 - SCITEL" (به اسپانیایی). INEGI. Retrieved January 26, 2021.
- ↑ "الجهاز المرکزی للتعبئة العامة والإحصاء". www.capmas.gov.eg. Archived from the original on 1 October 2018. Retrieved 27 October 2018.
- ↑ "Maharashtra (India): Districts, Cities, Towns and Outgrowth Wards – Population Statistics in Maps and Charts". Archived from the original on 6 October 2014.
- ↑ "Population & Housing Census-2011" (PDF). Bangladesh Bureau of Statistics. p. 41. Archived from the original (PDF) on 8 December 2015. Retrieved 15 December 2015.
- ↑ Brinkhoff, Thomas. "Bangladesh: Districts and Cities". CityPopulation. Retrieved 20 October 2015.
- ↑ "Annual Estimates of the Resident Population for Incorporated Places of 50,000 or More, Ranked by 1 July 2018 Population: 1 April 2010 to 1 July 2018". United States Census Bureau, Population Division. Archived from the original on 13 February 2020. Retrieved 23 May 2019.
- ↑ "The Results of Address Based Population Registration System, 2017". Turkish Statistical Institute. 1 February 2018. Retrieved 1 February 2018.
- ↑ Pakistan Bureau of Statistics. "Population of Major Cities - Census 2017" (PDF). Archived from the original (PDF) on 2017-08-29.
- ↑ "Many countries have two or more capital cities: How about designating Karachi as Pakistan's second capital?". The News International. 13 September 2019.
- ↑ "Argentina: Provinces and Agglomerations". citypopulation.de. Retrieved 20 October 2015.
- ↑ "Kolkata (West Bengal, India) - Population Statistics and Location in Maps and Charts - City Population". Citypopulation.de. Retrieved 19 July 2016.
- ↑ "National Capital Region (NCR)". Census of Population (2015): Total Population by Province, City, Municipality and Barangay (Report). PSA. Retrieved 20 June 2016.
- ↑ "Metro Lagos (Nigeria): Local Government Areas - Population Statistics, Charts and Map". www.citypopulation.de.
- ↑ "IBGE divulga as estimativas populacionais dos municípios em 2016" (به پرتغالی). IBGE. Retrieved 12 December 2016.
- ↑ "Evenements: "Avec une population de 9,5 millions, Kinshasa est la troisième plus grande ville sur le continent africain, de taille égale à Johannesburg. Le Kinois (habitants de Kinshasa) sont connus pour leur sens de l'humour, leur musique et leur amour pour la danse."(2013)". Ville de Kinshasa. Archived from the original on 27 October 2001. Retrieved 27 October 2001.
- ↑ "RUSSIA: Moscow". Archived from the original on 5 June 2019. Retrieved 14 April 2021.
- ↑ "Ministry of Economic Development of the Russian Federation. Federal Registration, Cadastre&Cartography Service. Russia Landuse National Report 2008, p.187-188 (in Russian)" (PDF). Archived from the original (PDF) on 10 اكتبر 2014. Retrieved 5 October 2014.
- ↑ "Provisional Population Totals, Census of India 2011; Cities having population 1 lakh and above" (PDF). Office of the Registrar General & Census Commissioner, India. Archived from the original (PDF) on 7 May 2012. Retrieved 26 March 2012.
- ↑ "INSEE official estimated population by department and region as of 1 January 2019". 22 January 2019. Archived from the original on 21 April 2017. Retrieved 4 April 2017.
- ↑ "Estimaciones y proyecciones de hogares y viviendas". DANE (2014). Archived from the original on 2 February 2016.
- ↑ "Chennai: India Smart Cities Challenge". Official website of Smart Cities Challenge, India. Retrieved 2016-07-19.
- ↑ "Expanded Chennai Corporationto be divided into 3 regions". The Hindu. Retrieved 22 March 2014.
- ↑ "PERU: Lima population". La Republica.
- ↑ "Table 1 Population by sex, household type and household by type, average size of private household by region and area: 2010". Statistic tables, NSO website. National Statistics Office. Archived from the original on 23 May 2013. Retrieved 18 September 2012.
- ↑ "IRAN: Tehran City (Census 2016-09-24)". CITY POPULATION.DE. Retrieved 25 February 2014.
- ↑ "About Teheran". Tehran Municipality. Archived from the original on 19 February 2014. Retrieved 25 February 2014.
- ↑ "2016년 5월 행정자치부 주민등록 인구통계". Archived from the original on 3 March 2011.
- ↑ "Hyderabad (Andhra Pradesh, India) - Population Statistics and Location in Maps and Charts - City Population". Citypopulation.de. Retrieved 19 July 2016.
- ↑ "Greater Hyderabad Municipal corporation 2010". GHMC. Archived from the original on 1 January 2016. Retrieved 4 December 2010.
- ↑ "Population Estimates for UK, England and Wales, Scotland and Northern Ireland". Office for National Statistics. 28 June 2018. Retrieved 16 August 2018.
- ↑ "Census (2014)". Nanjing Municipal Bureru Statistucs. Archived from the original on 3 February 2015. Retrieved 19 January 2015.
- ↑ Statistical Handbook of Vietnam 2014 بایگانیشده در ۶ ژوئیه ۲۰۱۵ توسط Wayback Machine, General Statistics Office Of Vietnam
- ↑ "Luanda (Province, Angola) - Population Statistics, Charts, Map and Location". www.citypopulation.de.
- ↑ "Cities having population 1 lakh and above" (PDF). censusindia. The Registrar General & Census Commissioner, India. Retrieved 18 October 2011.
- ↑ "Population by States and Ethnic Group". Department of Information, Ministry of Communications and Multimedia, Malaysia. 2015. Archived from the original on 12 February 2016. Retrieved 12 February 2015.
- ↑ "Hong Kong Statistics". Census and Statistics Department. The Government of the Hong Kong Special Administrative Region. Retrieved 4 December 2015.
- ↑ "Hong Kong Geographic" (PDF). The Government of the Hong Kong Special Administration Region. Retrieved 10 March 2014.
- ↑ "Composition of Population (2012)" (PDF). Arriyadh Development Authority. Archived from the original (PDF) on 23 August 2013. Retrieved 4 March 2014.
- ↑ "Iraq: Governorates, Major Cities & Urban Centers - Population Statistics, Maps, Charts, Weather and Web Information". www.citypopulation.de.
- ↑ "Chile: Administrative Division (Provinces and Municipalities) - Population Statistics, Charts and Map". www.citypopulation.de.
- ↑ "Statistics for Surat Municipal Corporation". Official website of Surat Municipal Corporation. Archived from the original on 15 September 2015. Retrieved 4 June 2015.
- ↑ "Madrid (Spain): Province & Municipalities - Population Statistics, Charts and Map". www.citypopulation.de.
- ↑ "Maharashtra (India): Districts, Cities and Towns - Population Statistics, Charts and Map". www.citypopulation.de.
- ↑ "Census Profile, 2016 Census". www12.statcan.gc.ca. Statistics Canada.
- ↑ "Population and dwelling counts, for Canada and census subdivisions (municipalities), 2011 and 2006 censuses". Statistics Canada. 8 February 2012. Retrieved 2012-02-08.
- ↑ Municipal Register of Spain 2018. National Statistics Institute.
پیوند به بیرون
- کلان شهرهای جهان
- شهرهای بزرگ جهان (مساحت)
- کلانشهر
- شهرهای بزرگ جهان بایگانیشده در ۲۴ آوریل ۲۰۰۹ توسط Wayback Machine