حساب کاربری
​
زمان تقریبی مطالعه: 16 دقیقه
لینک کوتاه

فهرست تلسکوپ‌های فضایی

فهرست تلسکوپ‌های فضایی (رصدخانه‌های فضایی نجومی) فهرستی از تلسکوپ‌هایی است که در فضای بیرونی قرار گرفته‌اند و مسئولیت رصد سیارات دوردست، کهکشان‌ها و دیگر اشیای فضایی را برعهده دارند. گستره‌ فرکانسی عملکرد این تلسکوپ‌ها شامل اشعه گاما، اشعه ایکس، فرابنفش، نور مرئی، فروسرخ، ریزموج و امواج رادیویی است. تلسکوپ‌هایی که بیش از یک محدوده فرکانسی را پوشش داده‌اند در تمامی بخش‌های مرتبط گنجانده شده‌اند. در این فهرست، نام تلسکوپ‌هایی که پرتوهای کیهانی یا الکترون‌ها را شناسایی می‌کنند و همچنین ابزارهایی که توانایی بررسی امواج گرانشی را دارند هم آورده شده‌است. اهداف خاص واقع در منظومه شمسی مانند خورشید و سیارات در این فهرست پوشش داده نشده‌اند.

بالا: تلسکوپ فضایی هابل
وسط: تلسکوپ فضایی جیمز وب، جانشین تلسکوپ هابل در ۲۰۲۱ به فضا ارسال شد.
پایین: مقایسه قطر برخی از تلسکوپ‌های فضایی

به‌منظور تعیین فاصله مداری هر تلسکوپ، دو مقدار مداری ارایه شده‌است. برای تلسکوپ‌های موجود در مدار زمین، حداقل و حداکثر ارتفاع برحسب کیلومتر ارایه شده‌است. برای تلسکوپ‌های موجود در مدار خورشیدی، حداقل فاصله (حضیض) و حداکثر فاصله (اوج) بین تلسکوپ و مرکز جرم خورشید برحسب واحدهای نجومی (AU) آورده شده‌است.

فهرست

  • ۱ اشعه گاما
  • ۲ اشعه ایکس
  • ۳ امواج فرابنفش
  • ۴ نور مرئی
  • ۵ فروسرخ و زیرمیلی‌متری
  • ۶ امواج ریزموج
  • ۷ امواج رادیویی
  • ۸ تشخیص ذره
  • ۹ امواج گرانشی
  • ۱۰ در نوبت ارسال
  • ۱۱ واژه‌نامه
  • ۱۲ جستارهای وابسته
  • ۱۳ منابع

اشعه گاما

وضعیت تلسکوپ
      فعال
      غیرفعال

تلسکوپ‌های اشعه گاما، اقدام به جمع‌آوری و اندازه‌گیری امواج منفرد و پرانرژی اشعه گاما از هدف‌های اخترفیزیکی می‌نمایند. این امواج پرانرژی توسط جو زمین جذب می‌شوند و از همین‌رو مشاهده و جمع‌آوری آن‌ها مستلزم استفاده از بالن‌های مورد استفاده در ارتفاع بالا یا مأموریت‌های فضایی است. پرتوهای گاما می‌توانند توسط ابرنواخترها، ستاره‌های نوترونی، تپ‌اختر‌ها و سیاه‌چاله‌ها ایجاد شوند. انفجار پرتوهای گاما، با انرژی بسیار بالایی نیز شناسایی شده‌اند اما هنوز مورد ارزیابی و تشخیص قرار نگرفته‌اند.

تصویر نام آژانس فضایی تاریخ ارسال تاریخ خاتمه محل
(ارتفاع برحسب کیلومتر)
مراجع
پروتون-۱ برنامه فضایی شوروی ۰خطا: زمان نامعتبر۱۶ ژوئیه ۱۹۶۵ ۰خطا: زمان نامعتبر۱۱ اکتبر ۱۹۶۵ مدار زمین
(۵۸۹–۱۸۳)
پروتون-۲ برنامه فضایی شوروی ۰خطا: زمان نامعتبر۲ نوامبر ۱۹۶۵ ۰خطا: زمان نامعتبر۶ فوریه ۱۹۶۶ مدار زمین
(۶۳۷–۱۹۱)
پروتون-۴ برنامه فضایی شوروی ۰خطا: زمان نامعتبر۱۶ نوامبر ۱۹۶۸ ۰خطا: زمان نامعتبر۲۴ ژوئیه ۱۹۶۹ مدار زمین
(۴۷۷–۲۴۸)
ماهواره نجومی کوچک ۲
(SAS 2)
ناسا ۰خطا: زمان نامعتبر۱۵ نوامبر ۱۹۷۲ ۰خطا: زمان نامعتبر۸ ژوئن ۱۹۷۳ مدار زمین
(۶۳۲–۴۴۳)
کُس-بی آژانس فضایی اروپا ۰خطا: زمان نامعتبر۹ اوت ۱۹۷۵ ۰خطا: زمان نامعتبر۲۵ آوریل ۱۹۸۲ مدار زمین
(۳۳۹٫۶–۹۹٬۸۷۶)
رصدخانه نجومی انرژی بالا-۳
(HEAO 3)
ناسا ۰خطا: زمان نامعتبر۲۰ سپتامبر ۱۹۷۹ ۰خطا: زمان نامعتبر۲۹ مه ۱۹۸۱ مدار زمین
(۴۸۶٫۴–۵۰۴٫۹)
رصدخانه اخترفیزیکی بین‌المللی
(GRANAT)
مرکز ملی پژوهش‌های علمی فرانسه
مؤسسه تحقیقات فضایی روسیه
۰خطا: زمان نامعتبر۱ دسامبر ۱۹۸۹ ۰خطا: زمان نامعتبر۲۵ مه ۱۹۹۹ مدار زمین
(۲۰۰٬۰۰۰–۲٬۰۰۰)
گاما روسکوسموس
برنامه فضایی شوروی
مرکز ملی مطالعات فضایی
۰خطا: زمان نامعتبر۱ ژوئیه ۱۹۹۰ ۰۱۹۹۲ ۱۹۹۲ مدار زمین
(۳۷۵)
رصدخانه پرتوی گامای کامپتون
(CGRO)
ناسا ۰خطا: زمان نامعتبر۵ آوریل ۱۹۹۱ ۰خطا: زمان نامعتبر۴ ژوئن ۲۰۰۰ مدار زمین
(۴۵۷–۳۶۲)
تصویرگر اشعه گامای انرژی پائین
(LEGRI)
انستیتوی ملی فناوری هوافضا
(اسپانیا)
۰خطا: زمان نامعتبر۱۹ مه ۱۹۹۷ ۰خطا: زمان نامعتبرفوریه ۲۰۰۲ مدار زمین
(۶۰۰)
کاوشگر چشمه‌های پرانرژی گذار ناسا ۰خطا: زمان نامعتبر۹ اکتبر ۲۰۰۰ ۰خطا: زمان نامعتبرمارس ۲۰۰۸ مدار زمین
(۶۵۰–۵۹۰)
آزمایشگاه بین‌المللی اخترفیزیکی اشعه گاما
(INTEGRAL)
آژانس فضایی اروپا ۰خطا: زمان نامعتبر۱۷ اکتبر ۲۰۰۲ — مدار زمین
(۱۵۳٬۰۰۰–۶۳۹)
سوئیفت ناسا ۰خطا: زمان نامعتبر۲۰ نوامبر ۲۰۰۴ — مدار زمین
(۶۰۴–۵۸۵)
آشکارساز سبک تصویر گاما
(AGILE)
سازمان فضایی ایتالیا ۰خطا: زمان نامعتبر۲۳ آوریل ۲۰۰۷ — مدار زمین
(۵۵۳–۵۲۴)
تلسکوپ فضایی پرتو گامای فرمی ناسا ۰خطا: زمان نامعتبر۱۱ ژوئن ۲۰۰۸ — مدار زمین
(۵۵۵)
کاوشگر ایکاروس
(GAP)
جاکسا ۰خطا: زمان نامعتبر۲۱ مه ۲۰۱۰ — مدار خورشید مرکزی

اشعه ایکس

این تلسکوپ‌ها فوتون‌های دارای انرژی بالا موسوم به اشعه ایکس را اندازه‌گیری می‌کنند. چون اشعه ایکس، نمی‌تواند مسافت‌های طولانی را درون جو زمین طی کند، به‌همین علت، تنها می‌توان آن را در بخش‌های بالایی یا در خارج از جو مشاهده کرد. چندین نوع جسم نجومی از خود اشعه ایکس منتشر می‌کنند، از خوشه‌های کهکشان و سیاه‌چاله‌های موجود در هسته‌های کهکشانی فعال گرفته تا اجسام کهکشانی مانند بقایای ابرنواختر، ستاره‌ها و ستارهای دوتایی حاوی یک کوتوله سفید (ستاره‌های متغیر انفجاری)، ستاره نوترونی یا سیاه چاله (دوتایی اشعه ایکس). برخی از اجسام منظومه شمسی، از خود اشعه ایکس ساطع می‌کنند که قابل توجه‌ترین آنها ماه است، با این‌حال بیشتر تابش اشعه ایکس ناشی از ماه، در واقع بازتاب اشعه ایکس خورشیدی است. تصور می‌شود ترکیبی از بسیاری از منابع اشعه ایکس شناخته نشده، عامل ایجاد اشعه ایکس پس زمینه است.

تصویر نام آژانس فضایی تاریخ ارسال تاریخ خاتمه محل
(ارتفاع برحسب کیلومتر)
مراجع
اهورو ناسا ۰خطا: زمان نامعتبر۱۲ دسامبر ۱۹۷۰ ۰خطا: زمان نامعتبرمارس ۱۹۷۳ مدار زمین
(۵۷۲–۵۳۱)
ماهواره نجومی هلند
(ANS)
موسسه تحقیقات فضایی هلند
(SRON)
۰خطا: زمان نامعتبر۳۰ اوت ۱۹۷۴ ۰خطا: زمان نامعتبرژوئن ۱۹۷۶ مدار زمین
(۱۱۷۶–۲۶۶)
آریل ۵ ناسا
شوارای تحقیقاتی علم و مهندسی
۰خطا: زمان نامعتبر۱۵ اکتبر ۱۹۷۴ ۰خطا: زمان نامعتبر۱۴ مارس ۱۹۸۰ مدار زمین
(۵۲۰)
آریاباتا سازمان پژوهش‌های فضایی هند ۰خطا: زمان نامعتبر۱۹ آوریل ۱۹۷۵ ۰خطا: زمان نامعتبر۲۳ آوریل ۱۹۷۵ مدار زمین
(۶۱۹–۵۶۳)
ماهواره نجومی کوچک ۳
(SAS-C)
ناسا ۰خطا: زمان نامعتبر۷ مه ۱۹۷۵ ۰خطا: زمان نامعتبرآوریل ۱۹۷۹ مدار زمین
(۵۱۶–۵۰۹)
کُس-بی آژانس فضایی اروپا ۰خطا: زمان نامعتبر۹ اوت ۱۹۷۵ ۰خطا: زمان نامعتبر۲۵ آوریل ۱۹۸۲ مدار زمین
(۹۹٬۸۷۶–۳۳۹٫۶)
ماهواره تابشی کیهانی
(CORSA)
موسسه فضا و علوم فضایی
(ISAS)
۰خطا: زمان نامعتبر۶ فوریه ۱۹۷۶ ۰خطا: زمان نامعتبر۶ فوریه ۱۹۷۶ ارسال ناموفق
رصدخانه نجومی انرژی بالا-۱
(HEAO 1)
ناسا ۰خطا: زمان نامعتبر۱۲ اوت ۱۹۷۷ ۰خطا: زمان نامعتبر۹ ژانویه ۱۹۷۹ مدار زمین
(۴۴۵)
رصدخانه اینشتین
(HEAO 2)
ناسا ۰خطا: زمان نامعتبر۱۳ نوامبر ۱۹۷۸ ۰خطا: زمان نامعتبر۲۶ آوریل ۱۹۸۱ مدار زمین
(۴۷۶–۴۶۵)
هاکوچو
(CORSA-b)
مؤسسه فضا و علوم فضایی
(ISAS)
۰خطا: زمان نامعتبر۲۱ فوریه ۱۹۷۹ ۰خطا: زمان نامعتبر۱۶ آوریل ۱۹۸۵ مدار زمین
(۴۳۳–۴۲۱)
رصدخانه نجومی انرژی بالا-۳
(HEAO 3)
ناسا ۰خطا: زمان نامعتبر۲۰ سپتامبر ۱۹۷۹ ۰خطا: زمان نامعتبر۲۹ مه ۱۹۸۱ مدار زمین
(۵۰۴٫۹–۴۸۶٫۴)
تِمنا
(Astro-B)
مؤسسه فضا و علوم فضایی
(ISAS)
۰خطا: زمان نامعتبر۲۰ فوریه ۱۹۸۳ ۰خطا: زمان نامعتبر۱۹ ژانویه ۱۹۸۹ مدار زمین
(۵۰۳–۴۸۹)
آسترونمؤسسه تحقیقات فضایی روسیه ۰خطا: زمان نامعتبر۲۳ مارس ۱۹۸۳ ۰خطا: زمان نامعتبرژوئن ۱۹۸۹ مدار زمین
(۲۰۰٬۰۰۰–۲٬۰۰۰)
ماهواره رصدخانه‌ای اشعه ایکس اروپایی
(EXOSAT)
آژانس فضایی اروپا ۰خطا: زمان نامعتبر۲۶ مه ۱۹۸۳ ۰خطا: زمان نامعتبر۸ آوریل ۱۹۸۶ مدار زمین
(۱۹۱٬۷۰۹–۳۴۷)
گینگا
(Astro-C)
موسسه فضا و علوم فضایی
(ISAS)
۰خطا: زمان نامعتبر۵ فوریه ۱۹۸۷ ۰خطا: زمان نامعتبر۱ نوامبر ۱۹۹۱ مدار زمین
(۷۰۸–۵۱۷)
رصدخانه اخترفیزیکی بین‌المللی
(GRANAT)
مرکز ملی پژوهش‌های علمی فرانسه
مؤسسه تحقیقات فضایی روسیه
۰خطا: زمان نامعتبر۱ دسامبر ۱۹۸۹ ۰خطا: زمان نامعتبر۲۵ مه ۱۹۹۹ مدار زمین
(۲۰۰٬۰۰۰–۲٬۰۰۰)
روسات
(ROSAT)
ناسا
مرکز هوافضای آلمان
۰خطا: زمان نامعتبر۱ ژوئن ۱۹۹۰ ۰خطا: زمان نامعتبر۱۲ فوریه ۱۹۹۹ مدار قبلی زمین
(۵۸۰)
ورود به جو: ۲۳ اکتبر ۲۰۱۱
تلسکوپ اشعه ایکس پهن باند
(Astro 1)
ناسا ۰خطا: زمان نامعتبر۲ دسامبر ۱۹۹۰ ۰خطا: زمان نامعتبر۱۱ دسامبر ۱۹۹۰ مدار زمین
(۵۰۰)
ماهواره پیشرفته کیهان‌شناسی و اخترفیزیک
(ASCA, Astro-D)
ناسا
موسسه فضا و علوم فضایی
(ISAS)
۰خطا: زمان نامعتبر۲۰ فوریه ۱۹۹۳ ۰خطا: زمان نامعتبر۲ مارس ۲۰۰۱ مدار زمین
(۶۱۵٫۳–۵۲۳٫۶)
آرایه سنسورهای تصویربرداری اشعه ایکس با انرژی کم
(Alexis)
آزمایشگاه ملی لس آلاموس ۰خطا: زمان نامعتبر۲۵ آوریل ۱۹۹۳ ۰۲۰۰۵ ۲۰۰۵ مدار زمین
(۸۴۴–۷۴۹)
کاوشگر زمان‌سنج پرتو ایکس روسی
(RXTE)
ناسا ۰خطا: زمان نامعتبر۳۰ دسامبر ۱۹۹۵ ۰خطا: زمان نامعتبر۳ ژانویه ۲۰۱۲ مدار زمین
(۴۰۹)
بپوساکسسازمان فضایی ایتالیا ۰خطا: زمان نامعتبر۳۰ آوریل ۱۹۹۶ ۰خطا: زمان نامعتبر۳۰ آوریل ۲۰۰۲ مدار زمین
(۵۹۴–۵۷۵)
تصویربرداری پهن باند پرتو ایکس از سراسر آسمان
(ABRIXAS)
مرکز هوافضای آلمان ۰خطا: زمان نامعتبر۲۸ آوریل ۱۹۹۹ ۰خطا: زمان نامعتبر۱ ژوئیه ۱۹۹۹ مدار زمین
(۵۹۸–۵۴۹)
رصدخانه پرتو ایکس چاندرا ناسا ۰خطا: زمان نامعتبر۲۳ ژوئیه ۱۹۹۹ — مدار زمین
(۱۴۰٬۰۰۰–۹٬۹۴۲)
ایکس‌ام‌ام نیوتنآژانس فضایی اروپا ۰خطا: زمان نامعتبر۱۰ دسامبر ۱۹۹۹ — مدار زمین
(۱۱۴٬۰۰۰–۷٬۳۶۵)
کاوشگر چشمه‌های پرانرژی گذار
(HETE 2)
ناسا ۰خطا: زمان نامعتبر۹ اکتبر ۲۰۰۰ ۰خطا: زمان نامعتبرمارس ۲۰۰۸ مدار زمین
(۶۵۰–۵۹۰)
آزمایشگاه اخترفیزیک بین‌المللی اشعه گاما
(INTEGRAL)
آژانس فضایی اروپا ۰خطا: زمان نامعتبر۱۷ اکتبر ۲۰۰۲ — مدار زمین
(۱۵۳٬۰۰۰–۶۳۹)
سوئیفت ناسا ۰خطا: زمان نامعتبر۲۰ نوامبر ۲۰۰۴ — مدار زمین
(۶۰۴–۵۸۵)
سوزاکو
(Astro-E2)
جاکسا
ناسا
۰خطا: زمان نامعتبر۱۰ ژوئیه ۲۰۰۵ ۰خطا: زمان نامعتبر۲ سپتامبر ۲۰۱۵ مدار زمین
(۵۵۰)
آشکارساز سبک تصویر گاما
(AGILE)
سازمان فضایی ایتالیا ۰خطا: زمان نامعتبر۲۳ آوریل ۲۰۰۷ — مدار زمین
(۵۵۳–۵۲۴)
تلسکوپ آرایه‌ای طیف‌سنجی هسته‌ای
(NuSTAR)
ناسا ۰خطا: زمان نامعتبر۱۳ ژوئن ۲۰۱۲ — مدار زمین
(۶۰۳٫۵)
آستروساتسازمان پژوهش‌های فضایی هند ۰خطا: زمان نامعتبر۲۸ سپتامبر ۲۰۱۵ — مدار زمین
(۶۵۰–۶۰۰)
هیتومی (فضاپیما)
(Astro-H)
جاکسا ۰خطا: زمان نامعتبر۱۷ فوریه ۲۰۱۶ ۰خطا: زمان نامعتبر۲۸ آوریل ۲۰۱۶ مدار زمین
(۵۷۵)
میخایلو لومونوسوفدانشگاه دولتی مسکو ۰خطا: زمان نامعتبر۲۸ آوریل ۲۰۱۶ ۰خطا: زمان نامعتبر۳۰ ژوئن ۲۰۱۸ مدار زمین
(۴۹۳–۴۷۸)
رصدخانه تلفیقی پرتوهای ایکس پرانرژی
(HXMT)
سازمان ملی فضایی چین
آکادمی علوم چین
۰خطا: زمان نامعتبر۱۴ ژوئن ۲۰۱۷ — مدار پائینی زمین
(۵۵۴٫۱–۵۴۵)
اسپکتر-آرجی مؤسسه تحقیقات فضایی روسیه
انستیتوی فیزیک فرازمینی ماکس پلانک
۰خطا: زمان نامعتبر۱۳ ژوئیه ۲۰۱۹ — خورشید - زمین، نقطه لاگرانژی ال-۲
کاوشگر تصویربرداری قطبش‌سنجی اشعه ایکس
(IXPE)
ناسا ۹ دسامبر ۲۰۲۱ — مدار پایین زمین

امواج فرابنفش

تلسکوپ‌های فرابنفش انجام مشاهدات نجومی در محدوده امواج فرابنفش را ممکن می‌سازند، محدوده‌ای در حدود ۱۰ تا ۳۲۰ نانومتر. نور در این طول موج‌ها توسط جو زمین جذب می‌شود، بنابراین مشاهدات در این طول موج‌ها باید از قسمت بالایی جو زمین یا در فضای خارج از جو انجام شود. خورشید، ستاره‌های دیگر و کهکشان‌ها از جمله اجسامی هستند که از خود نور فرابنفش منتشر می‌کنند.

تصویر نام آژانس فضایی تاریخ ارسال تاریخ خاتمه محل
(ارتفاع برحسب کیلومتر)
مراجع
رصدخانه نجومی مداری-۲
(OAO-2)
ناسا ۷ دسامبر ۱۹۶۸ ژانویه ۱۹۷۳ مدار زمین
(۷۵۸–۷۴۹)
تلسکوپ فضایی اوریوناتحاد جماهیر شوروی ۱۹ آوریل ۱۹۷۱ (اوریون ۱)
۱۸ دسامبر ۱۹۷۳ (اوریون ۲)
۱۹۷۱، ۱۹۷۳ مدار زمین
(اوریون ۱: ۲۲۲–۲۰۰)
(اوریون ۲: ۲۴۷–۱۸۸)
Far Ultraviolet Camera Spectrograph.jpg دوربین/طیف‌نگار فرابنفش دور
(UVC)
ناسا ۱۶ آوریل ۱۹۷۲ ۲۳ آوریل ۱۹۷۲ ارتفاعات دکارت روی ماه
رصدخانه نجومی مداری
(OAO-3)
ناسا ۰خطا: زمان نامعتبر۲۱ اوت ۱۹۷۲ ۰خطا: زمان نامعتبرفوریه ۱۹۸۱ مدار زمین
(۷۲۴–۷۱۳)
ماهواره نجومی هلند
(ANS)
موسسه تحقیقات فضایی هلند ۰خطا: زمان نامعتبر۳۰ اوت ۱۹۷۴ ۰خطا: زمان نامعتبرژوئن ۱۹۷۶ مدار زمین
(۱۱۷۶–۲۶۶)
کاوشگر فرابنفش بین‌المللی
(IUE)
ناسا
آژانس فضایی اروپا
شوارای تحقیقاتی علم و مهندسی
۰خطا: زمان نامعتبر۲۶ ژانویه ۱۹۷۸ ۰خطا: زمان نامعتبر۳۰ سپتامبر ۱۹۹۶ مدار زمین
(۵۲٬۲۵۴–۳۲٬۰۵۰)
آسترون مؤسسه تحقیقات فضایی روسیه ۰خطا: زمان نامعتبر۲۳ مارس ۱۹۸۳ ۰خطا: زمان نامعتبرژوئن ۱۹۸۹ مدار زمین
(۲۰۰٬۰۰۰–۲٬۰۰۰)
تلسکوپ فضایی هابل ناسا
آژانس فضایی اروپا
۰خطا: زمان نامعتبر۲۴ آوریل ۱۹۹۰ — مدار زمین
(۶۱۰٫۴۴–۵۸۶٫۴۷)
تلسکوپ اشعه ایکس پهن باند
(Astro 1)
ناسا ۰خطا: زمان نامعتبر۲ دسامبر ۱۹۹۰ ۰خطا: زمان نامعتبر۱۱ دسامبر ۱۹۹۰ مدار زمین
(۵۰۰)
EUVE.jpg کاوشگر فرابنفش بسیار دور
(EUVE)
ناسا ۰خطا: زمان نامعتبر۷ ژوئن ۱۹۹۲ ۰خطا: زمان نامعتبر۳۱ ژانویه ۲۰۰۱ مدار زمین
(۵۲۷–۵۱۵)
اس‌تی‌اس-۶۷ ناسا ۰خطا: زمان نامعتبر۲ مارس ۱۹۹۳ ۰خطا: زمان نامعتبر۱۸ مارس ۱۹۹۳ مدار زمین
(۳۶۳–۳۴۹)
کاوشگر طیف‌سنج فرابنفش دور
(FUSE)
ناسا
مرکز ملی مطالعات فضایی
آژانس فضایی کانادا
۰خطا: زمان نامعتبر۲۴ ژوئن ۱۹۹۹ ۰خطا: زمان نامعتبر۱۲ ژوئیه ۲۰۰۷ مدار زمین
(۷۶۷–۷۵۲)
طیف‌سنج بین‌ستاره‌ای داغ کیهانی
(CHIPS)
ناسا ۰خطا: زمان نامعتبر۱۳ ژانویه ۲۰۰۳ ۰خطا: زمان نامعتبر۱۱ آوریل ۲۰۰۸ مدار زمین
(۵۹۴–۵۷۸)
گلکس
(GALEX)
ناسا ۰خطا: زمان نامعتبر۲۸ آوریل ۲۰۰۳ ۰خطا: زمان نامعتبر۲۸ ژوئن ۲۰۱۳ مدار زمین
(۶۹۷–۶۹۱)
.
موسسه پیشرفته کره‌ای علم و فناوری ماهواره
(Kaistsat 4)
مؤسسه تحقیقات هوا و فضا کره ۰خطا: زمان نامعتبر۲۷ سپتامبر ۲۰۰۳ ۰۲۰۰۷ ۲۰۰۷ مدار زمین
(۶۹۵–۶۷۵)
سوئیفت
(Swift)
ناسا ۰خطا: زمان نامعتبر۲۰ نوامبر ۲۰۰۴ — مدار زمین
(۶۰۴–۵۸۵)
رابط طیف‌سنجی تصویربرداری منطقه
(IRIS)
ناسا ۰خطا: زمان نامعتبر۲۷ ژوئن ۲۰۱۳ — مدار زمین
هیساکی
(SPRINT-A)
جاکسا ۰خطا: زمان نامعتبر۱۴ سپتامبر ۲۰۱۳ — —
آزمایش موشک طیفی ونوسناسا ۰خطا: زمان نامعتبر۲۶ نوامبر ۲۰۱۳ قابل استفاده مجدد زیرمداری
(۳۰۰)
چانگ ای ۳ سازمان ملی فضایی چین ۰خطا: زمان نامعتبر۱ دسامبر ۲۰۱۳ — سطح ماه
آستروسات سازمان پژوهش‌های فضایی هند ۰خطا: زمان نامعتبر۲۸ سپتامبر ۲۰۱۵ — مدار زمین
(۶۵۰–۶۰۰)

نور مرئی

مشاهده اجسام آسمانی با کمک نور مرئی در واقع کهن‌ترین شکل اخترشناسی است، نوری که طول موج آن در گستره‌ای در حدود ۴۰۰ تا ۷۰۰ نانومتر قرار دارد. قرار دادن یک تلسکوپ نوری در فضا، موجب حذف محدودیت‌ها و اعوجاج‌های نوری و ارائه تصاویر با وضوح بالاتر می‌شوند، کیفیتی که امکان دست‌یابی به آن با کمک تلسکوپ‌های نوری واقع برروی زمین، ممکن نیست. از تلسکوپ‌های نوری برای مشاهده سیارات، ستاره‌ها، کهکشان‌ها، سحابی‌های سیاره‌ای و قرص‌های پیش‌سیاره‌ای و بسیاری از پدیده‌ها و اجسام آسمانی استفاده می‌شود.

تصویر نام آژانس فضایی تاریخ ارسال تاریخ خاتمه محل
(ارتفاع برحسب کیلومتر)
مراجع
هیپارکوس آژانس فضایی اروپا ۸ اوت ۱۹۸۹ مارس ۱۹۹۳ مدار زمین
(۲۲۳–۳۵٬۶۳۲)
تلسکوپ فضایی هابل ناسا
آژانس فضایی اروپا
۲۴ آوریل ۱۹۹۰ - مدار زمین
(۶۱۰٫۴۴–۵۸۶٫۴۷)
تلسکوپ فضائی موست آژانس فضایی کانادا ۳۰ ژوئن ۲۰۰۳ مارس ۲۰۱۹ مدار زمین
(۸۳۲–۸۱۹)
رصدخانهٔ فضایی سوئیفت ناسا ۲۰ نوامبر ۲۰۰۴ - مدار زمین
(۶۰۴–۵۸۵)
کوروت آژانس فضایی اروپا
مرکز ملی مطالعات فضایی
۲۷ دسامبر ۲۰۰۶ ۲۰۱۳ مدار زمین
(۸۸۴–۸۷۲)
کپلر ناسا ۶ مارس ۲۰۰۹ ۳۰ اکتبر ۲۰۱۸ در حال چرخش در مدار خورشید مرکزی به‌دور زمین
کاوشگر هدف روشن
(BRITE)
اتریش
کانادا
لهستان
۲۵ فوریه ۲۰۱۳–۱۹ اوت ۲۰۱۴ - مدار زمین
ماهواره دیدبان و شهاب‌سنگ‌یاب
(NEOSSat)
آژانس فضایی کانادا
تحقیقات دفاع و توسعه کانادا
۲۵ فوریه ۲۰۱۳ - مدار خورشیدآهنگ زمین
(۷۹۲–۷۷۶)
گایا آژانس فضایی اروپا ۱۹ دسامبر ۲۰۱۳ - خورشید - زمین نقطه لاگرانژی ال-۲
آستروسات سازمان پژوهش‌های فضایی هند ۲۸ سپتامبر ۲۰۱۵ - مدار زمین
(۶۵۰–۶۰۰)
ماهواره نقشه‌بردار فراخورشیدی گذران
(TESS)
ناسا ۱۸ آوریل ۲۰۱۸ - مدار بالایی زمین
چیاپس
(CHEOPS)
آژانس فضایی اروپا ۱۸ دسامبر ۲۰۱۹ - مدار خورشیدآهنگ

فروسرخ و زیرمیلی‌متری

نور فروسرخ دارای انرژی کمتری نسبت به نور مرئی است، از این‌رو، توسط منابعی که دارای دمای کمتری یا در حال دورشدن با سرعت زیاد از ناظر هستند، منتشر می‌شود. به‌همین ترتیب، امکان مشاهده مواردی مانند ستاره‌های سرد (مانند کوتوله‌های قهوه‌ای)، سحابی‌ها و کهکشان‌های دارای انتقال به سرخ با کمک امواج فروسرخ وجود دارد.

تصویر نام آژانس فضایی تاریخ ارسال تاریخ خاتمه محل
(ارتفاع برحسب کیلومتر)
مراجع
ایراس ناسا ۲۵ ژانویه ۱۹۸۳ ۲۱ نوامبر ۱۹۸۳ مدار زمین
(۹۰۳–۸۸۹)
تلسکوپ مادون قرمز در فضامؤسسه فضا و علوم فضایی
آژانس توسعه فضای ملی ژاپن
۱۸ مارس ۱۹۹۵ ۲۵ آوریل ۱۹۹۵ مدار زمین
(۴۸۶)
رصدخانه فضایی فروسرخ
(ISO)
آژانس فضایی اروپا ۱۷ نوامبر ۱۹۹۵ ۱۶ مه ۱۹۹۸ مدار زمین
(۷۰٬۵۰۰–۱۰۰۰)
آزمایش فضایی میان دوره‌ای
(MSX)
نیروی دریایی ایالات متحده آمریکا ۲۴ آوریل ۱۹۹۶ ۲۶ فوریه ۱۹۹۷ مدار زمین
(۹۰۰)
ماهواره نجومی موج زیرمیلی‌متری
(SWAS)
ناسا ۶ دسامبر ۱۹۹۸ ۲۰۰۵
مدار زمین
(۶۵۱–۶۳۸)
کاوشگر فروسرخ میدان گسترده
(WIRE)
ناسا ۵ مارس ۱۹۹۹ بدون مشاهده بازگشت به زمین
تلسکوپ فضایی اسپیتزر ناسا ۲۵ اوت ۲۰۰۳ ۳۰ ژانویه ۲۰۲۰ مدار خورشیدی
(۱٫۰۲–۰٫۹۸ واحد نجومی)
آکاری
(Astro-F)
جاکسا ۲۱ فوریه ۲۰۰۶ ۲۴ نوامبر ۲۰۱۱ مدار زمین
(۶۱۰٫۴۴–۵۸۶٫۴۷ کیلومتر)
رصدخانه فضایی هرشل ناسا
آژانس فضایی اروپا
۱۴ مه ۲۰۰۹ ۲۹ آوریل ۲۰۱۳ خورشید-زمین
نقطه لاگرانژی ال-۲
کاوشگر نقشه‌بردار فروسرخ میدان وسیع
(WISE)
ناسا ۱۴ دسامبر ۲۰۰۹ فوریه ۲۰۱۱-اوت ۲۰۱۳
مدار زمین
(۵۰۰ کیلومتر)
چیاپس
(CHEOPS)
آژانس فضایی اروپا ۱۸ دسامبر ۲۰۱۹ - مدار خورشیدآهنگ
تلسکوپ فضایی جیمز وب
(JWST)
ناسا
آژانس فضایی اروپا
آژانس فضایی کانادا
۲۵ دسامبر ۲۰۲۱ - خورشید - زمین، نقطه لاگرانژی ال-۲

امواج ریزموج

تلسکوپ‌های فضایی ریزموج به‌طور عمده برای اندازه‌گیری پارامترهای کیهان‌شناسی ناشی از پس زمینه ریزموج کیهانی به‌کار رفته‌اند. آنها همچنین تابش سنکروترون، تابش ترمزی، گرد و غبار چرخش کهکشان راه شیری، امواج رادیویی برون کهکشانی و خوشه‌های کهکشانی را با کمک اثر سونیائف زلدوویچ، اندازه‌گیری می‌کنند.

تصویر نام آژانس فضایی تاریخ ارسال تاریخ خاتمه محل
(ارتفاع برحسب کیلومتر)
مراجع
کاوشگر زمینه کیهان
(COBE)
ناسا ۱۸ نوامبر ۱۹۸۹ ۲۳ دسامبر ۱۹۹۳ مدار زمین
(۹۰۰)
اودینشرکت فضایی سوئد۲۰ فوریه ۲۰۰۱ - مدار زمین
(۶۲۲)
کاوشگر ناهمسان‌گرد ریزموجی ویلکینسون
(WMAP)
ناسا ۳۰ ژوئن ۲۰۰۱ اکتبر ۲۰۱۰ خورشید-زمین
نقطه لاگرانژی ال-۲
پلانک آژانس فضایی اروپا ۱۴ مه ۲۰۰۹ اکتبر ۲۰۱۳ خورشید-زمین
نقطه لاگرانژی ال-۲
چرخش به‌دور خورشید

امواج رادیویی

به‌دلیل این‌که جو زمین برای عبور امواج رادیویی شفاف است، تلسکوپ‌های رادیویی موجود در فضا، بیشترین استفاده از این نوع تلسکوپ‌ها برای تداخل‌سنجی خط پایه بسیار طولانی است. این کار به این صورت انجام می‌پذیرد که مشاهده همزمان جسم هدف توسط یک ماهواره و یک تلسکوپ مستقر انجام می‌شود. مشاهدات می‌تواند از بقایای ابرنواخترها، میزرهای نجومی، همگرایی گرانشی، کهکشان‌های ستاره‌فشان و بسیاری از موارد دیگر باشد.

تصویر نام آژانس فضایی تاریخ عرضه خاتمه یافت محل
(ارتفاع برحسب کیلومتر)
مراجع
Haruka HALCA VSOP MUSES-B.jpg هالکا
(HALCA)
مؤسسه فضا و علوم فضایی ۱۲ فوریه ۱۹۹۷ ۳۰ نوامبر ۲۰۰۵ مدار زمین
(۲۴٬۴۰۰–۵۶۰)
اسپکتر-آر مرکز فضایی آسترو۱۸ ژوئیه ۲۰۱۱ ۱۱ ژانویه ۲۰۱۹ مدار زمین
(۳۹۰٬۰۰۰–۱۰٬۰۰۰)

تشخیص ذره

فضاپیما و ماژول‌های فضایی که ردیابی ذرات را انجام می‌دهند، به‌دنبال پرتوهای کیهانی و الکترون هستند. این پرتوها می‌توانند توسط خورشید (ذرات خورشیدی پرانرژی)، کهکشان راه شیری (پرتوهای کیهانی کهکشانی) و منابع برون کهکشانی (پرتوهای کیهانی برون کهکشانی) منتشر شوند. همچنین پرتوهای کیهانی با انرژی بسیار بالا ناشی از هسته‌های فعال کهکشانی وجود دارند که می‌توانند توسط ردیاب‌های زمینی از طریق شارش ذرات شناسایی شوند.

تصویر نام آژانس فضایی تاریخ عرضه خاتمه یافت محل
(ارتفاع برحسب کیلومتر)
مراجع
پروتون-۱ برنامه فضایی شوروی ۱۶ ژوئیه ۱۹۶۵ ۱۱ اکتبر ۱۹۶۵ مدار زمین
(۵۸۹–۱۸۳)
پروتون-۲ برنامه فضایی شوروی ۲ نوامبر ۱۹۶۵ ۶ فوریه ۱۹۶۶ مدار زمین
(۶۳۷–۱۹۱)
رصدخانه نجومی انرژی بالا-۳ ناسا ۲۰ سپتامبر ۱۹۷۹ ۲۹ مه ۱۹۸۱ مدار زمین
(۵۰۴٫۹–۴۸۶٫۴)
سامپکس
(SAMPEX)
ناسا
انستیتوی فیزیک فرازمینی ماکس پلانک
۳ ژوئیه ۱۹۹۲ ۳۰ ژوئن ۲۰۰۴ مدار زمین
(۶۸۷–۵۱۲)
طیف‌سنج مغناطیسی آلفا
(AMS-01)
ناسا ۲ ژوئن ۱۹۹۸ ۱۲ ژوئن ۱۹۹۸ مدار زمین
(۲۹۶)
پاملا
(PAMELA)
روسکوسموس
مرکز هوافضای آلمان
سازمان فضایی ایتالیا
آژانس فضایی ملی سوئد
موسسه ملی فیزیک هسته‌ای (ایتالیا)
۱۵ مه ۲۰۰۶ ۷ فوریه ۲۰۱۶ مدار زمین
(۶۱۰–۳۵۰)
آی‌بکس ناسا ۱۹ اکتبر ۲۰۰۸ - مدار زمین
(۲۹۵٬۰۰۰–۸۶٬۰۰۰)
طیف‌سنج مغناطیسی آلفا
(AMS-02)
ناسا ۱۶ مه ۲۰۱۱ - مدار زمین
(۳۵۳)
در ایستگاه فضایی بین‌المللی
کاوشگر ذره‌ای ماده تاریکآکادمی علوم چین
سازمان ملی فضایی چین
۱۷ دسامبر ۲۰۱۵ - مدار زمین
(۵۰۰)

امواج گرانشی

تلسکوپ‌هایی که در این دسته قرار می‌گیرند توانایی تشخیص امواج گرانشی را دارند، چین‌هایی در فضازمان که در اثر برخورد ستاره‌های نوترونی یا سیاه‌چاله‌ها ایجاد می‌شوند.

تصویر نام آژانس فضایی تاریخ عرضه خاتمه یافت محل
(ارتفاع برحسب کیلومتر)
مراجع
کاوشگر لیزا آژانس فضایی اروپا ۳ دسامبر ۲۰۱۵ ۳۰ ژوئن ۲۰۱۷ مدار خورشید مرکزی

در نوبت ارسال

تصویر نام آژانس فضایی تاریخ ارسال تاریخ خاتمه محل
(ارتفاع برحسب کیلومتر)
مراجع
رصدخانه بین‌المللی قمری
(ILO-X)
انجمن بین‌المللی رصدخانه قمری ۲۰۲۳ - حوضه قطب جنوب- آیتکن
آدیتیا-ال۱ سازمان پژوهش‌های فضایی هند ۲۰۲۳ - مدار پایین زمین
ماهواره پلاریتمر اشعه ایکس
(XPoSat)
سازمان پژوهش‌های فضایی هند ۲۰۲۳ - مدار پایین زمین
تصویربرداری با اشعه ایکس و مأموریت طیف‌سنجی
(XRISM)
جاکسا ۲۰۲۳ - مدار پایین زمین
اقلیدس آژانس فضایی اروپا ۲۰۲۳ - خورشید - زمین، نقطه لاگرانژی ال-۲
تولیمان ناسا ۲۰۲۳ - مدار پایین زمین
ژونتیان سازمان ملی فضایی چین
آکادمی علوم چین
۲۰۲۳ - مدار پایین زمین
طیف‌سنج تاریخ کیهان، دوره یونیزاسیون مجدد و کاوشگر یخ‌ها
(SPHEREx)
ناسا ۲۰۳۵ - مدار زمین
آستروست-۲
سازمان پژوهش‌های فضایی هند ۲۰۲۵ - مدار زمین
پلاتو آژانس فضایی اروپا ۲۰۲۶ - خورشید - زمین، نقطه لاگرانژی ال-۲
نانسی گریس ناسا
وزارت انرژی ایالات متحده آمریکا
۲۰۲۷ - خورشید - زمین، نقطه لاگرانژی ال-۲
آریل آژانس فضایی اروپا ۲۰۲۹ - خورشید - زمین، نقطه لاگرانژی ال-۲
تلسکوپ پیشرفته برای نجوم با انرژی بالا
(ATHENA)
ناسا
جاکسا
آژانس فضایی اروپا
۲۰۳۵ - خورشید - زمین، نقطه لاگرانژی ال-۲
آنتن فضایی تداخل سنج لیزری
(LISA)
آژانس فضایی اروپا ۲۰۳۷ - مدار خورشید مرکزی

واژه‌نامه

  1. ↑ High Energy Astronomy Observatory
  2. ↑ Low Energy Gamma-Ray Imager
  3. ↑ X-ray background
  4. ↑ Netherlands Institute for Space Research
  5. ↑ Science and Engineering Research Council
  6. ↑ Cosmic Radiation Satellite
  7. ↑ Institute of Space and Astronautical Science
  8. ↑ Hakucho
  9. ↑ Tenma
  10. ↑ Astron
  11. ↑ European X-ray Observatory Satellite
  12. ↑ Ginga
  13. ↑ Broad Band X-ray Telescope
  14. ↑ BeppoSAX
  15. ↑ XMM-Newton
  16. ↑ Suzaku
  17. ↑ Nuclear Spectroscopic Telescope Array
  18. ↑ Astrosat
  19. ↑ Mikhailo Lomonosov
  20. ↑ Orbiting Astronomical Observatory 2
  21. ↑ Orion
  22. ↑ Far Ultraviolet Camera/Spectrograph
  23. ↑ Cosmic Hot Interstellar Spectrometer
  24. ↑ Korea Advanced Institute of Science and Technology Satellite 4
  25. ↑ Interface Region Imaging Spectrograph
  26. ↑ Hisaki
  27. ↑ Venus Spectral Rocket Experiment
  28. ↑ Bright(-star) Target Explorer
  29. ↑ High Earth orbit
  30. ↑ Infrared Telescope in Space
  31. ↑ National Space Development Agency of Japan
  32. ↑ Midcourse Space Experiment
  33. ↑ Submillimeter Wave Astronomy Satellite
  34. ↑ Wide Field Infrared Explorer
  35. ↑ Akari
  36. ↑ Odin
  37. ↑ Swedish Space Corporation
  38. ↑ Astro Space Center
  39. ↑ Particle showers
  40. ↑ Solar Anomalous and Magnetospheric Particle Explorer
  41. ↑ Alpha Magnetic Spectrometer
  42. ↑ Payload for Antimatter Matter Exploration and Light-nuclei Astrophysics
  43. ↑ Swedish National Space Agency
  44. ↑ Istituto Nazionale di Fisica Nucleare
  45. ↑ Dark Matter Particle Explorer

جستارهای وابسته

  • تلسکوپ
  • رادیو تلسکوپ
  • تلسکوپ بازتابی
  • تلسکوپ شکستی
  • تلسکوپ بازتابی
  • رصدخانه فضایی
  • تلسکوپ خورشیدی
  • فهرست بزرگ‌ترین تلسکوپ‌های جهان

منابع

  1. ↑ "Gamma rays". ناسا. Archived from the original on 2008-02-29. Retrieved 2008-03-01.
  2. ↑ "NASA's HEASARC: Observatories (Proton 1 & Proton 2)". NASA. Retrieved 2017-10-01.
  3. ↑ Proton 4 at NASA NSSDC Master Catalog
  4. ↑ "NASA – NSSD – Spacecraft – Trajectory Details (SAS-B)". NASA. Retrieved 2008-02-27.
  5. ↑ "NASA – NSSDC – Spacecraft – Details (SAS-B)". NASA. Retrieved 2008-02-27.
  6. ↑ "NASA – NSSD – Spacecraft – Trajectory Details (COS-B)". NASA. Retrieved 2008-02-27.
  7. ↑ "NASA – NSSDC – Spacecraft – Details (COS-B)". NASA. Retrieved 2008-02-27.
  8. ↑ "ESA – Space Science – Cos-B overview". آژانس فضایی اروپا. Retrieved 2008-02-28.
  9. ↑ "NASA – NSSD – Spacecraft – Trajectory Details (HEAO 3)". NASA. Retrieved 2008-02-27.
  10. ↑ "NASA – NSSDC – Spacecraft – Details (HEAO 3)". NASA. Retrieved 2008-02-27.
  11. ↑ "The High Energy Astrophysics Observatory-3 (HEAO-3)". NASA. 26 June 2003. Retrieved 2008-02-27.
  12. ↑ "NASA – NSSD – Spacecraft – Trajectory Details (GRANAT)". NASA. Retrieved 2008-02-27.
  13. ↑ "NASA – NSSDC – Spacecraft – Details (GRANAT)". NASA. Retrieved 2008-02-27.
  14. ↑ "1999 Reentries" (PDF). The Aerospace Corporation, Center for Orbital and Reentry Debris Studies. Archived from the original (PDF) on 2011-06-11. Retrieved 2008-02-26.
  15. ↑ "The Gamma Satellite". NASA. Retrieved 2008-02-29.
  16. ↑ "NASA – NSSD – Spacecraft – Trajectory Details (Compton Gamma Ray Observatory)". NASA. Retrieved 2008-02-27.
  17. ↑ "NASA – NSSDC – Spacecraft – Details (Compton Gamma Ray Observatory)". NASA. Retrieved 2008-02-27.
  18. ↑ "CGRO Science Support Center". NASA. Archived from the original on 18 July 2012. Retrieved 2008-02-27.
  19. ↑ "Instrumentation: Low Energy Gamma Ray Imager (LEGRI)". دانشگاه بیرمنگام. 24 January 2006. Retrieved 2008-02-27.
  20. ↑ "LEGRI". NASA. 4 December 1997. Archived from the original on 12 July 2012. Retrieved 2008-02-28.
  21. ↑ "NASA – NSSD – Spacecraft – Trajectory Details (HETE 2)". NASA. Retrieved 2008-02-27.
  22. ↑ "NASA – NSSDC – Spacecraft – Details (HETE 2)". NASA. Retrieved 2008-02-27.
  23. ↑ "The High Energy Transient Explorer (HETE-2)". مؤسسه فناوری ماساچوست. 28 March 2007. Retrieved 2008-02-27.
  24. ↑ "NASA – NSSD – Spacecraft – Trajectory Details (INTEGRAL)". NASA. Retrieved 2008-02-27.
  25. ↑ "NASA – NSSDC – Spacecraft – Details (INTEGRAL)". NASA. Retrieved 2008-02-27.
  26. ↑ "NASA – NSSD – Spacecraft – Trajectory Details (Swift)". NASA. Retrieved 2008-02-27.
  27. ↑ "NASA – NSSDC – Spacecraft – Details (Swift)". NASA. Retrieved 2008-02-27.
  28. ↑ "NASA – NSSD – Spacecraft – Trajectory Details (AGILE)". NASA. Retrieved 2008-02-27.
  29. ↑ "NASA – NSSDC – Spacecraft – Details (AGILE)". NASA. Retrieved 2008-02-27.
  30. ↑ "GLAST Overview – The GLAST Mission". NASA. 19 December 2007. Archived from the original on 9 August 2007. Retrieved 2008-02-27.
  31. ↑ "GAPホームページ" (به ژاپنی). Kanazawa University. 26 August 2011. Retrieved 2017-01-29.
  32. ↑ "NASA – NSSD – Spacecraft – Trajectory Details (Uhuru)". NASA. Retrieved 2008-02-27.
  33. ↑ "NASA – NSSDC – Spacecraft – Details (Uhuru)". NASA. Retrieved 2008-02-27.
  34. ↑ "The Uhuru Satellite". NASA. Retrieved 2008-02-28.
  35. ↑ "NASA – NSSD – Spacecraft – Trajectory Details (ANS)". NASA. Retrieved 2008-02-27.
  36. ↑ "NASA – NSSDC – Spacecraft – Details (ANS)". NASA. Retrieved 2008-02-27.
  37. ↑ "The Ariel V Satellite". NASA. Retrieved 2008-02-29.
  38. ↑ "The Ariel V Satellite – About". NASA. Archived from the original on 2 April 2009. Retrieved 2008-02-29.
  39. ↑ "The Aryabhata Satellite". NASA. Retrieved 2008-02-29.
  40. ↑ "NASA – NSSD – Spacecraft – Trajectory Details (SAS-C)". NASA. Retrieved 2008-02-27.
  41. ↑ "NASA – NSSDC – Spacecraft – Details (SAS-C)". NASA. Retrieved 2008-02-27.
  42. ↑ "The Third Small Astronomy Satellite (SAS-3)". NASA. Archived from the original on 10 April 2009. Retrieved 2008-02-28.
  43. ↑ "NASA – NSSD – Spacecraft – Trajectory Details (CORSA)". NASA. Retrieved 2008-02-27.
  44. ↑ "NASA – NSSDC – Spacecraft – Details (CORSA)". NASA. Retrieved 2008-02-27.
  45. ↑ "NASA – NSSDC – Spacecraft – Details (HEAO 1)". NASA. Retrieved 2008-02-27.
  46. ↑ "The High Energy Astrophysics Observatory-1 – Overview". NASA. Retrieved 2008-02-28.
  47. ↑ "The High Energy Astrophysics Observatory-1 – Mission Overview". NASA. Retrieved 2008-02-28.
  48. ↑ "NASA – NSSD – Spacecraft – Trajectory Details (Einstein Observatory)". NASA. Retrieved 2008-02-27.
  49. ↑ "NASA – NSSDC – Spacecraft – Details (Einstein Observatory)". NASA. Retrieved 2008-02-27.
  50. ↑ "NASA – NSSD – Spacecraft – Trajectory Details (Hakucho)". NASA. Retrieved 2008-02-27.
  51. ↑ "NASA – NSSDC – Spacecraft – Details (Hakucho)". NASA. Retrieved 2008-02-27.
  52. ↑ "The Hakucho (CORSA-B) Satellite". NASA. Retrieved 2008-02-28.
  53. ↑ "NASA – NSSD – Spacecraft – Trajectory Details (Tenma)". NASA. Retrieved 2008-02-27.
  54. ↑ "NASA – NSSDC – Spacecraft – Details (Tenma)". NASA. Retrieved 2008-02-27.
  55. ↑ "Institute of Space and Astronautical Science – JAXA – Tenma". JAXA. Archived from the original on February 8, 2007. Retrieved 2008-02-28.
  56. ↑ "NASA – NSSD – Spacecraft – Trajectory Details (ASTRON)". NASA. Retrieved 2008-02-27.
  57. ↑ "NASA – NSSDC – Spacecraft – Details (ASTRON)". NASA. Retrieved 2008-02-27.
  58. ↑ "The Astron Satellite". NASA. Retrieved 2008-02-28.
  59. ↑ "NASA – NSSD – Spacecraft – Trajectory Details (Exosat)". NASA. Retrieved 2008-02-27.
  60. ↑ "NASA – NSSDC – Spacecraft – Details (Exosat)". NASA. Retrieved 2008-02-27.
  61. ↑ "ESA Science & Technology: Exosat". ESA. Retrieved 2008-02-28.
  62. ↑ "NASA – NSSD – Spacecraft – Trajectory Details (Astro-C)". NASA. Retrieved 2008-02-27.
  63. ↑ "NASA – NSSDC – Spacecraft – Details (Astro-C)". NASA. Retrieved 2008-02-27.
  64. ↑ "The Ginga Observatory". NASA. Retrieved 2008-02-28.
  65. ↑ "ROSAT – latest news". DLR Portal. 25 October 2011. Retrieved 25 October 2011.
  66. ↑ "NASA – NSSD – Spacecraft – Trajectory Details (ROSAT)". NASA. Retrieved 2008-02-27.
  67. ↑ "NASA – NSSDC – Spacecraft – Details (ROSAT)". NASA. Retrieved 2008-02-27.
  68. ↑ "The Roentgen Satellite". NASA. Retrieved 2008-02-28.
  69. ↑ "NASA – NSSD – Spacecraft – Trajectory Details (Astro 1)". NASA. Retrieved 2008-02-27.
  70. ↑ "NASA – NSSDC – Spacecraft – Details (Astro 1)". NASA. Retrieved 2008-02-27.
  71. ↑ "NASA – NSSD – Spacecraft – Trajectory Details (ASCA)". NASA. Retrieved 2008-02-27.
  72. ↑ "NASA – NSSDC – Spacecraft – Details (ASCA)". NASA. Retrieved 2008-02-27.
  73. ↑ "NASA – NSSD – Spacecraft – Trajectory Details (Alexis)". NASA. Retrieved 2008-02-27.
  74. ↑ "NASA – NSSDC – Spacecraft – Details (Alexis)". NASA. Retrieved 2008-02-27.
  75. ↑ "AeroAstro Returning to Space With Launch of STPSat-1 This Fall". Space.com. 5 June 2006. Archived from the original on June 8, 2006. Retrieved 2008-02-28.
  76. ↑ "The RXTE Mission is Approaching the End of Science Operations". 2012-01-04. Archived from the original on 2011-10-16.
  77. ↑ "NASA – NSSD – Spacecraft – Trajectory Details (X-Ray Timing Explorer)". NASA. Retrieved 2008-02-27.
  78. ↑ "NASA – NSSDC – Spacecraft – Details (X-Ray Timing Explorer)". NASA. Retrieved 2008-02-27.
  79. ↑ "NASA – NSSD – Spacecraft – Trajectory Details (BeppoSAX)". NASA. Retrieved 2008-02-27.
  80. ↑ "NASA – NSSDC – Spacecraft – Details (BeppoSAX)". NASA. Retrieved 2008-02-27.
  81. ↑ "HEASARC: BeppoSAX Guest Observer Facility". NASA. Retrieved 2008-02-28.
  82. ↑ "NASA – NSSD – Spacecraft – Trajectory Details (ABRIXAS)". NASA. Retrieved 2008-02-27.
  83. ↑ "NASA – NSSDC – Spacecraft – Details (ABRIXAS)". NASA. Retrieved 2008-02-27.
  84. ↑ "ABRIXAS". Astronautix.com. Retrieved 2008-02-28.
  85. ↑ "NASA – NSSD – Spacecraft – Trajectory Details (Chandra)". NASA. Retrieved 2008-02-27.
  86. ↑ "NASA – NSSDC – Spacecraft – Details (Chandra)". NASA. Retrieved 2008-02-27.
  87. ↑ "NASA – NSSD – Spacecraft – Trajectory Details (XMM-Newton)". NASA. Retrieved 2008-02-25.
  88. ↑ "NASA – NSSDC – Spacecraft – Details (XMM-Newton)". NASA. Retrieved 2008-02-25.
  89. ↑ "HETE Mission Operations and Status". Massachusetts Institute of Technology. 28 March 2007. Retrieved 2008-02-28.
  90. ↑ "NASA – NSSD – Spacecraft – Trajectory Details (Suzaku)". NASA. Retrieved 2008-02-27.
  91. ↑ "NASA – NSSDC – Spacecraft – Details (Suzaku)". NASA. Retrieved 2008-02-27.
  92. ↑ William Harwood (13 June 2012). "NuSTAR X-ray telescope launched on mission to search for black holes". CBS News. Retrieved 26 July 2012.
  93. ↑ "NuSTAR Quickfacts". California Institute of Technology. Archived from the original on 2008-02-03. Retrieved 2008-02-28.
  94. ↑ F. Harrison; Y. Kim (May 2010). "NusTAR Newsletter" (PDF). NASA JPL. Archived from the original (PDF) on 24 June 2010. Retrieved 24 June 2010.
  95. ↑ "ISRO's dedicated site for the Astrosat mission". ISRO. Retrieved 2015-09-28.
  96. ↑ Ramachandran, R. "India's eye in the sky". Retrieved 2015-10-01.
  97. ↑ "ASTROSAT, India's unique space observatory". TheHindu. Retrieved 2015-09-28.
  98. ↑ "X-ray Astronomy Satellite "ASTRO-H"". JAXA. Retrieved 2015-12-15.
  99. ↑ Gruss, Mike (29 March 2016). "U.S. Air Force: No evidence malfunctioning Japanese satellite was hit by debris". Space News. Retrieved 5 April 2016.
  100. ↑ "X線天文衛星ASTRO-H「ひとみ」異常事象調査報告書A改訂等について". JAXA. 2016-05-31.
  101. ↑ "Soyuz prepared for first flight from Siberian cosmodrome". Spaceflight Now. 31 January 2016. Retrieved 21 March 2016.
  102. ↑ http://russianspaceweb.com/mikhailo-lomonosov.html
  103. ↑ "Hard X-ray Modulation Telescope". Archived from the original on 2012-06-22.
  104. ↑ ""Спектр-РГ" запустят в 2017 г. , несмотря на перенос поставки немецкого телескопа".
  105. ↑ "IXPE In the News: Launch December 9, 2021". Marshall Space Flight Center. NASA. 29 September 2021. Retrieved 10 November 2021.
  106. ↑ IXPE the Imaging X-ray Polarimetry Explorer. 29 August 2017. Proc. SPIE 10397, UV, X-Ray, and Gamma-Ray Space Instrumentation for Astronomy XX, 103970I (29 August 2017); doi:10.1117/12.2275485
  107. ↑ A. N. Cox, ed. (2000). Allen's Astrophysical Quantities. New York: Springer-Verlag. ISBN 0-387-98746-0.
  108. ↑ "Ultraviolet Waves". NASA. Archived from the original on 2013-10-17. Retrieved 2008-02-28.
  109. ↑ "Orbiting Astronomical Observatory OAO-2". University of Wisconsin–Madison. Retrieved 2008-02-28.
  110. ↑ G. A.Gurzadyan; J.Ohanesyan (1972-09-08). "Observed Energy Distribution of α Lyra and β Cen at 2000–3800 Å". Nature.com. Retrieved 2012-09-04.
  111. ↑ G. A.Gurzadyan (1974-07-19). "Ultraviolet spectra of Capella". Nature.com. Retrieved 2012-09-04.
  112. ↑ "Experiment Operations During Apollo EVAs". Archived from the original on 20 February 2013. Retrieved 15 May 2013.
  113. ↑ Darling, David. "Orbiting Astronomical Observatory (OAO) in the Internet Encyclopedia of Science". Retrieved 2008-02-28.
  114. ↑ "ESA Science & Technology: IUE". ESA. Retrieved 2008-02-29.
  115. ↑ "NASA – NSSDC – Spacecraft – Details (IUE)". NASA. Retrieved 2008-02-27.
  116. ↑ "NASA – NSSD – Spacecraft – Trajectory Details (Hubble Space Telescope)". NASA. Retrieved 2008-02-27.
  117. ↑ "NASA – NSSD – Spacecraft – Trajectory Details (EUVE)". NASA. Retrieved 2008-02-27.
  118. ↑ "NASA – NSSDC – Spacecraft – Details (EUVE)". NASA. Retrieved 2008-02-27.
  119. ↑ "NASA – NSSD – Spacecraft – Trajectory Details (Astro 2)". NASA. Retrieved 2008-02-27.
  120. ↑ "NASA – NSSDC – Spacecraft – Details (Astro 2)". NASA. Retrieved 2008-02-27.
  121. ↑ "NASA – NSSD – Spacecraft – Trajectory Details (FUSE)". NASA. Retrieved 2008-02-27.
  122. ↑ "NASA – NSSDC – Spacecraft – Details (FUSE)". NASA. Retrieved 2008-02-27.
  123. ↑ "NASA – NSSD – Spacecraft – Trajectory Details (CHIPS)". NASA. Retrieved 2008-02-27.
  124. ↑ "NASA – NSSDC – Spacecraft – Details (CHIPS)". NASA. Retrieved 2008-02-27.
  125. ↑ "NASA – NSSD – Spacecraft – Trajectory Details (GALEX)". NASA. Retrieved 2008-02-27.
  126. ↑ "NASA – NSSDC – Spacecraft – Details (GALEX)". NASA. Retrieved 2008-02-27.
  127. ↑ "NASA – NSSD – Spacecraft – Trajectory Details (Kaistsat 4)". NASA. Retrieved 2008-02-27.
  128. ↑ "NASA – NSSDC – Spacecraft – Details (Kaistsat 4)". NASA. Retrieved 2008-02-27.
  129. ↑ "NASA's Newest Solar Satellite Arrives at Vandenberg AFB for Launch". NASA. 2013-04-17.
  130. ↑ "NASA's IRIS Mission Updates". NASA. 2013-06-25. Archived from the original on 2017-01-10. Retrieved 2013-06-28.
  131. ↑ "Spectroscopic Planet Observatory for Recognition of Interaction of Atmosphere". JAXA. Archived from the original on 10 September 2013. Retrieved 2013-08-08.
  132. ↑ "What is VeSpR?". Center for Space Physics, Boston University. November 2013. Retrieved 2013-11-28.
  133. ↑ Andrew Jones (2017-06-05). "China's telescope on the Moon is still working, and could do for 30 years". GBTimes. Archived from the original on 17 May 2019. Retrieved 2013-11-28.
  134. ↑ P. Moore (1997). Philip's Atlas of the Universe. Great Britain: George Philis Limited. ISBN 0-540-07465-9.
  135. ↑ "HubbleSite – The Telescope – Hubble Essentials". NASA. Retrieved 2008-03-01.
  136. ↑ "NASA – NSSD – Spacecraft – Trajectory Details (Hipparcus)". NASA. Retrieved 2008-02-27.
  137. ↑ "NASA – NSSDC – Spacecraft – Details (Hipparcus)". NASA. Retrieved 2008-02-27.
  138. ↑ "The Hipparcos Space Astrometry Mission". ESA. Retrieved 2008-02-28.
  139. ↑ "NASA – NSSD – Spacecraft – Trajectory Details (MOST)". NASA. Retrieved 2008-02-27.
  140. ↑ "NASA – NSSDC – Spacecraft – Details (MOST)". NASA. Retrieved 2008-02-27.
  141. ↑ "NASA – NSSD – Spacecraft – Trajectory Details (COROT)". NASA. Retrieved 2008-02-27.
  142. ↑ "NASA – NSSDC – Spacecraft – Details (COROT)". NASA. Retrieved 2008-02-27.
  143. ↑ Staff writers (7 March 2009). "Nasa launches Earth hunter probe". BBC News. Retrieved 2009-03-14.
  144. ↑ "Kepler Mission". NASA. Archived from the original on 6 March 2014. Retrieved 2008-02-28.
  145. ↑ "Kepler – About – Mission News". NASA. Archived from the original on July 26, 2007. Retrieved 2008-02-28.
  146. ↑ "BRITE-Constellation". Retrieved 2015-03-09.
  147. ↑ Kramer, Miriam (February 25, 2013). "Indian Rocket Launches Asteroid-Hunting Satellites, Tiny Space Telescopes". Space.com. Retrieved February 25, 2013.
  148. ↑ "NEOSSAT Satellite details 2013-009D NORAD 39089". N2YO. January 24, 2015. Retrieved January 25, 2015.
  149. ↑ "ESA – Space Science – Gaia overview". ESA. Retrieved 2008-02-28.
  150. ↑ "TESS – Transiting Exoplanet Survey Satellite". NASA. Retrieved 2016-02-26.
  151. ↑ "Flight VS23: Soyuz lifts off from the Spaceport in French Guiana". Arianespace. December 28, 2019. Retrieved May 25, 2020.
  152. ↑ "Cool Cosmos". California Institute of Technology. Archived from the original on 21 October 2018. Retrieved 2008-03-01.
  153. ↑ "NASA – NSSD – Spacecraft – Trajectory Details (IRAS)". NASA. Retrieved 2008-02-27.
  154. ↑ "NASA – NSSDC – Spacecraft – Details (IRAS)". NASA. Retrieved 2008-02-27.
  155. ↑ "IRTS Home Page". Institute of Space and Astronautical Science. Retrieved 2008-02-29.
  156. ↑ Murakami, Hiroshi; Freund, M. M.; Ganga, K.; Guo, H.; Hirao, T.; Hiromoto, N.; Kawada, M.; Lange, A. E.; et al. (1996). "The IRTS (Infrared Telescope In Space) Mission". Publications of the Astronomical Society of Japan. 48 (5): L41–L46. Bibcode:1996PASJ...48L..41M. doi:10.1093/pasj/48.5.l41.
  157. ↑ "NASA – NSSD – Spacecraft – Trajectory Details (ISO)". NASA. Retrieved 2008-02-27.
  158. ↑ "NASA – NSSDC – Spacecraft – Details (ISO)". NASA. Retrieved 2008-02-27.
  159. ↑ e/www/area/index.cfm?fareaid=18 "ESA Science & Technology: ISO". ESA. Retrieved 2008-02-28.
  160. ↑ "MSX Project Page". Infrared Processing and Analysis Center. Archived from the original on 14 January 2018. Retrieved 2008-02-29.
  161. ↑ "NASA – NSSD – Spacecraft – Trajectory Details (SWAS)". NASA. Retrieved 2008-02-27.
  162. ↑ "NASA – NSSDC – Spacecraft – Details (SWAS)". NASA. Retrieved 2008-02-27.
  163. ↑ WIRE Web Team. "Caltech: WIRE". Ipac.caltech.edu. Retrieved 2012-09-04.
  164. ↑ "NASA – NSSDC – Spacecraft – Details (WIRE)". NASA. Retrieved 2008-02-27.
  165. ↑ O'Callaghan, Jonathan. 2020-nasas-infrared-spitzer-mission-leaves-a-gap-Inastronomy/ "Ending In 2020, NASA'S Infrared Spitzer Mission Leaves a Gap In Astronomy". Scientific American (به انگلیسی). Retrieved 2020-02-01.
  166. ↑ "NASA – NSSD – Spacecraft – Trajectory Details (Spitzer)". NASA. Retrieved 2008-02-27.
  167. ↑ "NASA – NSSDC – Spacecraft – Details (Spitzer)". NASA. Retrieved 2008-02-27.
  168. ↑ "赤外線天文衛星「あかり」(ASTROF)の運用終了について" (به ژاپنی). JAXA. November 24, 2011. Retrieved November 24, 2011.
  169. ↑ "NASA – NSSD – Spacecraft – Trajectory Details (Akari)". NASA. Retrieved 2008-02-27.
  170. ↑ "NASA – NSSDC – Spacecraft – Details (Akari)". NASA. Retrieved 2008-02-27.
  171. ↑ "Jet Propulsion Laboratory Herschel Mission News". Herschel.jpl.nasa.gov. Retrieved 2009-08-19.
  172. ↑ Amos, Jonathan (29 April 2013). environment-21934520 "Herschel space telescope finishes mission". BBC News. Retrieved 29 April 2013.
  173. ↑ "NASA – NSSDC – Spacecraft – Details (Herschel Space Observatory)". NASA. Archived from the original on 2008-06-17. Retrieved 2008-02-27.
  174. ↑ "Planck – Home Page". ESA. 6 March 2008. Retrieved 2008-03-15.
  175. ↑ "Herschel Science Centre – A short Herschel mission overview". ESA. November 20, 2007. Retrieved 2008-03-15.
  176. ↑ "WISE: WideField Infrared Survey Explorer". University of California, Los Angeles. Archived from the original on 2010-01-12. Retrieved 2008-03-03.
  177. ↑ "WISE – Mapping the Infrared Sky" (PDF). NASA. Archived from the original (PDF) on 2007-07-08. Retrieved 2008-03-03.
  178. ↑ "Widefield Infrared Survey Explorer". NASA. Retrieved 2009-11-30.
  179. ↑ "Targeted launch date for Webb: 18 December 2021". ESA. 8 September 2021. Retrieved 10 November 2021.
  180. ↑ Lachièze-Rey, M.; Gunzig, E. (1999). The Cosmological Background Radiation. Cambridge: Cambridge University Press. pp. 168–9. ISBN 0-521-57437-4.
  181. ↑ "NASA – NSSD – Spacecraft – Trajectory Details (COBE)". NASA. Retrieved 2008-02-27.
  182. ↑ "NASA – NSSDC – Spacecraft – Details (COBE)". NASA. Retrieved 2008-02-27.
  183. ↑ "NASA – NSSD – Spacecraft – Trajectory Details (Odin)". NASA. Retrieved 2008-02-27.
  184. ↑ "NASA – NSSDC – Spacecraft – Details (Odin)". NASA. Retrieved 2008-02-27.
  185. ↑ "NASA – NSSDC – Spacecraft – Details (WMAP)". NASA. Retrieved 2008-02-27.
  186. ↑ "NASA – NSSDC – Spacecraft – Details (PLANCK)". NASA. Archived from the original on 2007-12-12. Retrieved 2008-02-27.
  187. ↑ "Planck – Home Page". ESA. Retrieved 2008-02-28.
  188. ↑ "NASA – NSSD – Spacecraft – Trajectory Details (HALCA)". NASA. Retrieved 2008-02-27.
  189. ↑ "NASA – NSSDC – Spacecraft – Details (HALCA)". NASA. Retrieved 2008-02-27.
  190. ↑ "Minutes of VSOP-2 Tracking Station Meeting, 10/31-11/01/06" (PDF). National Astronomical Observatory of Japan. Archived from the original (PDF) on 2009-03-20. Retrieved 2008-02-28.
  191. ↑ "Description of the RadioAstron project". Russian Space Research Institute. Retrieved 2008-02-28.
  192. ↑ "Description of the RadioAstron project – Orbit". Russian Space Research Institute. Retrieved 2008-02-28.
  193. ↑ "SAMPEX Data Center". Srl.caltech.edu. Retrieved 2012-09-04.
  194. ↑ AMS Collaboration; Aguilar, M.; Alcaraz, J.; Allaby, J.; Alpat, B.; Ambrosi, G.; Anderhub, H.; Ao, L.; et al. (August 2002). "The Alpha Magnetic Spectrometer (AMS) on the International Space Station: Part I – results from the test flight on the space shuttle". Physics Reports. 366 (6): 331–405. Bibcode:2002PhR...366..331A. doi:10.1016/S0370-1573(02)00013-3.
  195. ↑ "PAMELA Mission Official Website". Istituto Nazionale di Fisica Nucleare. Retrieved 2008-03-09.
  196. ↑ "PAMELA Mission Official Website – Partners". Istituto Nazionale di Fisica Nucleare. Retrieved 2008-03-09.
  197. ↑ Ray, Justin (October 19, 2008). "Mission Status Center: Pegasus/IBEX". Spaceflight Now. Retrieved November 27, 2009.
  198. ↑ "Alpha Magnetic Spectrometer – 02 (AMS-02)". NASA. 2009-12-18. Archived from the original on 2009-08-16. Retrieved 2009-12-24.
  199. ↑ "DArk Matter Particle Explorer".
  200. ↑ eLISA Consortium. "eLISA Mission Description". Max Planck Institute for Gravitational Physics. Archived from the original on 2013-12-05. Retrieved 4 Jan 2015.
  201. ↑ International Lunar Observatory to be Established at Moon’s South Pole in 2019 بایگانی‌شده در ۲۰۱۸-۰۳-۲۰ توسط Wayback Machine. Moon Express- Press Release. 21 July 2017.
  202. ↑ Foust, Jeff (1 October 2018). "Moon Express raises $12.5 million". SpaceNews. Retrieved 6 October 2019.
  203. ↑ International Space Conference and Exhibition - DAY 3. Confederation of Indian Industry (video). 15 September 2021. Event occurs at 2:08:39–2:09:20. Archived from the original on 2021-12-21. Retrieved 10 November 2021 – via YouTube.
  204. ↑ Dutt, Anonna (17 September 2021). "'India's first solar mission likely to launch next year': ISRO". The Hindustan Times. Retrieved 10 November 2021.
  205. ↑ "About XRISM". NASA. 14 October 2020. Retrieved 10 November 2021.
  206. ↑ Kuninaka, Hitoshi; Maejima, Hironori (August 2, 2018). "X線分光撮像衛星(XRISM)プロジェクト移行審査の結果について" (PDF) (Press release) (به ژاپنی). JAXA. Retrieved October 12, 2019.
  207. ↑ "euclid". ESA. Retrieved 2017-07-05.
  208. ↑ "The TOLIMAN mission: precision astrometry for exoplanetary discovery in the solar neighborhood" (PDF). Archived (PDF) from the original on 2021-11-17. Retrieved 2021-11-20.
  209. ↑ "Flagship Chinese Space Telescope to Unravel Cosmic Mysteries". Chinese Academy of Sciences. 7 May 2022. Retrieved 21 July 2022.
  210. ↑ "SPHEREx". NASA. 18 February 2019. Retrieved 19 February 2019.
  211. ↑ Kahekashan (2019-09-13). "ISRO's Upcoming Plans: 8 Big space missions lined up in future". The Hans India. Retrieved 2020-12-23.
  212. ↑ Amos, Jonathan (20 February 2014). "European Space Agency picks Plato planet-hunting mission". BBC News. Archived from the original on 15 November 2019. Retrieved 15 November 2019. A telescope to find rocky worlds around other stars has been selected for launch by the European Space Agency's (Esa) Science Policy Committee. Known as Plato, the mission should launch on a Soyuz rocket in 2024.
  213. ↑ Balzer, Ashley (9 November 2021). "NASA's Roman Mission Will Help Empower a New Era of Cosmological Discovery". NASA. Retrieved 10 November 2021.
  214. ↑ "Ariel moves from blueprint to reality". ESA. 12 November 2020. Retrieved 20 November 2020.
  215. ↑ "Athena | Mission Summary". ESA. 8 November 2021. Retrieved 10 November 2021.
  216. ↑ "LISA | Mission Summary". ESA. 8 November 2021. Retrieved 10 November 2021.
آخرین نظرات
  • اشعه ایکس
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.