فهرج (یزد)

گفته می شود که اسم اولیه این روستا «فرافر» بوده ، که با گذشت زمان طی قرن های چهارم و پنجم هجری قمری به «پهره» یا «پهرشت» و بعد از اون به «فهرج» تغییر پیدا کرده است.

این روستا در دهستان فهرج قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۲٫۳۵۰ نفر بوده و قدیمی ترین مسجد ایران در روستای فهرج قراردارد.

این روستا در کتب قدیمی به عنوان یکی از سه راس قرآی ثلاثه یزد که «خویدک» و «سریزد» نیز شامل آنهاست، به‌شمار می‌رود. این روستا تا قرن هشتم ه.ق به عنوان یکی از شهرهای یزد مطرح بوده است.ابن بلخی در توصیفات خود از این شهر به جایگاه مهم کشاورزی آن می پردازد.

از مهم‌ترین جاذبه‌های باستانی آن می‌توان به مسجد جامع فهرج، آب انبار حسینیه، قلعه فهرج، مسجد علاقبندی یا علی قوندی (از این مسجد تنها خرابه‌هایی مثل گچبری‌های زیبا باقی مانده است)، مجموعه تاریخی شهدای فهرج، چاه چهل دختران و بسیاری دیگر اشاره نمود.

در تواریخ یزد ذکر فهرج مکرر آمده‌است و آنجا را از نقاطی دانسته‌اند که میان اعراب و ایرانیان جنگ واقع شد و شرحش در کتب تاریخ مربوط به یزد درج شده و خلاصه آن از جامع مفیدی چنین است که: ((متوطنین فهرج و خویدک و فرافتر مجوس بودند و در زمان عمربن خطاب که لشکر اسلام به فرموده او طلب یزجرد شهریار... به خراسان می‌رفتند در میان ریگ شترانکه در بیابان طبس است بعضی از آن لشکری که اکثر صحابه و تابعین بودند راه گم کردند و بعد از تردد و تعب بسیار در حدود فهرج از ریگ بیرون آمدند و مردم فهرج را به اسلام دعوت کردند آن جماعت مهلت خواستند و نزل و علوفه سرانجام کرده بیرون فرستادند و مردم خویدک و فرافتر را طلبیده به ایشان مشورت نمودند و ایشان در قبول اسلام ابا نمودند و گفتند ما از دین قدیم بر نگردیم و با هم اتفاق نموده شبیخون برلشکر اسلام آوردند و بسیاری از صحابه و تابعین را شهید کردند مثل حویطب بن هانی خواهر زاده علی بن ابیطالب… و به جهت این حرکت شنیع خرابی در قریه فرافتر راه یافته به مرور خراب شد الحال از آن اثری باقی نمانده به جز بعضی دیوارهای قلعه که جهت عبرت برجاست…))

• روستای فهرج سیری در ایران
• «نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن ۱۳۸۵». درگاه ملی آمار ایران. بایگانی‌شده از اصلی در ۱ ژانویه ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۱ ژانویه ۲۰۱۳.