فضلویه
فضلویه یا نظامالدین فضلالله فضلویه حسنویه فارسی نام سردودمان حکام پارسی ساسانی ملوک شبانکاره است.
بعدها با شورش فضلویه و تسلط بر مناطق فارس، بین سالهای ۵۷۰ تا ۱۰۰۶ هجری قمری خاندان فضلویه بر سرزمین بختیاری از اصفهان تا شوشتر با عنوان اتابکان لرستان و اتابکان لر بزرگ حکومت کردند. استحکامات آنان در ارتفاعات منگشت و مقر زمستانی آنها در ایذه نزدیک مال امیر بود.
ملوک شبانکاره فارس که بنیانگذار آن فضل بن علی بن حسن ایوب میباشند از نسل اردشیربابکان سردودمان پادشاهان ساسانی بودندکه در برخی کتب عهدقدیم به اتابکان شبانکاره ،اتابکان فضلویه نیز گفته اند که این سلسله ملوک فضلویه شبانکاره را نباید با اتابکان لربزرگ که از نسل فضلویه میباشد اشتباه گرفت. بر این اساس ملوک شبانکارگان پارس نیز ۱۵ تن بودهاند به ترتیب زیر حکومت کردهاند:
- فضلویه از ۴۴۸ تا ۴۵۹ ه. ق.
- صالح الدین یحیی بن حسن از ۴۵۹...
- نظام الدین محمود بن صالح الدین یحیی از ...
- قطب الدین مبارز... تا ۶۲۴ ه. ق.
- ملک مظفرالدین محمدبن المبارز از ۶۲۴ تا ۶۵۸ ه. ق.
- قطب الدین مبارزبن ملک مظفرالدین از۶۵۸ تا ۶۵۹ ه. ق.
- نظام الدین حسن بن محمد مظفرالدین از ۶۵۹ تا ۶۶۲ ه. ق.
- نصرةالدین ابراهیم برادر نظام الدین حسن. از ۶۶۲ تا ۶۶۴ ه. ق.
- جلال الدین طیب شاه از ۶۶۴ تا ۶۸۱ ه. ق.
- بهاالدین اسماعیل برادر طیب شاه. از ۶۸۱ تا ۶۸۸ ه. ق.
- نظام الدین حسن بن طیب شاه. از ۶۸۸ تا ۷۲۵ ه. ق.
- نصرةالدین ابراهیم بن اسماعیل. از ۷۲۵ تا...
- ملک رکن الدین حسن. از...
- تاج الدین جمشید بن اسماعیل از ۷۳۵ تا حدود ۷۴۲ ه. ق.
- ملک اردشیر. از ۷۴۲ تا ۷۵۶ ه. ق.
منابع
- هزاراسپ در IRANICA
- اتابکان لرستان در لغتنامه دهخدا
- ایرج افشار سیستانی، خوزستان و تمدن دیرینه آن، ج. ۱ ص ۲۳۴
- شبانکاره در دهخدا
- FAŻLŪYA،Amir ABU’LʿABBĀS FAŻL، IRANICA