حادثه شاتل فضایی کلمبیا
حادثهٔ شاتل فضایی کلمبیا (انگلیسی: Space Shuttle Columbia disaster) یک حادثهٔ مرگبار در برنامهٔ فضایی ایالات متحده آمریکا بود که در ۱ فوریهٔ سال ۲۰۰۳ اتفاق افتاد. این حادثه زمانی رخ داد که شاتل فضایی کلمبیا با وارد شدن به جو زمین متلاشی، و ۷ سرنشین آن نیز کشته شدند. این حادثه، دومین حادثهٔ مرگبار در برنامهٔ شاتل‌های فضایی بود. نخستین حادثه مربوط به شاتل فضایی چلنجر بود که در سال ۱۹۸۶، بلافاصله پس از پرتاب متلاشی‌شد. این سانحه باعث به تعویق افتادن سفرهای فضایی شاتل‌های ناسا تا ژوئن ۲۰۰۵ میلادی شد. تحقیقات سال ۲۰۱۴ ناسا در رابطه با این فاجعه مشخص کرد که سرنشینان، چند لحظه قبل از متلاشی‌شدن شاتل فضایی، بر اثر برون‌جوش و باروتروما شدید کشته شده‌بودند.
اس‌تی‌اس-۱۰۷ نشان پرواز | |||||||||||||||
| تاریخ | ۱ فوریه ۲۰۰۳ | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| زمان | ۰۸:۵۹ منطقه زمانی شرقی (۱۳:۵۹ ساعت هماهنگ جهانی) | ||||||||||||||
| مکان | تگزاس و لوئیزیانا | ||||||||||||||
| علت | آسیب‌دیدگی بال به واسطه برخورد آوار | ||||||||||||||
| نتیجه | شاتل‌ها برای ۲۹ ماه زمین‌گیر شدند | ||||||||||||||
| کشته‌ها |
| ||||||||||||||
| تحقیقات | Columbia Investigation Board | ||||||||||||||
علت حادثه
هنگام پرتاب شاتل به فضا، قطعه‌ای ۷۵۰ گرمی از فوم محافظ حرارتی مخزن خارجی شاتل فضایی شاتل کنده شد و به موزاییک کامپوزیت کربن-کربن عایق حرارت بال چپ اصابت کرد. برخورد این قسمت باعث ایجاد شکافی در لبه حمله بال شد و هنگام بازگشت به زمین و در جو که شاتل با گرمای زیادی روبرو بود، دمای زیاد و گازهای گرم باعث شکسته شدن بال از داخل و در نتیجه تکه‌تکه شدن شاتل شد.
بررسی فیلم‌ها و عکس‌های پرتاب شاتل، نگرانی‌هایی را در مورد امکان آسیب رساندن این فومها به شاتل در میان مهندسان ایجاد کرده بود و حتی برخی تلاش کرده بودند که از وزارت دفاع آمریکا (فرماندهی راهبردی ایالات متحده آمریکا) خواسته شود تا عکس‌هایی را از شاتل در حال گردش مداری تهیه کند، اما مدیران ناسا که نگران ایجاد تأخیر در نتیجه مانورهای مورد نیاز برای عملیات عکسبرداری بودند با این عملیات مخالفت کرده بودند.
در فضاپیمای کلمبیا امکانی برای انجام تعمیرات فضایی در حین گردش مداری وجود نداشت. برخی معتقدند که در صورت کشف آسیب دیدگی موزاییک عایق این امکان بود که فضاپیمای آتلانتیس که در حال آماده‌سازی برای مأموریت عادی اس‌تی‌اس-۱۱۴ بود، سریعاً پرتاب شود و در کنار کلمبیا پهلو بگیرد و فضانوردان کلمبیا را با راهپیمایی فضایی به آن منتقل کنند. استفاده از ایستگاه فضایی بین‌المللی امکانپذیر نبود، زیرا سوخت کلمبیا برای رسیدن به مدار ایستگاه فضایی بین‌المللی کافی‌نبود.
جداشدن فوم از مخزن سوخت خارجی، چندین بار در ماموریت‌های پیشین ناسا نیز اتفاق افتاده بود و معمولاً جداشدن و برخورد فوم و یخ از تانکر خارجی منجر به صدمه دیدن کاشی‌های عایق حرارتی شاتل می‌شد، اما از آنجاکه فضاپیماهای پیشین بدون حادثه از سفر فضایی برگشته بودند، مدیریت ناسا به بررسی و پیشگیری جدی این مشکل نپرداخته بود.
نگارخانه
منابع
- ↑ Stepaniak, Philip C.; Lane, Helen W.; Davis, Jeffrey R. (May 2014). Loss of Signal: Aeromedical Lessons Learned from the STS-107 Columbia Space Shuttle Mishap (PDF). Washington, DC: National Aeronautics and Space Administration. Archived from the original on 18 March 2020. Retrieved 22 February 2019.
- ↑ Columbia Accident Investigation Board page 62 http://s3.amazonaws.com/akamai.netstorage/anon.nasa-global/CAIB/CAIB_lowres_chapter3.pdf accessdate=May 6, 2018
- ↑ Columbia Accident Investigation Board (2003). "CAIB page 153 (PDF)" (PDF). Archived from the original (PDF) on May 16, 2011. Retrieved December 17, 2010.